دانشمندان هشدار دادهاند که با ادامه گرم شدن زمین میلیونها تن از مردم دنیا در معرض تهدید سیل قرار گرفتهاند
خطر طغیان دریاچههای یخچالی
بیش از 12 هزار مرگ در سراسر جهان به واسطه طغیان دریاچههای یخچالی ثبت شده است
۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۸:۵۳
دانشمندان هشدار دادهاند که با ادامه گرم شدن زمین، تعداد بیشتری از مردم در دنیا در معرض تهدید سیلِ ناشی از طغیان دریاچههای یخچالی قرار گرفتهاند. با افزایش دمای زمین و کوچک شدن یخها، آبهای ناشی از ذوب شدن یخها تجمع پیدا کنند و دریاچههایی را تشکیل میدهند؛ دریاچههایی که غالبا در پشت موانع سنگی یا یخی، مانند سد ایجاد میشوند. به اینها دریاچههای یخچالی میگویند.
از سال 1990، حجم، مساحت و تعداد این دریاچههای یخچالی در سراسر جهان افزایش 50 درصدی داشته است. وقتی این دریاچهها بسیار پرآب میشوند، خطر شکسته شدن صخرهها یا تکههای یخی، یا سرازیر شدن آب آنها وجود دارد که به این ترتیب، حجم زیادی از آب، آزاد میشود و سیلهای مهیب و ویرانگری را ایجاد میکنند.
به گزارش گاردین، برخی از دریاچهها خطرناکتر از سایرین هستند و احتمال بیشتری دارد که اینها به سیل ناشی از طغیان دریاچه یخچالی منجر شوند. استفن هریسون، پروفسور تغییرات آبوهوایی و محیط زیستی در دانشگاه اگزتر، میگوید: «آنهایی که ما نگرانشان هستیم، دریاچههایی هستند که در درههای کوهستانی بسیار شیبدار در آند و هیمالیا قرار دارند؛ جایی که یخچالهای طبیعی به درهها میریزند و احتمال ریزش تکههایی از کوه در دریاچهها وجود دارد.»
ارتباط میان افزایش دما و سیل ناشی از طغیان دریاچههای یخچالی، پیچیده است. در حالی که تشکیل و رشد دریاچه یخچالی را میتوان ناشی از تغییرات آبوهوایی با منشا انسانی دانست، اما عواملی که میتوانند باعث طغیان فاجعهبار این دریاچهها شوند، اغلب به عوامل غیراقلیمی مانند هندسه سد صخرهای، زمینلرزه، ریزش یخ یا سنگ در دریاچه یا بارندگی بستگی دارد.
آدام اِمِر، جغرافیدان در دانشگاه گِراز استرالیا میگوید: «دو شرایط برای ایجاد فاجعه کافی است – حجم آب زیاد طغیان و جمعیتی که در مسیر این سیل قرار دارند. گسترش جمعیتی در مسیر سیل ناشی از طغیان دریاچههای یخچالی و فقدان مقررات توسعه ساختمانسازی، میتواند حتی مهمتر از عوامل ایجاد سیل باشد، خصوصا در کشورهای در حال توسعه.»
یکی از پارامترهایی که باعث میشود دریاچههای یخچالی به طور بالقوه خطرناک باشند، اندازه جمعیتِ پاییندست است که میتوانند در معرض سیل قرار بگیرند و این عدد میتواند از چند صد تا صدها هزار نفر باشد، دقیقا مثل شهر هوآراز در پاییندستِ دریاچه پالکاکوچا در پرو. با این حال، با وجود عوامل بسیاری که در طغیان یک دریاچه یخچالی نقش دارند، تخمین تعداد افراد در معرض خطر را در سراسر جهان غیرممکن میکند.
در مطالعهای در سال 2016 مشخص شد که تاکنون دستکم 1348 سیل ناشی از طغیان دریاچههای یخچالی در سراسر جهان ثبت شده که 24 درصد این سیلها دارای تاثیرات اجتماعی بوده است. همچنین، این سیلها باعث مرگ 12 هزار نفر شده است. آسیای مرکزی بیشترین آسیب را در این میان متحمل شده است، پس از آن آمریکای جنوبی و سپس مناطق آلپ در اروپا، ایسلند، اسکاندیناوی، شمال غربی آمریکا و گرینلند بودهاند. نویسندگان مطالعه مذکور، آمریکای جنوبی و آسیای مرکزی را به عنوان خطرناکترین منطقه توصیف کردهاند که اگر چنین طغیانهایی رخ دهد، تعداد زیادی از مردم کشته میشوند، خسارات شدیدی به زیرساختها وارد میشود، زمینهای کشاورزی را آب میبرد و خانهها و جادهها را نابود میکند.
از میان یخچالهای گرمسیری جهان، 70 درصد در آند پرو واقع شدهاند و به سرعت در حال ذوب شدن هستند که تاکنون نیز منجر به چندین فاجعه یخچالی در دهههای گذشته شده است. بدترین فاجعه تاکنون، مربوط به سیل ناشی از طغیان دریاچه یخچالی پالکاکوچا در سال 1941 بوده که طی آن حادثه دستکم 1800 نفر جانشان را از دست دادند.
متعاقبا، پرو شروع کرده به نظارت بر دریاچهها و انجام دادن اقدامات کاهش خطر مانند تخلیه دریاچهها، مستحکم کردن سدهای صخرهای بیثبات با سازههای سیمانی و ایجاد سرریزهای مصنوعی و نصب سیستمهای هشدار سریع از دهه 1950.
اِمِر میگوید: «منطقه کوردیلرا بلانکای، (منطقهای در کوهستان آند) در واقع منطقه پیشگام جهان در زمینه کاهش سیلهای ناشی از طغیان دریاچههای یخچالی است. با این وجود، هنوز بزرگترین چالش در انتظار است؛ اینکه این خطرات را به جوامع محلی بگوییم و اقدامات لازم را به آنها بیاموزیم و برای پذیرش این حرف، اعتماد آنها را جلب کنیم.»
نپال که در برابر سیلهای یخچالی به شدت آسیبپذیر است، پس از دو سیل مهیب در دهه 1980، شروع به سرمایهگذاری در مقابله با سیلهای ناشی از طغیان دریاچههای یخچالی کرد. در سال 1999، نپال، یک دریاچه به سرعت در حال گسترش را به نام «تشو رولپا» در نزدیکی کوه اورست تخلیه آبی کرد تا برای اولینبار در این منطقه، سطح آب یک دریاچه یخچالی کاهش یابد.
آرون شرستا، متخصص تغییرات آبوهوایی در مرکز بینالمللیِ توسعه یکپارچه کوهستان، میگوید: «سیلهای ناشی از طغیان دریاچههای یخچالی، چالش بزرگی در نپال به شمار میآیند. در گذشته، همچنین تلاشهایی برای کاهش خطر دریاچههای منفرد انجام شده و در حال حاضر هم در دو دریاچه در اطراف منطقه اورست، مداخله صورت گرفته است.»
به گفته شرستا، نپال تاکنون اطلاعات 35 مورد سیل ناشی از طغیان دریاچههای یخچالی را مستند کرده اما عدد واقعی احتمالا بالاتر است. ارتباطات و همکاریهای بینالمللی نیز برای جلوگیری از سیلهای مهلک، بسیار ضروری است. در مطالعهای که سال گذشته منتشر شده، 47 دریاچه یخچالی بالقوه خطرناک را شناسایی کرده که در صورت شکستن، میتوانند نپال را تحت تاثیر قرار دهند، اما فقط 21 مورد آنها در نپال هستند. 25 مورد هم در چین و یکی هم در هند شناسایی شده است.
شرستا میگوید: «بسیار مهم است که نپال با چین در این مورد صحبت کند تا مسائل اینچنینی را حل کنند. آن دریاچهها را نمیتوان نادیده گرفت اما برای این منظور، تلاشهای دیپلماتیک دوجانبه نیاز است. با تغییرات آبوهوایی و با تغییرات زیرساختها و سکونتگاهها، فکر میکنم این خطر هر روز در حال افزایش است.»
با وجود کاهش یخچالها در سراسر جهان، تناوب سیلهای ناشی از طغیان دریاچههای یخچالی هم در سراسر جهان کاهش یافته است. دانشمندان علت این روند را فاصله میان تغییرات آبوهوایی و وقوع سیلهای ناشی از دریاچههای یخچالی عنوان میکنند.
دانشمندان همچنین پیشبینی میکنند که در دهههای پیشرو با افزایش چنین سیلها و طغیانهایی روبهرو میشویم که تا اوایل قرن 22 میلادی گسترش خواهد یافت. کشورهای آسیبپذیر با جمعیت و زیرساختهای در معرض خطر سیل، حالا باید به فکر سرمایهگذاری در زمینه آمادگی در برابر حوادث طبیعی باشند تا از بروز عواقب فاجعهبار آن در صورت طغیان دریاچههای یخچالی، جلوگیری کنند.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
سوگواری مردم بهرمان در منزل پدری آیتالله هاشمی رفسنجانی
موزه ریاست جمهوری رفسنجان؛ یادگار گران بهای سردار سازندگی
کرمان بر پشت اسب
کرمون گرام
روایت «پیام ما» از کلاسی که در جمعه تشکیل می شود زمزمه محبت
جازموریان
کرمان بر پشت اسب
دورهمی داستان نویسان استان کرمان در «دلفارد» و «جیرفت»
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان در حاشیه همایش دو روزه داستان نویسان استان کرمان در جیرفت: همایش داستان نویسان در جهت برنامه ارتقای فرهنگی است
کرمان بر پشت اسب
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید