بیماری عفونی 300 فُکخزری را کشت
۲۶ آذر ۱۳۹۹، ۹:۵۶
تاثیر آلودگی نفتی، شکار بیرویه و تغییر اقلیم در انقراض فُک خزری
بیماری عفونی 300 فُکخزری را کشت
جمعیت سگهای دریایی از یک میلیون به سالانه ۱۰۰هزار فک کاهش پیدا کرده و تعداد آنها به کمتر از ۷۰هزار فرد در سال جاری رسیده است.
یاسمن طاهریان | مقامات روسیه جمعه گذشته اعلام کردند که در طی پنج روز لاشه ۲۷۲ فک خزری را در سواحل جنوبی شهر داغستان از جمله مخاچقلعه، پایتخت آن و شهر دربند پیدا کردهاند. سخنگوی سازمان شیلات منطقه در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه از احتمال کشف لاشههای بیشتر در روزهای آینده خبر داده است. گفته میشود برخی از این فکها حامله بودند. سالهاست که شکار بیرویه آبزیان، آلودگیهای صنعتی، تغییرات اقلیمی و شیوع سریع یک بیماری عفونی، فکهای در دریای خزر را به انقراض نزدیک کرده است. مقامات شیلات روسیه تاکنون اعلام کردهاند که بیماریهای عفونی به همراه «عوامل بیرونی» میتوانند از دلایل مرگ مرموز این فکها باشند و تحقیقاتی را در زمینه آزار و اذیت حیوانات آغاز کردهاند. گروهی از متخصصان از جمله اعضای آکادمی علوم روسیه نیز از مسکو وارد داغستان شدهاند تا درباره علت مرگ فکهای خزری تحقیق کنند.
گزارشها نشان میدهند که اوایل سال ۲۰۲۰ نیز صدها لاشه آبزیان در سواحل شبه جزیره کامچاتکا واقع در ۶۵۰۰ کیلومتری شرق داغستان پیدا شده بودند. از سوی دیگر ساکنان محلی خلیج آواچا نیز از پیدایش لاشه ماهی، میگو و خرچنگهای متعددی در سواحل این خلیج خبر داده بودند.
فکهایخزری بیگوش، یکی از کوچکترین فکها از گونه پوسا کاسپیکا هستند که فقط در دریایخزر و رودخانههای منتهی به آن زندگی میکنند. اتحادیه بینالمللی محافظت از طبیعت با توجه به کاهش جمعیت فکهایخزری به دلیل شکار بیرویه و نابودی زیستگاهشان، سال ۲۰۰۸ این فکها را در فهرست قرمز جانوران در حال انقراض قرار داد.
دریایخزر علاوه بر اینکه میزبان گونههای کمیاب فکخزری و بیش از ۴۰۰ گونه از جانداران دریایی از جمله انواع ماهیهای خاویاری است، منبع وسیعی از ذخایر انرژی را نیز در دل خود دارد.
سالهاست که آلودگی ناشی از استخراج نفتوگاز و همچنین کاهش سطح آب به دلیل تغییرات اقلیمی، زندگی جانداران و آینده این دریا را تهدید میکند. برنامه محافظت از محیطزیست سازمان ملل پیشتر استخراج و پالایش نفت و ورود حجم بالایی از فاضلاب تصفیه نشده از رود ولگا را از عوامل آلودگی دریایخزر نام برده بود.
به گزارش وبگاه خبری لایو ساینس دریایخزر نزدیک به ۳۰ میلیون سال قدمت دارد و یکی از بزرگترین منابع آبی است که مساحت آن به ۴۰۰هزار کیلومتر مربع میرسد. پنج کشور ایران، آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان و روسیه بزرگترین دریاچه جهان را احاطه کردهاند.
بهار سال ۲۰۰۰ گزارشهایی از پیدا شدن لاشههای بسیاری از پوسا کاسپیکاها در سواحل قزاقستان گزارش شد. این گزارشها حاکی از آن است که در ماههای آوریل و می سال جاری بیش از ۱۰هزار فک مرده در این سواحل پیدا شدهاند. در ماههای می و ژوئن نیز در سواحل ترکمنستان و نزدیکی سواحل شبهجزیره آبشوران در آذربایجان مرگومیر تعداد زیادی از این فکها گزارش شد. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری در آمریکا درباره علت این اتفاق گفت که شواهد نشان میدهد عفونت ویروسی دیستمپر سگسانان علت اصلی مرگ و میر فکها بوده است.
فکهای خزر از سال ۲۰۰۸ به دلیل شکار بیرویه و نابودی زیستگاهشان در لیست قرمز پستانداران در حال انقراض اتحادیه جهانی حفاظت از محیط زیست قرار گرفتهاند. دانشمندان با تحقیقاتی که درباره تاریخچه شکار فکها به وسیله انسان کردهاند، نتیجهگیری میکنند که در پایان قرن نوزدهم، بیش از یک میلیون فک در سواحل خزر لم میدادند و در آبهای سرد به دنبال شکار میرفتند. اما امروزه جمعیت آنان با کاهش ۹۰درصدی روبهروست که به سالانه ۱۰۰هزار فک کاهش پیدا کرده و تعداد آنها به کمتر از ۷۰هزار فرد در سال جاری رسیده است.
انسان، چالش بزرگ پیش روی آبزیان
فکخزری تنها پستانداری است که از شکارچیان در راس هرم غذایی در میان موجودات دریایخزر به شمار میرود و از جانوران دریایی تغذیه میکند. با گذر زمان عوامل بسیاری در انقراض این فکها تاثیر گذاشتهاند، از انسان گرفته تا گرگ و بیماریهای عفونی؛ در فوریه ۱۹۷۸، بین ۱۷ تا ۴۰درصد از فکها شکار گرگها شدند اما گوشتشان دست نخورده باقیمانده بود.
وقتی که به تمام عوامل موجود در انقراض این جاندار نگاه کنیم، رد پای انسان را به خوبی میتوانیم دنبال کنیم؛ انسان از پوست و چربی فکهایخزر برای امرار معاش و تجارت استفاده میکند. از سال ۲۰۰۶ کشتیهای تجاری یخشکن از گذرگاههایی رفت و آمد میکنند که محل تجمع تعداد زیادی از توله فکها است. فکهای ماده تنها یک توله در سال به دنیا میآورند و برای زایمان به مناطق یخی در شمال دریایخزر میروند.
برخی کارشناسان صید ماهی کیلکا و کاهش جمعیت آنها به عنوان یکی از منابع غذایی فکها را یکی دیگر از عوامل روند رو به انقراض آنها میدانند. برخی محققان میگویند آغاز روند انقراض این جانوران حتی به دوران حکومت اتحادجماهیرشوروی برمیگردد؛ دورانی که این جانوران برای مقاصد تجاری شکار میشدند. گرچه بعد از فروپاشی شوروی، به دلیل پرخرج بودن هزینه سفر یخشکنهای غولپیکر برای رسیدن به محل زاد و ولد فکها، این تجارت برای مدتی دیگر مقرون به صرفه نبود.
آلودگیهای نفتی
در آوریل ۲۰۰۰ بیش از ۲۰۰ فک بیجان در سواحل قزاقستان پیدا شدند که دلیل آن مسمومیت ناشی از آلودگی نفتی اعلام شد. یک سال پیش از آن نیز لاشه ۳۰ فک خزری نزدیک به یکی از مناطق نفتی و در مارس ۲۰۰۷ هم نزدیک به ۹۰۰ لاشه در حوالی همان منطقه نفتی پیدا شدند که درصد بالایی از آنها توله بودند.
نجات فک خزری در دستان ماست
سال ۲۰۱۶ برنامه محافظت از محیطزیست سازمان ملل، روز جهانی حیات وحش را با هدف جلب توجه نسبت به کوچکترین فک موجود در کره زمین جشن گرفت تا به جهانیان هشدار دهد که از فکهایخزری باید بهتر مراقبت کنند؛ اگر تمام شهروندان جهان همین امروز اقدامی برای نجات محیط زیست انجام ندهد، تبعات زودهنگام و فاجعهباری در انتظار موجودات و گیاهان خواهد بود.
در نقشه جهان، فک خزری چیزی بیش از یک نماد برای این منطقه است. فکخزری یکی از بهترین شاخصها برای تشخیص میزان سلامت یا آلودگی اکوسیستم دریایخزر به شمار میرود. پس میتوان گفت انقراض آنها سلامت اکوسیستم دریایخزر را به خطر میاندازد.
چند سال پیش سیمون گودمن، زیستشناس تکاملی در دانشگاه لیدز و یکی از اعضای اصلی پروژه دریایخزر که اتحادی بینالمللی برای محافظت از این موجودات است، در گفتوگو با دویچهوله با تاکید بر پرقدرت بودن فکها گفت که تنها فشار انسان میتواند این بلا را سر آنها بیاورد.
محققان کشورهای هممرز با دریایخزر سالهاست که درباره علت مرگومیر فکهایخزری تحقیق میکنند. تاریل ایباتوف ۴۰ سال است که در آذربایجان ناپدید شدن تدریجی این حیوانات از کره زمین را شاهد بوده؛ از ۲۰هزار فکی که در امتداد یکی از شبهجزیرهها زندگی میکردند دیگر خبری نیست.
صید خاویار
بعد از آنکه صید بیرویه ماهی استروژن یا ماهی خاویار باعث شد جمعیت آنها در معرض انقراض قرار بگیرد، کشورهای حاشیه دریایخزر سال ۲۰۱۰ برای توقف صید این ماهیها توافق کردند و در سال ۱۳۹۳ در نشستی مشترک، توقف صید ماهیهای خاویار را امضا کردند. اما این اعلان ممنوعیت که مکانیسم مشخصی نداشت، نتوانست جلوی صید غیرمجاز و کسب سود ناشی از آن را بگیرد. انقراض ماهیهای خاویاری تاثیر بهسزایی در کاهش شدید جمعیت فکهایخزری داشتهاند؛ در تحقیقی که سیمون گودمن به همراه دیگر محققان در دانشگاه لیدز انجام داد آمده که تنها در طول یک فصل ماهیگیری بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹، حداقل ۱۲۱۵ فک در تورهای ماهیگیری متعلق به صیادان ماهیهای خاویاری یا گیر افتادهاند یا خفه شدهاند. تور ماهیگیری به دور بدن فک خزری میپیچد و او را در ته دریا غرق میکند تا اینکه آرام آرام از بین برود.
در ایران نیز در آخرین روز تابستان امسال پس از پیدا شدن لاشه یک فکخزری در شهر سرخرود در مازندران، رییس مرکز حفاظت از فکخزری ایران در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا علت مرگ آنها را گرفتار شدن در تور ماهیگیری اعلام کرد. امیر صیاد شیرازی گفت: «در سالهای اخیر با آموزشهای میدانی که به صیادان مازندرانی و گلستانی داده شد، آمار تلفات فک خزری به خاطر گرفتار شدن در تور ماهیگیران در این مناطق کاهش چشمگیری داشت، ولی در استان گیلان به دلیل ممانعت محیطزیست وقفه در آموزش ایجاد شد و تلفات فک در ساحل این استان بالاست.» در خرداد امسال نیز لاشه یک فک خزری دیگر در ساحل بابلسر پیدا شد که پس از بررسی علت مرگ را ناشی از عفونت اعلام کردند. مرکز حفاظت از فک خزری ۱۰ سال پیش فعالیت خود را در ایران آغاز کرده و تا سال ۲۰۱۸، توانسته ۸۳ فک را از مرگ نجات دهد و به طبیعت بازگرداند.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید