پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | درباره توقف طرح انتقال آب بن _ بروجن

درباره توقف طرح انتقال آب بن _ بروجن

طرح انتقال آب بن به بروجن از شهرستان بن در مجاورت زاینده‌رود شروع شده و با یک خط انتقال 128 کیلومتری حدود 42 میلیون متر مکعب آب را به شهرستان بروجن که در حوضه آبریز کارون است، می‌رساند.





۱۷ اسفند ۱۳۹۹، ۰:۰۰

طرح انتقال آب بن به بروجن از شهرستان بن در مجاورت زاینده‌رود شروع شده و با یک خط انتقال 128 کیلومتری حدود 42 میلیون متر مکعب آب را به شهرستان بروجن که در حوضه آبریز کارون است، می‌رساند. هدف اجرای طرح، تامین آب شرب حدود نیم میلیون نفر مردم استان چهار محال بختیاری ( برای بیش از 10 شهر و 15 روستا ) و قسمتی هم برای تامین آب مجتمع فولاد سفید دشت ذکر شده است. در وهله اول این طرح کاملا بجا و مناسب به نظر رسیده ولی وقتی صحبت از برداشت آب از حوزه بیمار زاینده‌رود می‌شود‌، مشکلات طرح مذکور خصوصا با توجه به تایید سوال برانگیز سازمان محیط زیست آشکار شده و مضافا اینکه صریحا در مصوبات مکرر شورای عالی آب نیز بر عدم برداشت از حوزه زاینده رود تاکید شده بود. حتی در جلسه مورخ 30/6/93 شورای امنیت ملی هم هر‌گونه بهره‌برداری جدید منع شده بود. با وجود این همه مصوبه و دستور اکید، اجرای طرح که از سال 1391 شروع شده، بعد از حدود 8 سال هم اینک دارای 65 درصد پیشرفت فیزیکی است. بیش از 200 میلیارد تومان تاکنون برای آن هزینه شده که با قیمت‌های امروز ارزش این خطوط لوله و عملیات اجرا شده حدود هزار میلیارد تومان است و برای تکمیل آن خصوصا تصفیه‌خانه و ایستگاه‌های پمپاژ حدود 800 میلیارد تومان دیگر نیاز است. در نهایت سرنوشت این طرح به آنجا می‌رسد که به علت شکایت حق‌آبه داران استان اصفهان ، اخیرا یکی از قضات دادگستری اصفهان رای بر توقف طرح مذکور صادر کرده و طرح هم اینک متوقف شده است.
همزمان با استقلال شرکت‌های آب منطقه‌ای و تاسیس شرکت آب منطقه ای چهار محال و بختیاری‌، برداشت آب از رودخانه زاینده‌رود برای توسعه باغات در اراضی مرتفع حاشیه زاینده‌رود در استان چهارمحال قانونی شد و تخصیص 230 میلیون مترمکعبی از آب زاینده‌رود برای استان چهارمحال و بختیاری اتفاق افتاد. به دنبال آن مردم و تعدادی از ارگان‌ها و سازمان‌ها پس از دریافت زمین، در این اراضی که نسبتا خاک‌های فقیری داشته، باغ ایجاد کردند. خطایی که در این حوزه شکل گرفت، عدم توجه به پتانسیل‌های طبیعی استان و آمایش سرزمین و ایجاد گرایش مردم به سمت شغل‌های جایگزین بود که آن منتج به توسعه کشاورزی غیراقتصادی شد. آن هم در یکی از پرمشکل‌ترین حوضه‌های آبریز که دارای مشکلات فراوان و بارگذاری بیش از توان اکولوژیک است. پس اینکه مجددا یک بارگذاری جدید بر حوضه آبریز زاینده‌رود تحت عنوان بن-بروجن شکل گیرد از نظر عقلایی غیرمنطقی است مضافا بر اینکه تونل‌های کوهرنگ 1 و 2 و 3 وظیفه انتقال آب از سرشاخه‌های کارون به زاینده‌رود را دارند پس با چه منطقی مجددا آب رودخانه زاینده‌رود به حوزه کارون برگردد.
از جانب دیگر ، در استان چهارمحال بختیاری با وجود 10 درصد از آب‌های جاری کشور، تامین آب شرب کل استان در حد 95 درصد به آب زیرزمینی ناپایدار و بدون کیفیت وابسته است. واقعا چه موضوعی باعث شده که اذهان طراحان و مدیران و برنامه‌ریزان تامین آب شرب در سطح استانی و حتی کشور فقط به سمت بخش مریض احوال زاینده‌رود سوق داده شده است؟ در حالی‌که رودخانه پرآب خرسان از سرشاخه های کارون و سد در حال ساخت خرسان 3 در نزدیکی شهرستان لردگان و خان‌میرزا و حتی مخزن سد کارون 4 هم که در این استان واقع شده، می‌توانند پتانسیل های خوبی برای انتقال آب سالم به شهرهای استان قرار گیرند و در آن سوی قضیه موضوع سرشاخه‌های پرآب موسوم به سبزکوه که در مجاورت تالاب چغاخور و مرکز استان واقع شده و انتقال آب از این سرشاخه ها به صورت پمپاژ می‌توانست به اصلاح تامین آب استان کمک مناسبی کند. متاسفانه به‌رغم اخطارهای مکرر، اقدام به حفر یک تونل غیر فنی به نام تونل سبزکوه شد که آن نیز بعد از خسارات جانی و مالی متوقف شد. در شرق استان نیز منطقه سولگان در مجاورت سرشاخه‌های کارون واقع شده که با اقداماتی همچون پمپاژ و حتی یک تونل حدود 2 کیلومتری و نسبتا کم هزینه می توانست تامین آب شرب سالم و با کیفیت برای شهروندان استان چهارمحال و بختیاری اجرایی شود که این طرح مناسب نیز از حدود سی سال پیش فقط در حد حرف بوده است.
خسارت‌های مالی و حتی اجتماعی در سطح استان در طرحه‌ای بن-بروجن و تونل سبزکوه و درگیری‌ها و اختلافاتی که در داخل استان و بین دو استان چهارمحال و اصفهان طی 30 سال اخیر رخ داده است کم نیست ولی مجددا می‌توان بازیابی کرد و به طور اصولی وزارت محترم نیرو یک طرح جامع تامین آب شرب کل استان چهارمحال و بختیاری را با تکیه بر تامین آب از سرشاخه‌های کارون و مخازن سدهای کارون 4 و خرسان 3 و سولگان به طور عاجل شروع کند. در این صورت می‌توان حداقل اشتباهات گذشته را تا حدی جبران کرد. فراموش نکنیم که تامین آب بسیاری از شهرها و مراکز استان‌ها در سطح کشور هم اینک به وسیله عملیات پمپاژ به مراتب پر هزینه در حال انجام است.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *