روباه ها برای بقا، نیاز به حمایت دارند 

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی: وضعیت جمعیتی روباه‌های ایران مناسب نیست و برای ادامه زندگی و بقا به حمایت نیاز دارند.

حفظ گونه‌های جانوری یکی از اهدافی است که بشر خیلی دیر به فکر آن افتاده است.بسیاری ازگونه‌های جانوری که نشان دهنده تنوع حیات بر روی کره زمینند امروزه تبدیل به خاطره شده‌اند.‌دربسیاری از کشورهای جهان گونه‌های خاصی از حیوانات در حال انقراضند.

در ایران نیز چنین وضعی حکم فرماست و بسیاری از گونه‌ها مانند شیر و ببر به دلیل شکار بی مورد منقرض شده و بسیاری دیگر از گونه‌ها مانند روباه‌های ایرانی نیز در حال انقراض  هستند. به گفته جلیل ایمانی که یک متخصص بوم شناسی و مدیریت تنوع زیستی است، وضعیت جمعیتی روباه‌های ایران مناسب نیست و برای ادامه زندگی و بقا به حمایت نیاز دارند.‌آن‎‌طور که او به ایرنا گفته، در ایران 4 گونه روباه معمولی، شاه روباه، روباه شنی و روباه ترکمن زیست می‌کند که در وضعیت مناسبی قرار ندارند، در واقع طبق فهرست سرخ اتحادیه‌ بین‌المللی‌ حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی ( IUCN ) هر چهار گونه روباه ایران در سطح جهانی در وضعیت کمترین نگرانی قرار دارند اما در ایران وضعیت آنها متفاوت اسست.‌

شاه روباه 

آن‌طور که ایمانی درباره وضعیت شاه روباه در کشور به ایرنا گفته، شاه روباه جزو گونه‌های در خطر انقراض سازمان محیط زیست است و در پیوست شماره 2 کنوانسیون سایتیس (منع تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض) قرار دارد، در این پیوست گونه هایی قرار دارند که اگر روی تجارت آنها نظارت جهانی صورت نگیرد، تحت خطر انقراض قرار خواهند گرفت.

روباه ترکمنی 

این کارشناس تنوعی زیستی در ادامه می‌گوید: «روباه ترکمنی در کمترین شرایط نگرانی جهانی قرار دارد اما در ایران در زمره گونه‌های در خطر انقراض سازمان محیط زیست است، حتی دو بار اعلام کردند که منقرض شده اما دوباره به لیست برگشته است، در کنوانسیون سایتیس در هیچ طبقه بندی قرار نگرفته چون اطلاعات زیادی از این گونه در ایران در دست نیست.»

روباه شنی 

ایمانی درباره روباه شنی می‌گوید این روباه از نظر جهانی کمترین نگرانی را دارد و در زمره گونه‌های حمایت شده سازمان محیط زیست است.

روباه معمولی 

وی اضافه می‌کند این روباه در سطح جهانی کمترین نگرانی را دارد و در ایران نیز در سازمان محیط زیست وضعیت خاصی برای آن پیش بینی نشده و از نظر این سازمان وضعیت خوبی دارد.

برآورد جمعیتی از روباه‌ها نشده است 

ایمانی درباره جمعیت روباه‌ها در کشور نیز می‌گوید: «تاکنون هیچ فعالیتی درباره برآورد جمعیت روباه‌ها انجام نشده به طور کلی کارهای زیادی بر روی سگ سانان صورت نگرفته است، از این رو آمار دقیقی از جمعیت روباه‌ها در کشور نداریم.»

تعارض با انسان عامل تهدید 

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات ادامه می‌دهد یکی از مهمترین عوامل تهدیدی که برای بسیاری از گونه‌ها وجود دارد، از دست دادن زیستگاه است، همچنین استفاده از سموم کشاورزی باعث شده که بسیاری از طعمه‌های آنها از بین برود، جاده کشی‌ها نیز کیفیت زیستگاه‌ها را کاهش داده و سگ‌های ولگرد و گله نیز عامل دیگر تهدید این حیوان است به طور کلی می‌توان گفت تعارض با انسان تهدید اصلی روباها است. به گفته ایمانی روباه‌ها از حیوانات کوچک مانند موش‌ها تغذیه می‌کنند اما انسان طی چند سال گذشته مراتع را به زمین‌های کشاورزی تبدیل کرده که برای محافظت از محصولات خود اقدام به استفاده از آفت کش‌ها می‌کند، این مساله موجب نابودی موش‌ها که غذای روباه است شده، بنابراین انسان موجب از بین رفتن طعمه و غذای روباه‌ها شده است. وی می‌گوید: به عنوان مثال در یکی از استان‌های مرکزی فردی طعمه ای را با هدف از بین بردن گرگ‌های آن منطقه به سم آلوده و در طبیعت رها کرده بود که باعث از بین رفتن تعداد زیادی روباه شد، در همان منطقه حدود 16 لاشه روباه پیدا کردیم که همه با خوردن این طعمه تلف شده بودند، این میزان تلفات برای یک منطقه عدد بسیار بالایی است. از سوی دیگر تصادفات جاده ای نیز تلفات زیادی به جمعیت این گونه وارد می‌کند.‌به عنوان مثال جاده ای در قشم وجود دارد که به راحتی در جاده ساحلی جنوبی آن بخش، روزانه یک تا دو روباه بر اثر تصادفات جاده ای تلف می‌شود.

باورهای غلط بلای جان روباه‌ها

باورهای غلط بین مردم در برخی مناطق کشور بلای جان روباها شده و تا آنجا پیش رفته که حیات وحش این حیوان وحشی را در خطر انقراض قرار داده است.

بهمن ماه 96 بود که خبرگزاری صداو‌سیما مرکز چهارمحال و بختیاری در گزارشی اعلام کرد برخی از مردم شهرستان بروجن و مناطق اطراف بر این باورند که صفرای(زَهله) روباه می‌تواند در درمان بیماری سرطان موثر واقع شود.

درباره این ماجرا همچنین رئیس اداره محیط زیست شهرستان بروجن تخریب زیستگاه جانوارن و شکار را از دلایل انقراض گونه‌های جانوری در این منطقه اعلام کرد و گفت: این باور غلط تا آنجا پیش رفته که هیچ روباهی در عرصه‌های شهرستان بروجن در امان نیست و به سرعت هدف گلوله شکارچیان و سودجویان قرار می‌گیرد.

به گفته منصوری از ابتدای فصل سرما تاکنون بیش از 20روباه در این منطقه شکار شده و اگر این کشتار بی رویه متوقف نشود؛ به زودی نسل روباه‌ها در این شهرستان و بعد از آن در استان چهارمحال و بختیاری منقرض می‌شود. معاون دادستان شهرستان بروجن نیز به خبرگزاری صداوسیمای چهارمحال و بختیاری می‌گوید: قانون گذاربرای افراد سودجویی که اقدام به شکار حیوانات وحشی می‌کنند؛ حداکثر 3 سال حبس در نظر گرفته است.

قاچاق روباه شنی ایرانی

آبان‌ماه سال گذشته فرخ مستوفی که یک کارشناس محیط زیست است در گفت‌وگو با برنا اعلام کرد ایران دوگونه روباه دارد؛ روباه معمولی و روباه شنی.‌روباه شنی یکی از گونه‌های بسیار نادر ایران است که شبگرد بوده و شب‌ها برای شکار بیرون می‌آید، به همین دلیل به ندرت دیده می‌شود که آمارگیری از این گونه را دشوار کرده است. مستوفی با اشاره به اینکه زیستگاه روباه‌های شنی در دورترین نقاط کویر در مناطق شنی است که از لحاظ زیستی مناطق بسیار حساسی هستند، می‌گوید روباه‌ شنی در لانه ای که حفر می‌کند، زندگی می‌کند.‌برخی از روباه‌ها زمین را برای لانه خود می‌‌کنند.‌برخی دیگر ممکن است از لانه‌های آماده جانوران دیگر استفاده کنند.‌همچنین روباه‌های بیابانی شبکه ای از تونل‌ها زیر شن‌ها می‌‌کنند.‌از این رو تردد ماشین در این مناطق به زیستگاه این جانوران آسیب جدی وارد می‌کند.

این فعال محیط زیست، قاچاق گونه‌های کمیاب را زنگ خطری برای محیط زیست ایران عنوان می‌کند و می‌گوید کشورهای عربی مانند امارات با داشتن منابع مالی فراوان و برنامه ریزی به دنبال گونه‌های جانوری هستند تا محیط زیست خود را بازسازی کرده و بیابان‌های خالی خود را از گونه‌های کمیاب و نایاب پر  کنند  آنها متقاضیان خرید روباه‌های شنی ایران هستند و بعید نیست روزی در فکر تصاحب یوز ایرانی باشند.

 

آن‌طور که مستوفی می‌گوید روباه شنی خوراک دائمی و طبیعی یوزپلنگ ایرانی است و یوز غذایی جز خرگوش و روباه ندارد و به سختی ممکن است بتواند شکاری مانند آهو داشته باشد از این رو من در اینجا اعلام خطر می‌کنم که زیستگاه روباه شنی مورد هجوم افراد بی صلاحیت و غیرمسوول قرار گرفته و از بین رفتن روباه شنی بر روی چرخه غذایی و حیات یوزها اثر منفی می‌گذارد و باعث نابودی آنها هم می‌شود.