اجرای برنامه حفظ حیات وحش جزایر دریاچه ارومیه

معاون سازمان حفاظت محیط زیست از اجرای چهار طرح برای احیای زیست‌بوم 

آسیب‌دیده و حفاظت حیات‌‌وحش جزایر دریاچه ارومیه خبر داد

به گفته حمید ظهرابی خشک شدن دریاچه ارومیه باعث وارد شدن آسیب‌های فراوانی به زیست بوم جزایر این دریاچه خصوصا جزایر اشک و کبودان شد. از آنجا که این جزایر به عنوان ذخیره‌گاهی برای دو گونه گوزن زرد ایرانی و قوچ و میش ارمنی مورد استفاده قرار می‌گیرند اما شرایط نامطلوب دریاچه ارومیه در چند سال اخیر باعث به خطر افتادن جمعیت این دو گونه در این جزایر شده است.

به گزارش ایسنا، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه اکنون اجرای چهار پروژه با هدف احیای این زیست‌بوم‌ها و حفظ حیات‌وحش موجود در این دریاچه در دستور کار است، می‌افزاید: «اجرای راهکارهای مدیریت گونه گوزن زرد در جزیره اشک به منظور کنترل عوامل تهدید و جلوگیری از کاهش جمعیت»، «مدیریت جمعیت قوچ و میش در جزایر دریاچه ارومیه و انجام اقدامات اجرایی در راستای احیای اکولوژیک جزایر»، «مدیریت و اجرای برنامه حفاظت از پوشش گیاهی و فون جانوری جزایر پارک ملی دریاچه ارومیه و تعیین ظرفیت برد زیستگاه‌ها» و «اجرای برنامه حفاظت و احیای اکولوژیک زیستگاه‌های ضلع جنوب شرقی دریاچه ارومیه» عناوین این پروژه‌ها هستند. آن طور که ظهرابی گفته، این پروژه‌ها با همکاری مشترک معاونت محیط طبیعی، ستاد احیای دریاچه ارومیه و اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در دست انجام هستند. گفتنی است دریاچه ارومیه، به عنوان بزرگ‌ترین پهنه آبی داخل کشور از سال ۱۳۴۶ تحت حفاظت قرار دارد. از میان ۱۰۲ جزیره کوچک و بزرگ این دریاچه، تعدادی از آنها به دلیل وسعت و پوشش گیاهی مناسب، دارای کیفیت زیستگاهی هستند، به همین دلیل در سال‌های پیش و پس از انقلاب اسلامی، از دو جزیره «اشک» و «کبودان» به عنوان ذخیره‌گاهی برای دو گونه «گوزن زرد ایرانی» و «قوچ و میش ارمنی» استفاده شد. تعدادی از گوزن‌های زرد به جزیره اشک و تعدادی قوچ و میش ارمنی به جزیره کبودان منتقل شدند.دشواری در دسترسی متخلفان به جزایر و بسته بودن محیط باعث شد تا جمعیت این دو گونه رشد مناسبی در محیط جزایر داشته باشند، اما خشک شدن دریاچه ارومیه، شرایط نامساعدی را برای زیست‌بوم این جزایر رقم زد و این شرایط نامساعد نیز آسیب‌هایی را به جمعیت این دو گونه گیاهخوار وارد کرده است.

بره‌زایی گوزن زرد جزایر دریاچه ارومیه

جزیره اشک دریاچه ارومیه به‌اعتقاد کارشناسان بین‌المللی و ملی یکی از زیستگاه‌های مناسب حیات گوزن زرد ایرانی در دنیاست اما متأسفانه این‌گونه نادر با توجه به بحران دریاچه ارومیه در حال انقراض است و امید می‌رود که امسال با بهتر شدن اوضاع دریاچه، زاد و ولد این‌گونه باارزش نیز افزایش پیدا کرده و از خطر انقراض نجات پیدا کند. به گزارش تسنیم، خردادماه سال جاری بود که رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با بیان اینکه آخرین سرشماری جمعیت گوزن زرد ایرانی در سال 94 انجام شده است اعلام کرد بر اساس آخرین سرشماری جمعیت گوزن زرد ایرانی در جزایر دریاچه ارومیه به 166 رأس می‌رسید. به گفته امید یوسفی از سال 94 تاکنون تغییرات زیست‌محیطی زیادی را در جزایر دریاچه ارومیه شاهد بودیم و این‌گونه باارزش نیز با تهدیدات زیستی زیادی ازجمله خشکی دریاچه ارومیه، مشاهده حیوانات درنده و کمبود آب و غذا مواجه بود و آمار دقیقی از جمعیت از گونه در دست نیست. وی با ابراز اینکه هم‌اکنون فصل بره‌زایی گوزن زرد ایرانی در جزیره اشک دریاچه ارومیه آغاز شده است، می‌افزاید: با توجه به بارندگی‌های هفته‌های گذشته و ماه رمضان فرصت حضور در جزیره در جهت سرشماری فراهم نبود که بعد از ماه رمضان سرشماری این‌گونه باارزش در معرض خطر آغاز می‌شود.

رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با اظهار اینکه برنامه ملی گوزن زرد ایرانی امسال نیز با تأمین اعتبار موردنیاز اجرایی می‌شود اضافه می‌کند: این برنامه 5ساله در جهت حفاظت از انقراض گوزن زرد ایرانی اجرایی می‌شود که در صورت نیاز برای 5 سال آینده نیز تمدید می‌شود. وی با یادآوری اینکه پارک ملی دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین زیستگاه گوزن زرد وحشی در سطح جهانی و بزرگ‌ترین خاستگاه خالص‌ترین نژاد قوچ و میش ارمنی است می‌گوید: به‌دلیل شرایط بحرانی دریاچه ارومیه و تهدیدات زیست‌محیطی زیستگاه این‌گونه باارزش طی سال گذشته محوطه 30هکتاری جنگل‌کاری در جزیره اشک ایجاد کردیم که پیش‌بینی می‌شود جمعیت از گونه افزایش داشته باشد.

45 هزار بال فلامینگو در دریاچه ارومیه

290 گونه پرنده در آذربایجان غربی شناخته شده که 30 درصد از این‌گونه مقیم و بقیه مهاجر بوده و 115 گونه در محدوده پارک ملی دریاچه ارومیه هستند که مهم‌ترین آن‌ها پلیکان سفید، فلامینگو و انواع مختلف پرندگان شکاری، اردک سرسفید و اردک سرحنایی است. در این میان فلامینگوها که روش منحصر به‌ فردی برای تغذیه دارند و در آب‌های کم‌عمق و شور زندگی می‌کنند، دریاچه ارومیه یکی از زیستگاه‌های این پرنده‌ها در کشور به‌شمار می‌رود. اما متأسفانه با خشک شدن دریاچه سال‌ها بود که این پرنده‌ها زیستگاه خود را ترک کرده بودند ولی با توجه به بارندگی‌های امسال و گرفتن جان دوباره دریاچه چند هزار فلامینگو بعد از سال‌ها به آغوش نگین فیروزه‌ای آذربایجان برگشتند و جلوه زیبایی به پارک ملی بخشیدند.

رئیس اداره نظارت بر حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با بیان اینکه سطح تراز دریاچه ارومیه طی دو ماه اخیر افزایش امیدوارکننده‌ای داشته می‌گوید: طبق سرشماری سال گذشته تعداد 35 هزار فلامینگو در دریاچه ارومیه زندگی می‌کردند که با توجه به شرایط زیستی مساعد پیش‌بینی می‌شود با جوجه‌آوری تعداد این پرنده به 45 هزار بال برسد و پیش‌بینی می‌شود 10 هزار بال فلامینگو به جمعیت این پرندگان در دریاچه ارومیه اضافه شود. امید یوسفی با اشاره به افزایش تراز دریاچه ارومیه و بهبود شرایط زیستی و تنوع و پوشش گیاهی برای مهاجرت گونه‌های مختلف به جزایر دریاچه می‌افزاید: چنانچه شرایط زیستی و افزایش تراز دریاچه ارومیه روند خود را حفظ کند امکان مهاجرت فلامینگو و سایر گونه‌های به جزایر دریاچه ارومیه بسیار بالاست. به گفته وی تنوع زیستی دریاچه ارومیه طی 15 تا 20 سال گذشته به مخاطره افتاده و با 2 ماه بهبود شرایط وضعیت تراز آبی نمی‌توان تنوع زیستی و اکوسیستم آن را احیاء کرد و لازم است تا شرایط تداوم یابد تا زمینه برای بازگشت حیات این دریاچه به‌مانند سال‌های دور فراهم شود.