.
توسعه لغت
![توسعه لغت](https://payamema.ir/pubfiles/2022/09/فارسی-را-پاس-بداریم-ادبیات-زبان-فارسی-1-1.jpg)
۶ مهر ۱۴۰۱، ۱۱:۳۰
زبان، در جهت توسعۀ خود، نیاز به ایجاد لغات جدید دارد. چه بسیار مفاهیم و ایدههایی که لغت و زبانی برای بیان و بروز ندارند، پس بهناچار تولید لغت میکند. عدم تولید لغات جدید، بهمعنی عدم ایجاد و ورود مفاهیم و ایدههای جدید است و این، امری محال است. بیشک همۀ زبانها تن به تحول میدهند، چون ذهنیات و مفاهیم سخنگویان دچار تغییر و تحول میشود. اما میزان این تغییر و تحولات در زبانهای گوناگون متفاوت است و نشان از تفاوت میزان رشد و توسعه در زبانهای گوناگون دارد.
برای بیان ایدهها و مفاهیم جدید، به لغات جدید نیاز است. عموماً لغات جدید، برمبنای لغات پیشین ساخته میشوند. در ساخت لغات جدید، از ریشه و وند و قواعد لغتسازی موجود در زبان بهره گرفته میشود. چنانکه «پیامک» را برمبنای «پیام» ساختهاند و «آسانبر»، «بالگرد»، «دژبان»، «خمیربرگ» و … همگی براساس لغتهای پیشین ساخته شدهاند.
لغات جدیدی که برمبنای لغات پیشین ساخته میشوند، معنا و مفهوم لغات پیشین را نیز در خود دارند و عناصر پیشین، در لغت جدید، بدون معنی و مفهوم نیستند؛ چنانکه در لغت تازهساختۀ «موشواره» معنی و فهم «موش» و «واره» وجود دارد. لغت «mouse» براساس ظاهر این ابزار انتخاب شده است و البته که بار معنایی «mouse» با «موش» متفاوت است، چرا که در دو فرهنگ متفاوت هستند. ضمن اینکه «واره» در این واژه این لغت را به اسم معنا بدل کرده و آن را از اسمی که بر ذات دلالت کند، دور کرده است. درحالیکه «موس» چنین مفهومی ندارد. این لغت زبانی و شیء مزبور باهم وارد شدهاند و با هم بارگیری معنایی و فهمی پیدا کردهاند. همانقدر که وسیلۀ موس در زندگی روزمره، طبیعی و جزئی از زبان مردم ایران و فارسیزبان است، این لغت نیز جزئی از زبان فارسی است.
«موشواره» اگرچه ریشه و ساختی فارسی دارد، اما در زبان و زندگی مردم فارسیزبان ایران بیگانه است. اینگونه لغات تازهساز فارسی، اما بیگانه، کم نیستند. نه تنها این لغات تازهساز، در زبان فارسی فارسی بیگانه، غریب و مشکلساز هستند که تعداد بسیاری از لغات قدیمی فارسی نیز دیگر بیگانه شدهاند و معنی و مفهومی برای فارسیزبان امروز ندارد، چنانکه هم «رایانامه»، و هم «بشکوه»، برای بسیاری از سخنگویان فارسیزبان امروز مبهم و نفهمیدنی است.
ایجاد لغات جدید و تغییر معنایی لغات قدیم، در بین عموم سخنگویان واضح و بهسرعت اتفاق میافتد، اما کسانی که در مراکز آکادمیک و نهادهای رسمی مشغول به تحقیق بر روی زبان هستند، این تغییرات را کمتر میبینند. شاید توجه بیش از اندازه به گذشتۀ زبان، موجب این نابینایی باشد. محقق زبان فارسی وقتی به سراغ بررسی لغتی میرود، بیشتر از آنکه به معنا و بار معنایی آن لغت در امروز توجه داشته باشد، به ریشه و مفهوم آن لغت در متون رسمی و آکادمیک متوجه است. چنانکه لغت «زن» را همریشه با لغت «زیستن» مییابد، و آن را از لغاتی چون «خانواده»، «سنت» و … جدا و منفصل میپندارد. درحالیکه در بین سخنگویان زبان فارسی نزدیکی و دوری این لغات میتواند متفاوت باشد، چنانکه در فرهنگ ایرانی لغت «زن» به «خانواده» و «سنت» بسیار نزدیکتر است تا به «زیستن». شاید اگر سخنگویان عادی بخواهند براساس شم خود، لغات را ریشهشناسی کنند، کلماتی چون «زایمان»، «زندان» و … را همریشۀ لغت «زن» شناسایی کنند، اما بعید است «زیستن» را همریشه با «زن» تشخیص دهند، اگرچه در حقیقت «زیستن» و «زایمان» همریشه با «زن» هستند و «زندان» هیچ ارتباط ریشهشناختیای با «زن» ندارد.
مهم نیست لغات از چه ریشهای هستند. لغات دائم درحال تغییر و بارگیریاند و در این میانه، میتوانند از ریشۀ اصلی خود دور و یا به آن نزدیک شوند. تغییرات معنایی و مفهومی لغات، نه با توجه به ریشۀ آنها، بلکه براساس نوع بارگیری اجتماعی و عمومیشان صورت میگیرد. ایجاد لغات جدید در بین عموم سخنگویان، نیز بدون توجه به ریشه صورت میگیرد؛ معمولاً لغات جدید با استفاده از لغات پیشین و بهصورت ترکیبی ساخته میشود، اما گاهاً با لغاتی کاملاً نو چون «نَسَخ» (لغتی نوساخته و بسیار رایج در بین جوانان است و در ترکیباتی چون «نسخ سیگار بودن» به معنای «در اوج نیاز به سیگار بودن» است) روبهرو میشویم که نمیتوان ریشۀ لغوی برای آن متصور شد.
در هرصورت، ذهن تغییر میکند، دچار تحول میشود و رشد و توسعه مییابد و زبان نیز همراه با این تحولات ذهنی، متحول میشود. بستن راه رشد و تحول زبان، امکانپذیر نیست و این تحولات به هر شکل و شیوه که باشد، رخ مینماید؛ یا با ایجاد لغت جدید، یا با تغییر معنای لغات قدیمی، یا با ترکیبسازی و یا کاربرد عبارت به جای لغت.
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
![تیشه بر سقف بنای قاجاری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/خانه-مدیری.jpg)
خانۀ تاریخی «مدیری» در لنگرود در خطر تخریب قرار دارد
تیشه بر سقف بنای قاجاری
![وزیر باید الفبای گردشگری را بداند](https://payamema.ir/wp-content/themes/finalPayamema/assets/images/defaultWriter.png)
گفتوگوی «پیام ما» با دو فعال صنعت گردشگری دربارهٔ ویژگیهای وزیر آیندۀ میراث فرهنگی
وزیر باید الفبای گردشگری را بداند
![لرستان برای رونق گردشگری نیازمند ثبت جهانی آثار است](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/قلعه-فلک-الافلاک.jpg)
مدیرکل میراث فرهنگی لرستان:
لرستان برای رونق گردشگری نیازمند ثبت جهانی آثار است
![زنگ خطری جدی برای باغستان سنتی قزوین](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/آتشسوزی-1.jpg)
زنگ خطری جدی برای باغستان سنتی قزوین
![امید به پیمانسپاری ۲۰ درصدی صنایعدستی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/ایرنا-1.jpg)
بانک مرکزی کورسوی امید به رونق صادرات صنایعدستی را کلید زد
امید به پیمانسپاری ۲۰ درصدی صنایعدستی
![به ثبت جهانی «هگمتانه» امیدواریم](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/تپه-هگمتانه.jpg)
پاسخ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی همدان به «پیام ما»:
به ثبت جهانی «هگمتانه» امیدواریم
![وزیر باید الفبای گردشگری را بداند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/دیجیتال-9.jpg)
گفتوگوی «پیام ما» با دو فعال صنعت گردشگری دربارهٔ ویژگیهای وزیر آیندۀ میراث فرهنگی
وزیر باید الفبای گردشگری را بداند
![ارتقاء فعالیت هتلها در مسیر گردشگری سبز](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/Img20170304133621777.jpg)
دبیر کمیتۀ ملی طبیعتگردی و گردشگری سبز به «پیام ما» خبر داد:
ارتقاء فعالیت هتلها در مسیر گردشگری سبز
![آیا ضرغامی در دولت چهاردهم حضور دارد؟](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/ضرغامی.jpg)
آیا ضرغامی در دولت چهاردهم حضور دارد؟
![ثبت ملی «عصر عاشورا»](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/تابلو-عصر-عاشورا.jpg)
نگارگری مشهور «محمود فرشچیان» ۴۸ سال پس از خلق اثر به ثبت رسید
ثبت ملی «عصر عاشورا»
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- با طراحی سایت مشتریان رقیب خود را بدزدید!
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید