سخنگوی وزارت امور خارجه به اظهارات منتشر شده از سوی وزیر امور خارجه روسیه واکنشی همراه با حفظ احتیاط نشان داد. نفر اول دستگاه دیپلماسی روسیه اخیرا گفته بود که ایالات متحده آمریکا باید کتبا به روسیه تضمین دهد که با انعقاد توافق هسته‌ای موسوم به برجام و احیای دوباره این توافق در جریان مذاکرات وین، تحریم‌های اخیر واشنگتن علیه مسکو مانعی بر سر همکاری ایران و روسیه نخواهد بود. اظهارنظری که می‌تواند مانعی جدید بر سر مذاکرات وین به شمار آید. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اما تاکید کرد که هنگام مذاکرات وین از اظهارنظر مقامات کشورهای درگیر نه شگفت‌زده می‌شود و نه تعجب می‌کند. او حاضر به انتقاد از موضع روسیه نشده بلکه تاکید کرده که آمریکا باید همه تحریم‌ها را همزمان لغو کند.

نشست خبری سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در شرایطی برگزار شد که تحولات اخیر ایجاد شده پیرامون توافق هسته‌ای موسوم برجام سبب شد تا پرسش‌ها عمدتا به این موضوع اختصاص پیدا کند. اظهارات لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه درباره لزوم ارائه تضمین کتبی از سوی آمریکا به روسیه به منظور پرهیز از ایجاد مشکل در مسیر مبادلات اقتصادی روسیه و ایران آن هم در شرایطی که اختلافات ایران و آمریکا رفته رفته رو به کاهش است و امیدها به احیای توافق بیشتر شده در کنار مذاکرات صورت گرفته میان جمهوری اسلامی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و احتمال مذاکره مستقیم میان تهران و واشنگتن از مهم‌ترین پرسش های مطرح شده از سخنگوی وزارت امور خارجه ایران بود. او در پاسخ به سوالی در مورد اظهارات سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه مبنی بر اینکه آمریکا باید به ما تضمین بدهد که تحریم‌های غرب علیه روسیه در مراودات ایران و روسیه در جریان اجرای برجام تأثیر نمی‌گذارد و اینکه با توجه به این اظهارات برخی معتقدند که روس‌ها مذاکرات وین را به نفع خود گروگان گرفته‌اند با توجه به مشکلات و مسائلی که در حال حاضر بین آن‌ها و غرب بر سر حمله روسیه به اوکراین پیش آمده است، اظهار کرد:‌ «اظهارات آقای لاوروف را در رسانه‌ها دیده‌ایم و منتظر هستیم که از طریق مجاری دیپلماتیک جزئیات آن را بشنویم. آنچه که روشن است این است که مذاکرات و گفت‌وگوها در وین در مسیر خودش در حال پیگیری است و همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران نباید محدود و یا تحت تأثیر هیچ‌گونه تحریمی قرار بگیرد از جمله همکاری‌های صلح‌آمیز ایران در این زمینه با چین و روسیه. در همین بستر این اظهارات را می‌فهمیم. رویکرد روسیه تا به امروز در جریان مذاکرات وین برای رسیدن به توافق دسته‌جمعی در وین سازنده بوده است و منتظر هستیم که در وین جزئیات بیشتری را اگر دارند به ما بدهند. ‌مردم ایران می‌دانند که مذاکره‌کنندگان‌شان در وین و دولت جمهوری اسلامی ایران در راستای حداکثرسازی تحقق حداکثرسازی منافع ملت ایران قدم برداشته و در همین راستا کارش را به جلو می‌برد.»
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد اظهارات لاوروف مبنی بر اینکه آمریکا باید به روسیه تضمین بدهد که تحریم‌های اعمال شده از سوی این کشور بر مسکو تاثیری بر مراودات ایران و روسیه در حوزه برجام نخواهد داشت، گفت:‌ «ما در میانه مذاکرات سخت و همه جانبه‌ای قرار داریم و در این مذاکرات در روزهای مختلف برخوردهای مختلفی را از سوی کنشگرانی که در این مذاکرات حضور دارند مشاهده کرده‌ایم. به عنوان مذاکره‌کنندگان جمهوری اسلامی ایران از مواضع کشورها، چه کشورهایی که قبلا برخی مواضع را اعلام کرده‌اند و یا اینکه مواضعی که این روزها می‌شنویم شگفت‌زده نمی‌شویم و تعجب نمی‌کنیم. در میانه مذاکرات باید هم به اظهارات، هم به اقدامات و مواضع اعلامی و مسیر اعمالی کشورها همزمان نگاه کرد. مسیر مذاکرات وین کاملا روشن است. دستور کار آن رفع تحریم‌های غیرمرتبط با برجام که از سوی آمریکا علیه ایران اعمال شده است، می‌باشد. طبیعی است که ما طی ۱۱ ماه گذشته حداکثر تلاش خود را کرده‌ایم که این پرونده از دیگر پرونده‌های بین‌المللی با فاصله معناداری حرکت کند. ما با برخی از اعضای ۱+۴ پرونده‌های اختلافی جدی در برخی از موضوعات داشته‌ایم ولی تلاش کرده‌ایم حتی در حوزه‌های دوجانبه نیز این پرونده خاص مذاکرات برجام را به عنوان پرونده خاص نگاه کنیم و فکر می‌کنم در همین چارچوب و بستر باید اجازه دهیم که مذاکرات وین به پیش برود و حرکت کند. هر اظهار نظر یا موضع مذاکراتی باید در وین بیاید و به معنای مذاکراتی در وین تبدیل شود.»
ضرب‌الاجل نمی‌پذیریم
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه نشست خبری خود همچنین در مورد سفر اخیر گروسی به تهران و توافقات حاصل شده در این سفر و تأثیر آن در مذاکرات وین تصریح کرد:‌ «سفر آقای گروسی به تهران در چارچوب توافقات در حوزه فنی بین ایران و آژانس انجام شد. در سفر آقای گروسی که مقدمه آن گفت‌وگوهایی در وین بود همکاری‌های جامع فنی بین ایران و آژانس توافق شد که براساس آن یک توافق چند مرحله‌ای خواهیم داشت. سوالاتی از سوی آژانس در مورد برخی اماکن در ایران مطرح شده بود که ایران پاسخ این سوالات را جواب داده بود ولی لازم بود در یک بستر زمانی تعیین و تعریف شده با چشم‌انداز روشن بدانیم که این‌ها (پرونده سوالات) بسته می‌شود. بر این اساس توافقی صورت گرفت که طی یکی،‌ دو ماه آینده همه سوالات با همکاری فنی بین ایران و آژانس و با رویکرد فنی و فاصله گرفتن از رویکرد سیاسی یا فشارپذیری آژانس پاسخ داده شود و این موضوع انجام شود. رابطه مستقیمی بین بسته شدن این سوالات و توافق در وین است و ضمن اینکه مسیر فنی این توافق حفظ می‌شود اما روشن است که این توافق باید به صورت همزمان و جزئی از آن توافق (توافق وین) لحاظ شود.» سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد اختلافات باقی مانده در جریان مذاکرات وین و طرح برخی از ضرب‌الاجل‌ها از سوی برخی از طرف‌ها در این مذاکرات تصریح کرد:‌ «نکات اختلافی باقی مانده در جریان مذاکرات وین از تعداد انگشتان یک دست هم کمتر است البته اگر موضوع جدیدی را کسی اضافه نکند. همه آن‌ها هم منتظر پاسخ ایالات متحده است. اگر آمریکا رویکرد منطقی داشته باشد و دغدغه ایران و ۱+۴ را در نظر بگیرد و به این درخواست‌ها پاسخ مناسبی بدهد در کمترین زمان توافق در دسترس است. بار دیگر تاکید می‌کنم ما هیچ زمانی را به عنوان ضرب‌الاجل نمی‌پذیریم. ملاک برای ما رسیدن به یک توافق خوب است، ‌توافقی که منافع ملت ایران در آن لحاظ شود و اگر امروز این اتفاق انجام شود همین امروز آمادگی داریم که در وین این توافق را انجام دهیم.»
