سایت خبری پیام ما آنلاین | مصاحبه اختصاصی «پیام ما» با دکتر مقصودی؛ مدیر پایگاه ملی میراث جهانی بیابان لوت: لوت متعلق به همه جهان است

مصاحبه اختصاصی «پیام ما» با دکتر مقصودی؛ مدیر پایگاه ملی میراث جهانی بیابان لوت: لوت متعلق به همه جهان است





۲۲ آذر ۱۳۹۵، ۲۲:۴۱

مصاحبه اختصاصی «پیام ما» با دکتر مقصودی؛ مدیر پایگاه ملی میراث جهانی بیابان لوت:
لوت متعلق به همه جهان است

لوت درلغت به معنی لخت، برهنه و بی‌آب و علف است، دشت لوت هم همه این ویژگی‏‌ها را دارد؛ بیابانی در جنوب شرقی ایران و بین استان‌های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان که سال‎ها به عنوان گرم‎ترین نقطه زمین شناخته و دمای در حدود 71 درجه سانتیگراد در مرکز آن و غرب ریگ پلان، ثبت شده و پرازناشناخته‎هاست.
از دشت لوت با عنوان‎هایی چون «چاله لوت، دشت لوت و کویر لوت» یاد می‎شود؛ کل لوت، منطقه‎ای بیابانی با حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر مربع، یعنی یک دهم مساحت ایران و بیست و پنجمین بیابان بزرگ جهان است. بحث کویر یا دشت لوت و تعرض یا عدم تعرض به حریم و عرصه آن مدتی است که نقل محافل و رسانه های استان و حتی سراسر ایران شده و پای عده زیادی از کارشناسان بومی و غیر بومی را به این قضیه باز کرده است. کارشناسی هایی که گاه به دلیل دلسوزی و علاقه است و گاهی هم با هدف غرض ورزی و خرابکاری انجام شده است.
اما شاید مهمترین و بهترین کسی که بتواند اطلاعات جامع و کاملی از بیابان لوت و قوانین حاکم بر ثبت آن به ما و خوانندگان ما ارائه کند، دکتر مهران مقصودی، دانشیار دانشگاه تهران و مسئول گروه تدوین و پیگیری روند ثبت پرونده لوت کویر و مدیر پایگاه ملی میراث جهانی بیابان لوت باشد. به همین بهانه مصاحبه ای با وی انجام دادیم و او در آن به نکات جالب و مهمی اشاره کرد. خلاصه این گفت و گو را با هم می خوانیم؛

نظر شما در مورد حرف و حدیث های پیش آمده در چند وقت اخیر پیرامون کویر لوت، چیست؟
اول بهتر است دوستان این خصومت ها و مشکلات پیش آمده را کنار بگذارند و همه با هم برای حفاظت بهتر و کامل تر از بیابان لوت ایران بکوشیم. دوم مشکل ما و میراث فرهنگی و محیط زیست و سایر دوستان حضور کارشناسی نشده افراد و گروههای متفاوت به بهانه هایی مانند جمع آوری شهاب سنگ ها، همایش های گوناگون، مسابقات ورزشی و …. با حضور در این مناطق باعث تخریب پوشش های گیاهی، حیات وحش، بافت خاک و حتی تپه های ماسه ای می شوند.
تعریف مشخصی ازعرصه و محدوده کویر لوت بفرمائید؟
ببینید هرجایی که ثبت جهانی می شود شامل عرصه و حریم می شود. محدوده اصلی یا عرصه کویر لوت، از کنار کلوت ها می گذرد. روستاهایی مانند شفیع آباد، ابراهیم آباد، حجت آباد، ده سیف و در واقع بخش عمده روستاهای دشت تکاب در حوالی اندوهجرد به لحاظ وجود انبوه نبکاها (گلدان صحرا)، در عرصه بیابان لوت واقع شده اند، اما شهداد، اندوهجرد و پشوئیه در عرصه نبوده ودرحریم قرار دارند. در کل می توان گفت عرصه این اثر حدود ۳۳ هزار کیلومتر مربع و حریم آن ۲۸ هزار کیلومتر مربع یعنی حدود ۵۱ هزار کیلومتر مربع مساحت عرصه و حریم این اثر طبیعی است.
آیا برگزارکنندگان آفرود به حریم و یا عرصه وارد شده اند؟
تا زمانی که آنها در رودخانه و در دهانه غار قرار داشتند، به عرصه و حریم وارد نشده اند، اما وقتی از دره خارج شدند و وارد دشت شدند، می توان گفت به حریم لوت ورود کرده اند که این منطقه نقطه حساسی نیست.
به طور کلی نظر شما درباره برگزاری این گونه برنامه ها چیست ؟
بطور کلی برگزاری تورهای آف رود و رالی در عرصه و حریم لوت از نظر یونسکو ممنوع است، اما مسیر اصلی طی شده در خارج از عرصه و حریم بوده و بنده نمی توانم آن را تأئید یا رد کنم. خود شهداد و اندوهجرد هم جزو حریم حفاظتی است و ما نمی توان به مردم بگوییم که به آنجا هم رفت و آمد نکنند.
بحثی که بارها پیش آمده این است که تداوم در برگزاری این چنین برنامه ها و تورها، می تواند باعث بازنگری یونسکو در ثبت کویر لوت شود، این ادعا چقدر صحت دارد؟
کاملا درست است، طی نامه رسمی یونسکو که عالی ترین مقام آن را امضاء و برای آقای دکتر طالبیان، معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ارسال کرده و تصویر آن را در زیر مشاهده می کنید، انواع تهدیدات لوت به صراحت ذکر شده که برگزاری آفرود و رالی نیز یکی از همین تهدیدات است. در ترجمه این نامه آمده است، در حال حاضر توریسم بزرگترین و خطر و پتانسیل تهدید برای طبیعت را به همراه دارد. از رانندگی بی حساب و کمپ زدن های غیر قانونی گرفته تا توریست هایی که بدون راهنما سفر می کنند و به پوشش گیاهی و طبیعی منطقه آسیب می زنند، به علاوه رانندگی های خارج از جاده (آفرود). پس باید خطر حذف آثار ثبت شده در یونسکو را در اثر عدم رعایت قوانین، جدی گرفت.
در سایر کشورها مانند آرژانتین و نامیبیا هم این چنین بیابان هایی وجود دارد، آنها چه کرده اند؟
در چین، نامیبیا، امارات وآرژانتین و چندین کشور دیگر که وضعیتی مشابه ما دارند، این گونه برنامه ها و سفرها کنترل شده است، آنها از مدت ها قبل کار کارشناسی انجام داده اند و بعد اقدام کرده اند، اما ما می خواهیم بدون تحقیق، این کاره را اجرا کنیم و این مشکل ساز است، در این کشورها دولت با حضور کارشناسان مناطقی را در نظر گرفته و به شرکت ها مجوز استفاده از این مناطق را می دهد.
پس برای حضور افراد به صورت تورهای یک یا چند نفره محدود در این مناطق مخالف هستید؟
به نظر من چون امکان کنترل تورهای فردی وجود ندارد، بهتر است که شرکت هایی در این خصوص تشکیل و ثبت و شناسنامه دار شود و همه افراد نیز در قالب این شرکت ها فعالیت نمایند.
چه پیشنهادهایی برای بهره برداری بهتر از این منابع زیبا و خدادادی دارید؟
همانطور که گفتم بهتر است ابتدا با مطالعه و کار کارشناسی، نقاط با حساسیت کمتر را شناسایی کنیم و به گروهها و شرکت های مجاز اجازه برگزاری برنامه ها و تورها در این مناطق مشخص شده را بدهیم. میراث فرهنگی کرمان در جهت این کار، اقداماتی انجام داده و برنامه هایی مانند گشت های هوایی، تورهای پیاده و در حاشیه لوت و با تعداد شرکت کننده کم، برگزاری تورهای شتر سواری را در دستور کار خود قرار داده و فکر می کنم که اگر با فکر و صحیح باشد، بتوان از آنها بهره برداری مناسبی کرد.
نقاطی را هم برای این کار شناسایی و معرفی کرده اید؟
بله، نقاطی مانند منطق چاه داشی در خراسان جنوبی، گراغه در نصرت آباد، شفیع آباد، گندم بریان و رودخانه شور در کرمان و اخیرا هم منطقه فهرج در این خصوص انتخاب شده است.
در خصوص پایگاه های لوت که وظیفه مدیریت بیابان لوت را دارند، توضیح دهید؟
ما نمی تونیم بیابان لوت را استانی اداره کنیم. بیابان لوت نیاز به مدیریت یکپارچه دارد چون بسیار بزرگ است و در سه استان قرار دارد. این اولین تجربه ایران است. مسلما اگر ایران در مدیریت این بیابان و این میراث جهانی بر اساس معیارهای یونسکو موفق شود، امکان ثبت آثار دیگر طبیعی هم هست اما اگر موفق نشود، همین اثر هم از فهرست خارج خواهد شد. به همین دلیل و برای مدیریت بهتر، ساختار پایگاه های بیابان لوت را در سه استان فعال کردیم. مدیر پایگاه ملیمیراث جهانی که در باغ موزه گلستان دائر است، به عهده بنده می باشد.همچنین مدیر پایگاه استان کرمان که در روستای شفیع آباد مستقر است، آقای مهندس جهانشاهی، مدیر پایگاه دهسلم در خراسان جنوبی، خانم مهندس ملکوتی و مدیر پایگاه نصرت آباد در سیستان و بلوچستان آقای دکتر فتوحی هستند. البته به تازگی پایگاه محلی را در فهرج بم هم احداث کرده ایم تا بیشتر بتواند ما را در دست یافتن به این هدف بزرگ یاری کند.
دکتردر پایان اگر صحبت و حرف خاصی باقی مانده، بفرمایید؟
وقتی یک پدیده ثبت جهانی می شود در درجه اول آن اندازه مهم است که باید مورد حفاظت ویژه قرار گیرد. چون در واقع جزو میراث جهانی شده و باید برای تمام نسل ها و برای تمام مردم جهان حفظ شود. من از همه گروه ها و همه علاقه مندان لوت، همه جوانان و محققان و گردشگران دعوت می کنم با همدلی و همکاری برای مدیریت هر چه بهتر لوت تلاش کنند. لوت یک پدیده جهانی است و متعلق به همه جهان است بنا بر این باعث افتخار همه مردم ایران خواهد بود که به بهترین نجوی مدیریت و حفاظت شود. ضمن اینکه لازم می دانم از مردم خون گرم کرمان که همکاری بسیاری در ثبت جهانی لوت داشتند تشکر و یادآوری کنم،لازم است با گفت و گو راه را برای مدیریت موثرتر بیابان لوت مهیا کنند.

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

مطالب مرتبط

واکنش مردم به یک آیین کهنه

واکنش مردم به یک آیین کهنه

«برایا»، بازتاب صدای زنان بومی

«پیام ما» از کارآفرینی اجتماعی زنان بومی جزیرهٔ کیش گزارش می‌دهد

«برایا»، بازتاب صدای زنان بومی

ما در اشتباهات «کارشناسان» زندگی می‌کنیم

گفت‌وگو با نفیسه آزاد، جامعه‌شناس دربارهٔ خطاهای سیاستگذاری اجتماعی

ما در اشتباهات «کارشناسان» زندگی می‌کنیم

شهرها را برای شهروندان «زیست‌پذیر» کنید

سازمان جهانی بهداشت در گزارشی تأکید کرد افزایش سلامت عمومی نیازمند تغییر الگوی مدیریت شهرها است

شهرها را برای شهروندان «زیست‌پذیر» کنید

قتل بی‌صدایان

بررسی‌های «پیام ما» از اخبار رسانه‌ها نشان می‌دهد زمستان امسال هر ماه یک کودک دارای معلولیت کشته شده است

قتل بی‌صدایان

خروج «محسن دی‌وی‌دی‌»ها از چرخۀ مصرف رسانه‌ای

ظهور پلتفرم‌های پخش آنلاین، چگونه اقتصاد کسب‌و‌کارهای عرضهٔ فیلم را تغییر داد؟

خروج «محسن دی‌وی‌دی‌»ها از چرخۀ مصرف رسانه‌ای

همدلی می‌تواند به‌صورت اجتماعی منتقل شود

یک کشف جدید از رفتارهای انسان

همدلی می‌تواند به‌صورت اجتماعی منتقل شود

مصوبه‌ای با میلیون‌ها متخلف

شورای‌عالی فضای مجازی استفاده از «پالایش‌شکن» را ممنوع کرد

مصوبه‌ای با میلیون‌ها متخلف

تعمیق نابرابری با اینترنت گران

بررسی‌ها نشان می‌دهد تا ۱۰ درصد هزینه‌های خانوارهای شهری و تا ۱۷ درصد هزینه‌های خانوارهای روستایی صرف اینترنت می‌شود

تعمیق نابرابری با اینترنت گران

همین الان ترک کن!

دانشمندان می‌گویند ترک سیگار در هر سنی می‌تواند با افزایش چشمگیر امید به‌ زندگی همراه باشد

همین الان ترک کن!

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *