گفتگوی«پیام ما» با «مهناز فرح‌بخش» مسئول کنترل عفونت بیماری‌های خاص و نماینده شرکت‌های دارویی «ام اس»
«ام. اس» بیماری‌ای غیرقابل‌پیش‌بینی

سلامتی نعمتی است که معمولاً تا زمانی که خطری آن را تهدید نکند موردتوجه قرار نمی‌گیرد. شیوع بیماری‌های زیاد این دوران زنگ خطری است برای آن‌هایی که در حفظ و نگهداری این محبت الهی کم توجه‌اند. در میان نام‌های بیماری‌هایی جدیدی که این روزها زیاد به گوش می‌رسد، بیماری‌ام اس به دلیل شیوع نسبتاً زیادی که در جامعه پیداکرده است، توجه را به خود جلب می‌کند. بیماری‌ای که هنوز برای تعداد زیادی از اعضا جامعه نااشنا است.برای اینکه بیشتر از این بیماری بدانیم به سراغ «مهناز فرح‌بخش» مسئول کنترل عفونت در بیماری‌های خاص و نماینده 4شرکت دارویی بیماران ام اس در کرمان رفته‌ایم.
بیماری «ام.اس» چیست و به چه دلایلی به وجود می‌آید؟
بیماری«مالتیپل اسکلروزیس» یا ام.اس یک بیماری ناهمگون است.شدت این بیماری و علائم آن در بین افراد مختلف و حتی در دوره‌های متفاوت برای یک بیمار هم بسیار متغیر و غیرقابل‌پیش‌بینی است. «مالتیپل اسکلروزیس» نوعی اختلال خود ایمنی است که مغز و نخاع را درگیر می‌کند در اختلالات خود ایمنی سیستم ایمنی بدن به‌طور اشتباهی به بافت‌های خودش حمله می‌کند. در ام اس سیستم ایمنی به غلاف محافظ سلول‌های عصبی مغز و نخاع که میلین نام دارد، حمله می‌کند. تاکنون هیچ علت خاصی برای بروز این حالت و این بیماری مشخص نشده است. آسیب واردشده به میلین موجب اختلال در پیغام‌های عصبی شده و علائم بیماری ام اس را ظاهر می‌کند که در افراد مختلف متفاوت است.این علائم طیف گسترده‌ای دارند و از نارسایی مثانه تا تاری دید را شامل می‌شود. نحو تشخیص بیماری «ام.اس» به این شکل است که جهت تشخیص بیمار به پزشک مغز و اعصاب مراجعه می‌کند و پزشک به کمک آزمایش‌های متعدد و تصویربرداری یا MRI متوجه آسیب به مغز و نخاع می‌شود و با بررسی نتایج تصویر برداری ناحیه آسیب‌دیده را تشخیص می‌دهد وبر اساس آن درمان را آغاز می‌کند.
علائم و نشانه‌های این بیماری چیست؟
علائم بیماری ام.اس بسته به منطقه تخریب میلین در مغز و نخاع متفاوت است و همچنین علائم در بیماران مختلف متفاوت بوده، و به‌طورکلی پیش‌بینی علائم در یک بیمار بسیار مشکل است حتی برخی از بیماران مبتلا به ام اس مدت‌ها بدون علامت هستند. از علائم شایع ام.اس می‌توان به اختلالت حسی اشاره کرد، بعضی از بیماران مبتلا به ام.اس دارای علائم غیرطبیعی حسی مثل احساس سرما، بی‌حسی، احساس خارش و حتی قلقلک می‌شوند. علائم دیگر ام.اس مربوط به اختلالات بینایی است مثل تاری دید و از دست رفتن قدرت تشخیص رنگ که معمولاً در یک‌چشم بیمار ایجاد می‌شود. یکی دیگر از علائم شایع بیماری «ام.اس»، خستگی است احساس خستگی بیش‌ازحدی که ارتباطی با ناتوانی عصبی یا ضایعات موجود در MRI ندارد ومی تواند منجر به افسردگی در فرد هم شود. اختلالات حرکتی از دیگر علائم بیماری ام.اس است علائمی از قبیل خشکی عضلات، ضعف و سفتی اندام‌ها، از دست رفتن قدرت عضله، از علائم شایع ام.اس هستند. حتی اختلال تعادلی مثل اختلال در راه رفتن یا لرزش هم در بعضی بیماران مشاهده می‌شود.بیماران ام‌اس ممکن است به مشکلات جنسی مانند کاهش میل جنسی یا ناتوانایی جنسی هم دچار شوند اما یکی از شایع‌ترین علائم ام‌اس، درد است مانند درد پشت چشم که به آن درد حاد می‌گویند یا دردها مزمن در اندام‌ها یا کمر که بسیاری از بیماران «ام.اس» آن را تجربه می‌کنند، همه این علائم می‌تواند زمینه‌ساز افسردگی در بیمار شود.
این بیماری چه گروه‌های سنی را بیشتر درگیر می‌کند و آیا گروه خاصی بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند؟
سن ابتلا به بیماری ام.اس متغیراست اما این بیماری در بین افراد 20 تا 40 ساله بیشتر دیده می‌شود، سن متوسط این بیماری 30 سالگی است. چون بیماری «ام.اس» توزیع جنسی ناهمگونی دارد نسبت جنسیتی در این بیماری به‌گونه‌ای است که در خانم‌ها معمولاً دو برابر بیشتر از آقایان دیده می‌شود.
آیا این بیماری موروثی است؟
این سؤال که «ام.اس» زمینه ارثی دارد یا خیر، بسیار مهم است زیرا ممکن است بعضی زنان مبتلا باردار ، نگران نوزاد خویش باشند. ولی باید بدانند درصورتی‌که تنها یکی از والدین مبتلا باشد امکان انتقال بسیار پایین است و نگرانی بی‌مورد نداشته باشند.
عوارض این بیماری چیست؟
عوارض بیماری «ام.اس» معمولاً متغیر است، ممکن به شکل اختلال در کاهش حافظه، خستگی مفرط، اختلالات جنسی، سرگیجه و …. ظاهر شوند یکی شایع‌ترین عوارض ام.اس افسردگی است.
مشکلات اصلی بیماران مبتلا چیست؟
علاوه بر مشکلات سلامتی که بیماران به آن دچار می‌شوند یکی از مشکلات اصلی بیماری ام.اس دارو است، داروهای «ام‌.اس» بسیار گران هستند و همچنین امکان دارد در مواقعی که بیمار شروع به مصرف دارویی می‌کند، شرکت سازنده دارو به‌طور موقت تولید آن دارو را کم کند و بیمار مجبورمیشود از داروی دیگری برای کنترل بیماریاستفاده کنند که ممکن است عوارض زیادی را به دنبال داشته باشد.
آمار مبتلایان به ام‌اس در کرمان چقدر است؟
آمار مبتلایان به «ام.اس» در کرمان حدود 1345 نفر است.
آیا این بیماری درمان دارد و آیا خدمات درمانی و داروهای این بیماران تحت پوشش بیمه هستند؟
بیماری «ام.اس» درمان قطعی ندارد و تنها طریق تزریق سلول‌های بنیادی است و آمپول‌های مخصوص «ام‌.اس» که برای جلوگیری از پیشرفت بیماری تزریق می‌شوند و همچنین بعضی از تحقیقات اشاره به این موضوع دارد که ورزش می‌تواند جلوی پیشرفت این بیماری و وخیم‌تر شدن علائم را بگیرد. داروهایی این بیماران و خدمات درمانی آن‌ها تحت پوشش بیمه است با این توصیف که یک مقدار از هزینه‌ها را هم باید خود بیماران پرداخت کنند.