کرمان و پل‌های مدرن‌تر
مجتبی صمیمی
کارشناس ارشد معماری

چند سالی است که بلوارها و خیابان های شهر کرمان تبدیل به کارگاه های ساخت تقاطع های غیر همسطح شده اند.
کیفیت این پل ها از منظر سازه ای مورد نظر در این یادداشت است. می توان صنعت پل سازی در استان کرمان را به قبل از سال 94 و بعد از آن تقسیم کرد. سابقاً شرکت های مشاور و پیمانکار پل ساز از سیستم قدیمی تیر و مال های درجا استفاده می کردند.
این سیستم سنتی محدودیت های خاص خود را دارد. حجم به نسبت سنگین است و محدودیت دهنه دارد و هم از نظر معماری و ظاهری ضعیف تر و غیر منطقی تر هستند. پل های انتهای خورشید، چهار راه احمدی و چهارراه فر هنگیان و.. از این دست پل های سنتی می باشند. اما با ورود شرکت بزرگ قرارگاه خاتم که کارهایی با مقیاس بزرگ و بین المللی بسیار انجام داده است. پل های نسل جدیدتری که بیش از 80 سال در دنیا قدمت دارند وارد صنعت پل سازی استان شده است.
در این پل ها از سیستم به روز تر و کاربردی تر پس کشیده- پیش کشیده استفاده خواهد شد که از لحاظ معماری و مبلمان شهری قابل انعطاف تر و هم از لحاظ کیفیت سازه ای بالاتر و هم از نظر قیمت تمام شده بهتر خواهند بود.
می شود گفت که تمامی پل های بزرگ دنیا که بر روی دهانه ها، رودخانه ها و دریاها و یا بزرگراه ها از این سیستم استفاده شده است.
در ایران نیز قدمت کاربرد این سیستم در پل سازی به قبل از انقلاب می رسد. در سال 1348 پل سید خندان تهران توسط شرکت فرانسوی فرنسیه با مشارکت یک شرکت ایرانی به نام پارسا به دهنه 40 متر ساخته شده است که نخستین پل تک پایه ایران محسوب می شود.
این پل بعدها الگوی اکثر مهندسین ایرانی قرار گرفت که پل طبقاتی صدر 1387 نیز با این سیستم که به عرشه صندوقه ای بتنی پیش کشیده- پس کشیده معروف هستند ساخته شده است. اهمیت سازمانی و استراتژی پل سید خندان به حدی است که به تازگی شهرداری منطقه 7 تهران آن را در کنار برج آزادی به عنوان نماد شهری معرفی نموده است.
پیمانکار قدری مثل قرارگاه خاتم الانبیا- که محسنات و معایب خاص خود را دارد- مجری این طرح ها است و در این یادداشت قصد پرداختن به آن را نداریم.
اما حضور این گونه شرکت هایی که تجربیاتی در سطح ملی و البته بین المللی دارند باعث ورود سیستم ها و مصالح نوین به استان مان می شود که این باعث به روز شدن و مدرن تر شدن زیر ساخت های عمرانی استان مان شده و از طرفی باعث آشنایی و توجه بیشتر پیمانکاران و مشاوران بومی به این دست تکنولوژی های به روزتر و کاربردی تر می شود که بعدها می تواند به کمک توسعه و آبادانی استان بی انجامد.
در فرصت های بعدی سعی خواهیم کرد این سیستم پیش کشیده- پس کشیده که اتفاقاً دیر زمانی است در صنعت ساختمان سازی دنیای ایران مورد استفاده قرار گرفته است را بیشتر و تخصصی تر معرفی نماییم.