سایت خبری پیام ما آنلاین | باید بر مطالبه‌گری اصرار کنیم

فعالیت مدنی در ایران، در نخستین رویداد سالانه کنشگری بررسی شد

باید بر مطالبه‌گری اصرار کنیم

رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس: اشکال کنشگری در کشور ما این است که بعد از ایجاد بحران، کنشگری آغاز می‌شود محمد درویش، فعال محیط زیست: رفتار یک کنشگر خیلی مهم‌تر از حرف‌هایی است که می‌زند





باید بر مطالبه‌گری اصرار کنیم

۲۶ تیر ۱۴۰۰، ۲۲:۳۶

در نخستین رویداد سالانه کنشگری، موضوع فعالیت‌های مدنی در ایران به بحث و تبادل نظر گذاشته شد. چند تن از فعالان محیط زیست، میراث‌فرهنگی و زنان عصر جمعه ۲۵ تیر در برنامه‌ای که به بهانه چهار سالگی پلتفرم جمع‌آوری امضای «کارزار» به صورت آنلاین برگزار شد، گفتند کنشگران باید بدون چشم‌داشت زبان روادارانه داشته باشند، جنس فعالیتشان باید مطالبه‌گرانه باشد، مطالبه‌گری باید با دانش رخ دهد.

در اولین پنل این رویداد که به تجربه‌های کشنگری اختصاص داشت حامد بیدی، مدیرعامل کارزار با لیلی ارشد، کنشگر حوزه زنان و مدیرعامل موسسه خانه خورشید، اسماعیل آذری‌نژاد، کنشگر کتابخوانی برای کودکان روستایی، محمد درویش، پژوهشگر محیط زیست و مجتبی گهستونی، کنشگر میراث‌فرهنگی به گفت‌وگو پرداخت.
در پرورش نسل دغدغه‌مند، ناتوان بودیم
محمد درویش، کنشگر و پژوهشگر محیط زیست در شروع صحبت‌های خود در این پنل در پاسخ به این پرسش که آیا کنشگران باید در کمیته‌ها و شوراهای دولتی و حاکمیتی هم شرکت کنند، گفت: من در شروع کارم دیدم که دولتمردان ما چقدر از نگاه محیط زیستی دورند و بنابراین تصمیم گرفتم کارم را به عنوان فعال محیط زیست آغاز کنم. این چرخه هیچگاه به نتیجه نمی‌رسد مگر اینکه در هر دو طرف آگاهی‌ها افزایش پیدا کند. مشکل اینجاست که ما نتوانستیم نسلی را پرورش دهیم که نگرانی‌های محیط زیستی را درک کند. با این همه سطح آگاهی و حساسیت مردم نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.
او درباره اهمیت کار داوطلبانه هم یادآور شد: کسی که به فهم لزوم انجام کار داوطلبانه می‌رسد آدم ثروتمندی است. ما باید به سمت شادی جمعی حرکت کنیم و شرطش این است که بی‌منت برای طبیعت و آدم‌ها گام‌های داوطلبانه و موثر برداریم. این می‌تواند به ما حسی بدهد که از آن به عنوان رضایت یاد می‌کنیم.
او در ادامه اضافه کرد: ما باید کاری را انجام دهیم که به آن باور داریم. نمی‌توانیم اگر در جنبش نفی دخانیات شرکت می‌کنیم خودمان درگیر دخانیات باشیم. رفتار یک کنشگر خیلی مهم‌تر از حرف‌هایی است که می‌زند.
درویش به کنشگران جوان توصیه کرد: دانش خود را در حوزه مورد علاقه‌شان توسعه بدهند. از مردم طلبکار نباشند و تلاش کنند به مردم چیزی یاد بدهند بدون اینکه چیزی از مردم بخواهند. کنشگران باید بدون چشم‌داشت زبان روادارانه داشته باشند.
این فعال محیط زیست درباره ناامیدی از کنشگری هم گفت: چند اتفاق باید بیفتد که پرچم امید در اهتزاز بماند. بخشی به رفتار ما کنشگران برمی‌گردد. بخشی به حکومت و دولت که باید پاسخگو باشد و بخشی دیگر به حد واسط‌ها برمی‌گردد مانند سایت کارزار. مثلا کارزار می‌تواند آماری از پاسخگویی مسئولان ارائه کند تا مشخص شود کدام مطالبات موفق بوده یا کدام مسئولان پاسخگو بوده‌اند.
او با اشاره به اینکه حکومت‌ها می‌توانند با پاسخگو بودن امید را در دل جوانان زنده نگه دارند، اضافه کرد: کنشگران باید به یاد داشته باشند که جنس فعالیت آنها باید مطالبه‌گری باشد. مطالبه‌گری زمانی پاسخ می‌دهد که دانش لازم را در آن حوزه داشته باشیم.
درویش در نهایت چند توصیه کنشگران ارائه کرد و گفت: توصیه من این است که راهی پیدا کنیم برای کار کردن به جای اینکه راهی پیدا کنیم برای گیر دادن. کنشگر محیط زیست زمانی می‌تواند کار کند که تجربه داشته باشد و این تجربه از سفر و مطالعه و شنیدن می‌تواند کسب کند.
در مقابله دلسردی‌ها باید تلاش کرد
مجتبی گهستونی، فعال حوزه میراث‌فرهنگی هم در این پنل با اشاره به اینکه معتقد است پلتفرم کارزار یک جریان جدید در کنشگری در ایران ایجاد کرده، گفت: برخی می‌گویند گوش شنوایی نیست. من در طول فعالیتم به فراوانی با این موضوع مواجه شدم. سماجت و اصرار ما به کاری که انجام می‌دهیم می‌تواند تاثیرگذار باشد. بارها شده دلسردی‌های زیادی ایجاد کردند اما باید تلاش کرد. باید بر مطالبه‌گری خودمان اصرار کنیم.
او درباره تاثیرگذاری کنشگری در حوزه میراث‌فرهنگی گفت: با وجود همه مشکلات توانسته‌ایم مانع بسیاری از تخریب‌ها در این حوزه شویم و یا روند تخریب را کند کنیم. از زمان تشکیل اداره باستان‌شناسی و اداره عتیقه‌شناسی تا امروز خیلی‌ها تلاش کردند که از آثار تاریخی دفاع کنند اما این غیرقابل تحمل است که یک کنشگر مورد اتهام قرار بگیرد یا مورد ضرب و شتم قرار بگیرد یا از ورود به اداره‌های میراث‌فرهنگی منع شود.
برای امید، نمی‌توان نسخه‌ای نهایی داد
لیلی ارشد در این پنل درباره اثربخشی کنشگری مدنی گفت: در سال‌هایی فعالیتم در دروازه غار ۶۰۰ پرونده برای زنانی که اعتیاد دارند یا خودفروشی می‌کردند تشکیل دادیم و آنها توانستند با ترک اعتیاد حالا زندگی بهتری داشته باشند.
این کنشگر حوزه زنان با اشاره به اینکه از ابتدای فعالیتش معتقد به توانمندسازی بوده، اضافه کرد: ما تلاش کردیم که زن‌هایی را که گرفتار اعتیاد بودند نسبت به شرایط خودشان توانمندتر کنیم تا شهروند بهتری باشند و بتوانند سالم زندگی کنند. ما در خانه خورشید به زنان حرفه‌های مختلف آموزش دادیم و حتی برای بهبود زندگیشان دو کلینیک دندانپزشکی داریم که در آنجا دندانپزشکان داوطلب با ما کار می‌کنند.
ارشد در پاسخ به اینکه چه کنیم جو یاس و انفعال را از بین ببریم، گفت: ایجاد امید در جوان‌ها نیاز به مجموعه‌ای از اتفاق دارد. نمی‌توان یک نسخه نهایی داد. ابتدا باید نیازهای اولیه انسان‌ها برطرف شود. باید ببینیم که چه کرده‌ایم که جوان‌ها به ظرفیت‌ها و مهارت‌های خود پی ببرند. انسان‌ها تا زمانی که خودشان را نشناسند و با ابعاد زندگی و عواطفشان آشنا نشوند نمی‌توانند کار داوطلبانه کنند و به هم نوعان خود کمک کنند و به محیط زیست عشق بورزند.
با خانه‌نشینی نمی‌توان در خدمت مردم بود
در این پنل همچنین اسماعیل آذری‌نژاد، کنشگر کتابخوانی برای کودکان روستایی هم شرکت داشت. او درباره فعالیت‌های خود گفت: ۱۳ هزار کودک تحت پوشش قصه خوانی هستند و ۵۰ مربی داریم در روستاهای مختلف کار می‌کنند و هفته‌ای حداقل ۲ کتاب به دست بچه‌ها می‌رسانیم. شعار ما این است که بهترین و با کیفیت‌ترین کتاب‌ها را در کمتر از یک ماه به دست بچه‌های کهکیلویه‌وبویراحمد برسانیم.
آذری‌نژاد با اشاره به اینکه می‌گویند پیامبر اسلام طبیب دوره‌گرد بود، اضافه کرد: معتقدم اگر در خانه بنشینیم تا کسی سراغ ما بیاید نمی‌توانیم در خدمت مردم و ایران باشیم. این کار سختی‌هایی دارد اما لذت کار بسیار بیشتر است.
بعضی مطالبه‌ها مبنای علمی ندارند
پنل دوم اولین رویداد سالانه کنشگری در ایران با موضوع راهکارهای کنشگری موثر در ایران برگزار شد. در این پنل سمیه رفیعی، فراکسیون محیط زیست مجلس و الهه محمدی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان حضور داشتند.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس درباره سازوکار قانونی کنشگری در ایران گفت: ساز و کار قانونی برای فعالیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد و نهادهای مدنی وجود دارد و حتی بر حمایت از آن هم تاکید شده اما مانند بسیاری قوانین دیگر به صورت کامل اجرا نمی‌شود.
او با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حکمرانی خوب که در سال‌های اخیر مکرر درباره آن حرف می‌زنیم فعالیت نهادهای مدنی است، اضافه کرد: من بارها گفته‌ام قانونی بهترین قانون است که باید مشارکت ذی‌نفعان نوشته شود و حضور و نفع آنها را به صورت همه جانبه در نظر گرفته باشد. اگر اینطور نباشد قانون می‌رود لب طاقچه و در دنیا متهم می‌شویم که بی‌قانون هستیم یا اینکه قوانین متناقض داریم.
او در ادامه افزود: پدیده‌هایی که امروز با آنها روبه‌روهستیم بسیار عجیب است که نتیجه عملکرد ما به صورت قانون‌گذار و مجری‌های قانون است. مثلا در خوزستان که زمانی پر آب‌ترین استان ایران بود و الان آب خوردن هم وجود ندارد می‌توان عمق فاجعه را فهمید. برای این استان یک زمانی کسانی تصمیم گرفته‌اند که وضعیت مردم بهتر شود و یا اشتغال و توسعه ایجاد شود اما حالا که زمانی از آن تصمیم‌گیری گذشته مشخص شده که تنها چیزی که وجود ندارد رضایت مردم است.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس با اشاره به اینکه اشکال کنشگری در کشور ما این است که بعد از ایجاد بحران کنشگری آغاز می‌شود، گفت: باید پیش از بحران مردم آگاه شوند اما مدیر تصمیم‌گیر می‌ترسد که اگر مردم را درباره تصمیم‌هایش آگاه کند سنگی جلوی این تصمیم‌ها بیاندازند. او با تاکید بر اینکه حتما باید نظر مردم درباره تصمیم‌ها پرسیده شود اضافه کرد: در ارزیابی‌های محیط زیستی فرایند کارشناسی کامل تعریف نمی‌شود و معمولا ناقص است و تصمیمی‌گیری‌ها در اتاق‌های بسته و با مکانیزم غیرشفاف اتخاذ می‌شود و مردم نسبت به این تصمیم‌ها آگاه نمی‌شوند و تازه بعد از اجرای تصمیم تبعات آن مشخص می‌شود. رفیعی همچنین افزود: درباره مطالبه‌گری باید از قبل آموزش‌هایی ارائه شود. برخی از مطالبه‌ها مبنای علمی ندارند و برخی در جو احساسی پیش می‌روند. البته باید بگویم که این آموزش وظیفه دولت و حاکمیتی است.
رئیس کمیسیون محیط زیست مجلس در ادامه گفت: من اعتقاد دارم که مدیریت در کشور باید با مشارکت مردم باشد و این با شعار محقق نمی‌شود و باید ذی‌نفعان را در تصمیم‌گیری شرکت داد.
مردم صدای هم را پیدا می‌کنند
الهه محمدی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان هم در این پنل با اشاره به نقش فزاینده و چشمگیر شبکه‌های اجتماعی در کنشگری گفت: کنشگری در ایران در دو سال اخیر و بعد از اتفاقات سال ۹۸ تغییرات زیادی کرده است. حالا مردمی که بیرون گود نشسته بودند خودشان را بیشتر درگیر موضوعات کرده‌اند.
او با اشاره به اینکه نسخه واحدی برای کنشگری در ایران نمی‌توان نوشت، اضافه کرد: مردم با همه مخاطراتی که کنشگری در ایران دارد فعالیت می‌کنند. حساسیت به موضوعات مختلف مانند زنان، محیط زیست و حقوق حیوانات افزایش پیدا کرده است. مردم شاید عضو یک سازمان مردم نهاد نشوند اما با امضا کردن یک کارزار یا نوشتن یک پست در شبکه‌های اجتماعی نقش خود را ایفا می‌کنند. محمدی با اشاره به جنبش Me Too ایرانی و موضوع آزار جنسی گفت: وقتی این موضوع در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود بسیاری از مردم وارد ماجرا می‌شوند. حرف زدن از آزارهای جنسی و آزارهای خیابانی و خشونت‌های خانگی نشان‌دهنده این است که مردم صداهای مشترک هم را پیدا می‌کنند.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *