نگاهی حقوقی به هتک حرمت وزیر خارجه

نعمت احمدی*
برادران ما مشغول کار و تلاش‌اند، واقعا عرق می‌ریزند و در این زمینه‌ها کار می‌کنند. باید بر همین مواضع پافشاری کنند و بتوانند مصلحت کشور و نظام را تأمین کنند… . حمایت رهبرمعظم انقلاب از اعضای تیم مذاکره‌کننده، چندمین‌بار است که به این شکل بیان می‌شود. جای بسی تعجب است که بعضی نمایندگان با ادبیاتی که در شأن مجلس و نمایندگی نیست، با وزرا برخورد می‌کنند. درحالی‌که مقام‌‌معظم‌‌رهبری برخورد محترمانه و همراه با ادب با وزرا، به‌ویژه در کمیسیون‌ها را یکی از ضروریات تعامل برشمردند و افزودند: نه نمایندگان باید نگاه تحقیرآمیز و همراه با اهانت داشته باشند و نه دولت و وزرا، نگاه سلطنت‌مآبانه. در همه مراحل باید ادب رعایت شود (از سخنان مقام‌معظم‌رهبری در جمع نمایندگان مجلس).
زمان مناسبی که ایشان برای بیان مطالب فوق انتخاب کردند جای تأمل دارد. کمتر از یک‌سال دیگر دوره نمایندگی نمایندگان فعلی مجلس تمام می‌شود؛ یک‌سالی که برنامه ششم توسعه در آن به تصویب می‌رسد؛ یعنی یک لایحه بودجه دیگر در همین مجلس تصویب خواهد شد و مهم‌تر از آن به احتمال قریب به یقین تا یک‌ ماه آینده، توافقی بین ایران و کشورهای ۱+۵ منعقد خواهد شد و باید، همدلی و هم‌زبانی مجلس و دولت را کلید حل مشکلات دانست. توصیه ایشان بر برخورد محترمانه و همراه با ادب، درست بعد از زمانی‌که دکتر ظریف توسط کوچک‌زاده- خائن- خطاب شد، جای تأمل دارد.
مهم‌تر اینکه خیانت وزیر خارجه به‌نظر آن فرد بی‌ادب، به رعایت ‌نکردن رهنمودهای مقام‌معظم‌رهبری بازمی‌گشت که با سخنان روز چهارشنبه ایشان و حمایتی که از تیم مذاکره‌کننده کردند، معلوم می‌شود دلواپسی امثال این آقایان و هزینه‌کردن از رهبری، چه شرایطی دارد.
پرسش این است: از نظر حقوقی، آنچه در مجلس اتفاق افتاد و الفاظی که علیه وزیر خارجه به کار بردند آیا وصف مجرمانه دارد؟ برابر ماده واحده قانون استفساریه درباره کلمه اهانت و توهین یا هتک حرمت، مندرج در مقررات جزائی که مقرر می‌دارد «از نظر مقررات کیفری اهانت و توهین و… عبارت است از به‌کاربردن الفاظی که صریح یا ظاهر باشد یا ارتکاب اعمال و انجام حرکاتی که با لحاظ عرفیات جامعه و با درنظر‌گرفتن شرایط زمانی و مکانی و موقعیت اشخاص موجب تخفیف و تحقیر آنان و با عدم‌ظهور الفاظ توهین تلقی نمی‌گردد»، معلوم است به‌کاربردن کلمه خائن نسبت به وزیری که در حال مذاکره است و برای پاسخ‌گویی به مجلس آمده، از مصادیق عینی هتک حرمت اشخاص موضوع مواد ۶۰۸ و ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی است. کلماتی که نماینده مذکور از آن استفاده کرد، علاوه بر اینکه توهین تلقی می‌شود، همراه با داد و فریاد بود و نوعی فحاشی هم تلقی می‌شود.
حقوقدان