تغییری در رفتار آمریکا ندیده‌ایم
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد زمان به نتیجه رسیدن مذاکرات وین و حل و فصل شدن مباحث پادمانی بین ایران و آژانس اظهار کرد:‌ «توافقی که در وین انجام می‌شود توافقی است که مسیر بازگشت آمریکا را در ازای پایبندی کامل و انجام تعهدات در ذیل برجام تعیین می‌کند و این مسیر یک شبه برای آمریکا نخواهد بود و چند ماهی طول خواهد کشید و بستر زمانی برای آن در وین تعریف شده است. آنچه که در تهران از نظر فنی بین ایران و آژانس تعریف شده این است که همکاری جامع فنی صورت بگیرد و با روزهایی که در توافق دیده شده همخوانی داشته باشد. آنچه که بین ایران و آژانس توافق شده یک حداکثر زمانی دارد که اگر آژانس آماده باشد که در ازای پاسخ‌های ایران زودتر سوالات باقی‌مانده را حل و فصل کند مانعی در این زمینه نخواهد داشت.» سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه با توجه به اظهارات روسیه در ارتباط با درخواست تضمین از سوی آمریکا آیا چین نیز مطالبه جدیدی روی میز مذاکرات گذاشته است و از دیگر سو با توجه به نوع موضع‌گیری‌های اخیر مطرح شده آیا زمان آن نرسیده که مذاکرات مستقیمی بین ایران و آمریکا بدون وساطت انجام شود، با توجه به اینکه آمریکایی‌ها نیز در این زمینه درخواست‌ها و پیشنهاداتی داشته‌اند، تصریح کرد: «اجازه بدهید آنچه که در پشت درهای بسته در وین رخ می‌دهد را اینجا بیان نکنم. موضع چین در جریان مذاکرات وین یکی از سازنده‌ترین مواضعی بوده است که از روز اول تا به امروز داشته‌ایم. موضع حمایتی از گفت‌وگوهای وین و موضع حمایتی از درخواست‌های مشروع ایران در جریان این مذاکرات بوده است و فکر می‌کنیم که در همین بستر تا روز آخر با چین جلو خواهیم رفت و اطمینان کامل داریم. همه کنشگران بین‌المللی نیز از رفتار چین همین برداشت را کرده‌اند.» سخنگوی وزارت خارجه در مورد مذاکرات مستقیم با آمریکا نیز تصریح کرد: «موضع جمهوری اسلامی ایران در این زمینه یک موضع تداوم‌دار بوده و انقطاعی در آن نبوده است. چه زمانی که ترامپ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا درخواست ملاقات و گرفتن عکس داشت و چه امروز که دولت جدید در کاخ سفید مستقر است. موضع حاکمیت این است که ما براساس رفتار آمریکا تصمیم می‌گیریم و نه براساس پیام‌های غیرشفاف و اینکه بدانیم در نتیجه چه اتفاقی خواهد افتاد.» خطیب‌زاده با تأکید بر اینکه اعضای برجام مشخص هستند و آمریکا از این توافق بین‌المللی خارج شده و اکنون خواستار بازگشت به برجام است، گفت:‌ «تعهداتی که واشنگتن باید بپذیرد برای ما و ۱+۴ روشن است. آنچه که آمریکا به عنوان درخواست ملاقات با ما دارد تنها زمانی معنا پیدا می‌کند که ما دلیل آن ملاقات و دیدار را بدانیم. تا به امروز هیچ تغییری در رفتار آمریکا در عرصه میدانی ندیده‌ایم. تحریم‌ها و فشار حداکثری ادامه داشته و چشم‌انداز هر حرکت و ابتکاری براساس منافع قطعی ملت ایران تصمیم گرفته می‌شود.»