با فروریختن حصار دور کارخانه 90 ساله قزوین، بیخانمانها در این بنا ساکن شدهاند
نماد صنعت قزوین ویرانه شد
خزائلی، مدیرکل میراثفرهنگی استان قزوین: دیواری که ریخته تاریخی نبوده و در شمار وظایف ما نیست مدیر انجمن فرهنگی و تاریخی عالیقاپو: کارخانه آرد ماشین چیان نخستین کارخانه آرد مدرن یا صنعتی قزوین و به لحاظ معماری بسیار شاخص است اما مورد بیمهری قرار گرفته
![نماد صنعت قزوین ویرانه شد](https://payamema.ir/pubfiles/2021/05/قزوین.jpg)
۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۷:۵۴
کارخانه آرد ماشینچیان در حالی نود سالگیش را جشن گرفت که حصاری که دورش کشیده بودند، فرو ریخت. سال هاست فقط پوسته این بنای تاریخی باقی مانده و حالا با فروریختن حصار، کارخانه متروکه سرپناه بیخانمانها و معتادان شده است. بنای ماشین چیان قزوین سالهای سال است که به امید برپا شدن موزه صنعتی سرپا مانده. این پیشنهاد نخستین بار 16 سال پیش مطرح شد و بار دیگر در سال 95 از سوی مدیرکل وقت میراثفرهنگی قزوین. اما در این مدت آب از آب تکان نخورده و حتی یک خشت کارخانه هم مرمت نشده است. حالا چند ماهی است که بار دیگر این مسئله بر سر زبانها افتاده و دو سه روزی است که اداره محیط زیست برای مرمت مشارکتی این بنا، اعلام آمادگی کرده.
21 سال از ثبت ملی کارخانه نودساله قزوین میگذرد؛ بنایی که معماران می گویند امضای تاریخ صنعت این شهر است. صادق ماشین چیان، صاحب کارخانه آرد، از همان ابتدا سودای صنعتی شدن قزوین را در سر داشت. کارخانه او، اولین نه، اما قدیمی ترین کارخانه آردی است که بر جای مانده.
اولین کارخانه آرد به وسیله ابوالقاسم رضوی در سال 1325 قمری ساخته شد. مزه آرد این آسیاب بخاری اما به کام مردم خوش نیامد. 6سال بعد گریگوریان، یکی از اتباع روس پا جای پای رضوی گذاشت و کارخانه دیگری را راهاندازی کرد.
این دو کارخانه پیش زمینهای شد برای شروع عصری نو در دوره پهلوی. صادق ماشینچیان جایی بیرون دروازه رشت را برای استقرار کارخانهاش در نظر گرفت و در سال 1311 شمسی در سه طبقه کارخانهاش را بنا کرد.
از صبح تا شب همه چیز تحت نظارت ماشینچیان بود. تا جایی که حتی منزل مسکونیاش را درون همان کارخانه ساخت. حجم انبارهای گندمش به حدی بود که 6 میلیون کیلو گندم را درون خود جای میداد. روزانه ۱۰۰ خروار آرد را با تجهیزات آلمانیاش تولید و روانه استانهای دیگر میکرد. از آن شکوه و جلال امروز هیچ نمانده است.
از همان زمان که کارخانه آرد تعطیل شد روح از تن این بنا رفت. خاکسترش را هم وقتی به باد دادند که تمامی ادوات و تجهیزاتش را به سرقت بردند. ده سال بعد اما کارخانه ماشین چیان در فهرست بناهای ثبت ملی قرار گرفت؛ دقیقا 15 اسفند 1379. هر چند که این موضوع هم تاثیری در سرنوشتش نداشت، در این سالها نه مرمتی روی بنا انجام شد، نه از کارخانه بازمانده حفاظت کردند.
کارخانه آرد ماشین چیان در صورت بازسازی میتوانست تبدیل به محل دیدار فعالان گردشگری یا موزه صنعتی و کارخانه فناوری شود. این پیشنهادات همان زمان ثبت اثر مطرح شد اما هیچکدام عملیاتی نشدند.
جدیترین پیشنهاد تبدیل کارخانه آرد به موزه صنعتی بود. سال 95 محمدعلی حضرتی، مدیرکل سابق میراثفرهنگی استان قزوین این پیشنهاد را مطرح کرد. این موضوع با اصرار انجمن فرهنگی و تاریخی عالیقاپو پیگیری شد و در نهایت تا حد یک وعده پیش رفت.
میراث دوستان امید داشتند بنایی که فقط 30درصدش باقیمانده، بالاخره روزی برای اولین بار مرمت شود. اما این کار هیچوقت انجام نشد. حضرتی حالا به «پیامما» میگوید: «مشکل اصلی تملک است. این مجموعه هنوز به تملک دولت در نیامده است. پیشنهاد ما به سازمان برنامه و بودجه این بود که برای خرید این ملک تامین اعتبار انجام دهد و این کارخانه تبدیل به موزه صنعت شود، ولی متاسفانه با این پیشنهاد موافقت نشد.» به گفته او بعد از این پیشنهاد، شهردار و اعضای شورای شهر قزوین برای بازرسی به این مجموعه رفتند اما «ظاهرا شهرداری برای مالکیت نتوانست موافقت مالکان را جلب کند».
کارخانه آرد، سرپناه معتادان
دو هفته پیش اما بخشهایی از حصار شرقی دور مجموعه هم فرو ریخت. حصاری که البته همان را هم شهرداری کشیده بود. ریختن این دیوار راه را برای آمدن معتادان و بیخانمانها باز کرد. محمد حسن سلیمانی، مدیر انجمن فرهنگی و تاریخی عالیقاپو و از فعالان میراثفرهنگی قزوین به «پیامما» میگوید: «کارخانه آرد ماشین چیان نخستین کارخانه آرد مدرن یا صنعتی قزوین است که به لحاظ معماری بسیار شاخص است. اما با وجود این خصوصیات و ثبت در فهرست آثار ملی باز مورد بیمهری قرار گرفته و در چند دهه اخیر به مامنی برای معتادان تزریقی و کارتنخواب و افراد بیخانمان تبدیل شده است.»
به گفته او ریختن بخش شرقی این دیواره راه عبور معتادان را هم سهل کرده است. سلیمانی که منتقد عملکرد مسئولان استان قزوین است میگوید: «مسئولان محلی خیلی به این موضوعات توجه نمیکنند و مدام نبود اعتبار و بودجه را بهانه میکنند.
در حالی که این بنا اثری چند وجهی است؛ یعنی هم منابع مالی سازمان صمت در آن دخیل است، هم سازمان مدیریت و برنامهریزی و هم میراثفرهنگی و شهرکهای صنعتی.»
قزوین دیگر موزه کشاورزی ندارد
مدیر انجمن فرهنگی و تاریخی عالیقاپو معتقد است که با رویهای که مسئولان این استان در پیش گرفته اند، تا سالهای آینده اثری از این بنا باقی نخواهد ماند، همانطور که موزه کشاورزی قزوین از فهرست موزهها خط خورد.
او توضیح میدهد: «80 تا 85 درصد موزه کشاورزی متعلق به مجموعهدار بخش خصوصی بود که بدون هیچ چشمداشتی به موزه بخشیده بود اما سال گذشته جهاد کشاورزی به عنوان مالک بنا دستور تخلیه داد و بعد هم میراثفرهنگی وعده داد این موزه را در مکانی دیگر مستقر کند اما این وعده هنوز محقق نشده است.»
دیگر نفسی برای کارخانه ماشین چیان که بخشی از هویت و تاریخ قزوین است، نمانده. با این حال مرمت این بنای 90 ساله هنوز روی ب بسمالله مانده است. حالا بعد 5 سال علیرضا خزائلی، مدیرکل میراثفرهنگی دوباره حرف تبدیل بنای فرتوت ماشین چیان به موزه صنعتی را به میان میآورد. او تصور میکند این پیشنهاد تازه 6 ماه است که از سوی فاطمه محمدبیگی، نماینده مردم قزوین داده شده است. خزائلی میگوید: «شاید نهایتا چند ماه است که این پیشنهاد مطرح شده. پروپوزالی هم برایش تهیه کردیم. اما مسئله اصلی بودجه و تملک بنا است که با توجه به در پیش بودن جلسات شورای برنامه ریزی برای مبادله موافقتنامههای بودجه 1400 پیگیر دریافت بودجه آن هستیم.»
کارخانه ماشین چیان خیلی وقت است که دست این خانواده نیست. با تغییر مالک قبلی و مرگ مالک بعدی، این کارخانه اکنون در مالکیت وراث متعددی است که بخشی از آنها نیز از خاندان بهشتی هستند.
خرید کارخانه پیشنهاد ایدهآلی نیست
خزائلی خرید این کارخانه را چندان عملیاتی نمیبیند. «مهمترین گزینهای که از فرصتهای ایدهآل ما در سطح کشوراست، عقد قرارداد مرمت مشارکتی است. ما میتوانیم با انعقاد قرارداد مشارکتی با مالکان، 50درصد هزینههای مرمت این بنا را تامین کنیم. این پیشنهاد به نسبت معقولانهتر است و فشار کمتری هم به دولت میآورد. از طرف دیگر نیازی به هزینه تملک هم ندارد و در قالب مشارکت با مالک است.» سوال این است که آیا وراث راغب به انعقاد قرارداد هستند؟ پاسخ خزائلی این است: «نمیتوانم هیچ اظهار نظری داشته باشم که آیا وراث مایل به اخذ این قرارداد هستند یا نه. این موضوع پیشنهاد شده، اما هنوز هیچ توافق یا صورت جلسهای درباره آن نداشته ایم. به هر حال امیدواریم که شخصی از بین وراث نمایندگی بگیرد و مذاکراتی صورت گیرد.»
با وجود تهدید هر روزه این بنا، میراثفرهنگی حصارکشی را در شمار وظایفش نمیداند. مدیرکل میراثفرهنگی استان قزوین میگوید: «من هم شنیدهام که بخشی از دیوار دچار آسیب شده اما این آسیب مربوط به دیوار قدیمی نیست و یکی از دیوارهای محوطه ریخته که ربطی به میراث ندارد.» به گفته او این مجموعه در دورههای قبل که شهرداریها زمینهای رها شده را حصار میکشیدند، حصارکشی شده. او درباره به اقدامات انجام شده توسط میراث بعد از ریزش حصار میگوید: «همکاران من در حوزه معاونت میراث از طریق شهرداری منطقه پیگیرند که این قضیه رفع شود. چرا که جدا از اهمیت داشتن این بنا، این حصارکشی بحث امنیت اجتماعی راهم به همراه دارد و قطعا شهرداری باید پیگیری کند که با حصارکشی دوباره امنیت اجتماعی ساکنان آن منطقه را فراهم کند.»
برچسب ها:
مطالب مرتبط
![افشای پستفروشی پوست خربزه زیر پای شهردار تهران](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/زاکانی.jpg)
از تکذیب محض تا ورود سازمان بازرسی
افشای پستفروشی پوست خربزه زیر پای شهردار تهران
![تیشه بر سقف بنای قاجاری](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/خانه-مدیری.jpg)
خانۀ تاریخی «مدیری» در لنگرود در خطر تخریب قرار دارد
تیشه بر سقف بنای قاجاری
![پروژههایی که با چالش جهانی گرمشدن زمین مقابله میکنند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/معماری-پایدار-1.jpg)
پروژههایی که با چالش جهانی گرمشدن زمین مقابله میکنند
![فهرست پیشنهادی سکانداری وزارت ارشاد اعلام شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/وزارت-فرهنگ-و-ارشاد.jpg)
فهرست پیشنهادی سکانداری وزارت ارشاد اعلام شد
![عملیات بازسازی و احیاء قناتهای تهران آغاز شد](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/قنات-تهران.jpg)
معاون خدمات شهری و محیطزیست شهرداری منطقه ۶ تهران:
عملیات بازسازی و احیاء قناتهای تهران آغاز شد
![تدریس هوش مصنوعی در دانشگاهها از مهر امسال](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/19599124_424.jpg)
معاون آموزشی وزارت علوم گفت:
تدریس هوش مصنوعی در دانشگاهها از مهر امسال
![۵ بیمارستان تهران در شرایط بحرانی ایمنی قرار دارند](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/62533212-1.jpg)
۵ بیمارستان تهران در شرایط بحرانی ایمنی قرار دارند
![لزوم نوسازی تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/تجهیزات-آزمایشگاهی.jpg)
مدیرکل آزمایشگاههای مرجع غذا، دارو و تجهیزات پزشکی خبر داد:
لزوم نوسازی تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی
![با وجود قبولی در آزمون کنار گذاشته شدیم!](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/پرستاربیمارستان.webp)
انتقاد کمکپرستاران از آزمون استخدامی تامین اجتماعی:
با وجود قبولی در آزمون کنار گذاشته شدیم!
![نحوه شکایت اولیاء از لباس فرم مدارس](https://payamema.ir/pubfiles/2024/07/62378862.jpg)
مدیرکل انجمن اولیاء و مربیان وزارت آموزش و پرورش تشریح کرد:
نحوه شکایت اولیاء از لباس فرم مدارس
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- با طراحی سایت مشتریان رقیب خود را بدزدید!
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
![«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام](https://payamema.ir/pubfiles/2024/06/کتاب-چرا-شما-را-نمیگیرن.jpg)
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید