سایت خبری پیام ما آنلاین | حقابه‌داران زاینده‌رود به دنبال اجرای قانون

کشاورزان معترض اصفهانی خواستار اجرای مصوبه شورای‌عالی آب شدند

حقابه‌داران زاینده‌رود به دنبال اجرای قانون

علی حاجی‌مرادی، کارشناس عمران آب: وضعیت فعلی سد زاینده‌رود نتیجه تامین سخاوتمندانه آب کشاورزی در سال گذشته است عباس مقتدایی نماینده مردم اصفهان در مجلس: بی‌توجهی ادامه دار به اعتراضات کشاورزان باعث بروز مشکلات جدی و اعتراضات گسترده‌تر در اصفهان می‌شوند





۲۹ دی ۱۳۹۹، ۱۰:۵۹

حسن روحانی بهمن ماه 1393 و در سیزدهمین سفر استانی خود، در میدان نقش‌جهان اصفهان و در پاسخ به مطالبات مردم درباره جریان آب در زاینده‌رود با قاطعیت اعلام کرد: «کاری می‌کنیم با همت شما و با وحدت و یکپارچگی زاینده‌رود، زنده و زاینده بماند. زاینده‌رود فقط مظهر تمدن اصفهان و اصفهانی‌ها نیست، بلکه متعلق به همه ملت ایران است. در این دولت تلاش می‌کنیم و من همین‌جا به وزارت نیرو، وزیر نیرو و استاندار دستور می‌دهم اگر هم آب زاینده‌رود به اندازه کافی نباشد، زاینده‌رود نباید خشک شود» در سال‌های بعد اما بارها مردم اصفهان به ویژه کشاورزان حاشیه زاینده‌رود، تجمع اعتراضی داشتند. آخرین تجمع کشاورزان در اعتراض به وضعیت حق‌آبه زاینده‌رود روز شنبه در میدان شکل گرفت. کشاورزان با تجمع در میدان خوراسگان شهر اصفهان از نماینده دولت خواستار اجرای مصوبات ۹ ماده‌ای شورای‌عالی آب و توقف طرح‌های انتقال آب از حوضه بحران‌زده زاینده‌رود شدند. علاوه بر مشکلات کشاورزان، نگرانی‌های کلان دیگری درباره آب اصفهان وجود دارد، به گفته شرکت آب منطقه‌ای اصفهان این روزها سد زاینده‌رود هم وضعیت مناسبی ندارد.

شورای‌عالی آب در سال 1392 مصوبه‌ای 9 ماده‌ای را به عنوان راه‌حلی برای مشکلات کشاورزان و احیای زاینده‌رود و با هدف هماهنگی و اعمال مدیریت واحد بر این حوضه آبریز در موضوعات منابع، مصارف و حقابه‌ها تصویب کرد.
مصوبه‌ای که در طول این سالها اجرای آن همواره محل نقد و حتی اعتراض اصفهانی‌ها قرار گرفته است. بند سوم این مصوبه به یکی از مهم‌ترین چالش‌های کشاورزان این منطقه یعنی اختصاص حقابه زاینده‌ رود می‌پردازد: «تعیین میزان حقابه‌ها، سهم‌آبه‌ها و صاحبان حق اشتراک و حقابه زیست‌محیطی رودخانه زاینده‌‌رود و تالاب گاوخونی توسط وزارت نیرو» حالا اما کشاورزان به عدم اجرای این بند از مصوبه‌ای که سال‌ها از تصویب آن می‌گذرد اعتراض دارند.
مهم‌ترین مسئله کشاورزان قطع و وصل مکرر و بدون برنامه‌ آب است و می‌گویند این جریان نامتناوب زاینده‌رود خسارت‌ بسیاری به آن‌ها وارد می‌کند، یکی از کشاورزان در گفت‌و‌گو با رسانه‌های محلی اعلام کرده است: «هر چند روز یک بار، ساعت‌ها مقابل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان تجمع می‌کنیم اما متاسفانه هیچ‌کس، پاسخی به ما نمی‌دهد. ما نیاز داریم که تاریخ دقیق باز شدن زاینده‌رود را بدانیم تا زمین‌هایمان را برای کشت آماده کنیم. اگر این بازگشایی بدون برنامه باشد زمین‌های ما نمی‌توانند بازدهی مناسبی داشته باشند» علی حاجی‌مرادی کارشناس عمران آب در رابطه با وضعیت فعلی زاینده‌رود و دلایل اعتراضات مردمی به «پیام‌ما» می‌گوید: «مشکل اصلی رودخانه زاینده‌رود فارغ از تمام عوامل مربوط به سال‌های گذشته، به این بر می‌گردد که در حال حاضر تعادل بین منابع و مصارف در پیکره آبی رودخانه زاینده‌رود به هم خورده است. در حال حاضر میزان منابع آب موجود در زاینده‌رود پاسخگوی تامین نیازها نیست. یکی از این موارد تامین نیاز کشاورزی اراضی شرق رودخانه زاینده‌رود است و مهم‌ترین نیاز تامین نیاز محیط‌زیستی تالاب گاوخونی است. عامل اصلی هرگونه اعتراضی نسبت به وضعیت زاینده‌رود به همین موضوع بر می‌گردد.»
در بند هفتم مصوبه 9 ماده‌ای شورای‌عالی آب نیز آمده است: «تاسیس صندوق تامین خسارت خشکسالی در حوضه آبریز زاینده‌رود بر اساس این بند مصرف‌کنندگان بخش صنعت که در زمان خشکسالی بدون کاهش سهم خود آب دریافت می‌کنند، باید خسارات کمبود آب سایر مصرف‌کنندگان حوضه را پرداخت کنند» برای این منظور استاندار اصفهان موظف به تشکیل صندوق خسارت است تا بتواند بخشی از خسارت کشاورزان را پرداخت کند اما به گفته نمایندگان کشاورزان این امر تا به حال محقق نشده است.
عباس مقتدایی نماینده مردم اصفهان در مجلس که در تجمع روز شنبه کشاورزان حضور داشت، به «پیام‌ما» می‌گوید: «مردم اصفهان از بی‌توجهی به وضعیت رودخانه زاینده‌رود و مشکلات محیط‌زیستی گله دارند، اعتراض روز شنبه مردم، در واقع اعتراض به بدعهدی رئیس‌جمهور است که در میدان امام به مردم قول داد که جریان زاینده‌رود قطع نمی‌شود و این وعده عملی نشده است. مردم عصبی هستند چرا مسئولان متوجه نیاز مردم نیستند و این‌گونه با مسائل زیست‌محیطی برخورد می‌کنند. زاینده‌رود اسیر مدیریت‌های نابخرد و ناکارآمد شده است. در تجمع خودجوش و آرامی که مردم داشتند، گلایه خود را نسبت به انواع بی‌مهری‌ها اعلام کردند. بی‌توجهی ادامه دار به این موضوع باعث بروز مشکلات جدی و اعتراضات گسترده‌تر در اصفهان می‌شود. من به عنوان نماینده مردم، مکاتباتی در این زمینه داشتم، شخصا نامه‌ای به رئیس‌جمهور نوشتم و از ایشان خواستم مانع بی‌قانونی‌ها شوند» مهدی طغیانی نماینده دیگر اصفهان نیز به رسانه‌های محلی اصفهان گفته است: «دعوای آب در اصفهان دعوای قومی و منطقه‌ای نیست بلکه دعوای سو مدیریت و بی‌تدبیری در طول چند دهه است نه یک دهه و مدیران فعلی؛ بیش از آن چیزی که این رودخانه کویری در فلات مرکزی ظرفیت داشته باشد بر بستر آن بارگذاری و تحمیل شده ‌که هم برداشت‌های مجاز را شامل می‌شود و هم برداشت‌های غیرمجاز. آن چیزی که دنبال می‌شود مُر قانون است، شعار ما این است: «به چیزی کمتر از احیای رودخانه قانع نیستیم» نیازی به قانون جدید نداریم. همین مصوبات 9 ماده‌ای اجرایی شود، مشکل حل می‌شود» علی حاجی‌مرادی درباره اعتراضات کشاورزان به وضعیت حقابه می‌گوید: «مادامی که مصوبات شورای‌عالی آب ضمانت اجرایی از جانب دولت نداشته باشد، شرایط به همین منوال خواهد بود. ما باید به اجرای تصمیمات گذشته رجوع کنیم ، نیازی به تصمیم‌گیری‌های جدید نداریم»
کشاورزان اصفهانی در حالی به وضعیت تخصیص حقابه کشاورزی اعتراض دارند که طبق اعلام مسئولان استانی سد زاینده‌رود هم شرایط مناسبی ندارد. 25 دی‌ماه فتح‌الله معین رئیس کمیسیون پایش و نظارت شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: «بارگذاری‌ها در حوضه آبریز زاینده‌رود سال‌هاست که بیلان آبی زاینده‌رود را منفی کرده و وضعیت آب را برای حقابه‌داران با مشکل مواجه کرده است، این بارگذاری‌ها ظلم آشکار به مردم این منطقه است» معین با اعلام این‌که تنها ۱۴ درصد از ظرفیت سد زاینده رود آب دارد، گفت: «اگر بارندگی کافی نداشته باشیم امکان تامین آب برای کشت بهاره کشاورزان را نیز نخواهیم داشت» یکی از کشاورزان به اظهارات مسئولان استانی در مورد وضعیت سد زاینده‌رود اشاره کرده و می‌گوید: «برای کشت پاییزه امسال آبی رهاسازی نشده، می‌گویند سد زاینده‌رود آب ندارد؛ صنف کشاورزان در هفته‌های گذشته از مسئولان خواستار تخصیص آب در ابتدای بهمن ماه شده بودند که هنوز کسی پاسخی نداده است. ما برای انجام کشت بلاتکلیف هستیم»
در همین حال حاجی‌مرادی در خصوص تبعات خشک بودن زاینده‌رود می‌گوید: «وقتی تخصیص منابع آب یک حوضه آبریز برای یک دوره بلندمدت انجام شود، بر اساس شرایط نرمال آبدهی یک رودخانه صورت می‌گیرد. در سال‌هایی که میزان بارش و آورد رودخانه زاینده‌رود کمتر از حد نرمال باشد، عدم تعادل بین منابع و مصارف خود را بیشتر نمایان می‌کند. در سال جاری شاهد هستیم که حجم مخزن سد زاینده‌رود کمتر از 200 میلیون مترمکعب است، یعنی حدود 15 درصد، این شرایطی نیست که به تامین کننده آب کشور اجازه دهد که نیاز کشاورزی کشت پاییزه را تامین کند، چرا که قانون تکلیف کرده است که اولویت با تامین آب شرب است. بنابراین وقتی با این حجم از ذخیره در سد مواجه می‌شویم هیچ‌وقت این ریسک را نمی‌پذیریم که از این ذخیره بخواهیم آب بخش کشاورزی را تامین کنیم در صورتی که نیاز آب شرب نزدیک به 5 میلیون نفر از مردم کشور وابستگی مستقیم به مخزن سد زاینده‎رود دارد. مشکل در حال حاضر این است که بیلان منابع و مصارف رودخانه زاینده‌رود به طور کامل به هم خورده است. این امر باعث می‌شود در یک سال‌هایی تامین نیاز زیست‌محیطی محقق نشود و در بعضی سال‌ها تامین نیاز کشاورزی محقق نشود. حتی ممکن است در بعضی سال‌ها اگر با خشکسالی حاد روبه‌رو شویم با مشکل عدم تامین آب شرب مواجه شویم.» حاجی‌مرادی معتقد است وضعیت فعلی سد زاینده‌رود نتیجه تامین سخاوتمندانه آب کشاورزی در سال گذشته است.
پیش از این مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان هم به همشهری گفته است: «حجم سد زاینده‌رود ۱۴۰۰میلیون متر‌مکعب است که اکنون ۱۶۷میلیون متر‌مکعب ذخیره آب دارد و نسبت به ‌مدت مشابه سال گذشته ۶۳ درصد کاهش داشته است. به ‌دلیل این‌که امسال برای کشت تابستانه کشاورزان آب اختصاص داده شد و طبق مصوبه کارگروه احیای زاینده‌رود باید تا پایان شهریور ۲۰۰میلیون مترمکعب آب در سد باقی می‌ماند، در مهر‌ماه آب بازگشایی نشد و اگر بارندگی‌ها مطلوب باشد، کشاورزان می‌توانند در بهمن‌ماه آب دریافت کنند» به نظر می‌رسد مردم و کشاورزان به اجبار باید چشم به راه سخاوت آسمان بمانند و به وعده‌های مسئولان دل نبندند.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *