براساس مطالعات علمی حدود نیمی از رشد شناختی کودکان از بدو تولد تا چهار سالگی و ۳۰ درصد آن از چهار تا هشت سالگی شکل می‌گیرد. به‌این‌ترتیب، یادگیری مناسب در سال‌های اولیهٔ سوادآموزی اهمیت بسزایی دارد، تا جایی که یکی از اهداف سوادآموزی در سند توسعهٔ پایدار می‌گوید تا سال ۲۰۳۰ باید همهٔ دختران و پسران به رشد، مراقبت و آموزش پیش‌ازدبستان به‌طور برابر دسترسی داشته باشند و آمادهٔ حضور در مقطع ابتدایی شوند. 

 

باوجوداین، در آخرین آمار رسمی دربارهٔ عوامل مؤثر بر فقر آموزشی در ایران که از سوی معاونت رفاه اجتماعی در سال ۱۴۰۰ منتشر شده بود،  شش درصد دانش‌آموزان پایهٔ چهارم براساس آخرین نتایج سنجش آزمون بین‌المللی تیمز در سال ۲۰۱۹، هیچ فعالیت مرتبط با سوادآموزی پیش‌ازدبستان را تجربه نکرده‌اند. این عدد که مرتبط به شاخص فعالیت عددی یا سوادآموزی پیش‌ازدبستان است، در سطح بین‌المللی برابر سه درصد و نصف ایران است. به این معنی که فعالیت سوادآموزی در ایران در مقابل متوسط بین‌المللی بسیار ضعیف‌تر است.

 گزارش معاونت رفاه اجتماعی دربارهٔ توزیع پیش‌دبستانی‌ها به‌لحاظ استانی براساس داده‌های سازمان اداری-استخدامی در سال ۹۸ می‌گوید که اســتان‌های آذربایجان‌شرقی، چهارمحال‌وبختیاری، سمنان، قزوین، ایــلام، کرمان و خوزستان به‌ترتیب، بهترین اســتان‌ها به‌لحاظ پوشش پیش‌دبســتان با نرخ ثبت‌نام بالای ۹۰ درصد هســتند و بدترین نرخ پوشــش‌ها یعنی کمتر از ۴۰ درصد به اســتان‌های قم، البرز، خراسان‌رضوی و تهران تعلق دارد. 

 

 کاهش نرخ تکرار پایه در گرو توجه به کودکستان‌ها

به‌گزارش ایسنا، مجتبی همتی‌فر، رئیس سازمان ملی تعلیم‌و‌تربیت کودک روز یکشنبه در دیدار با جمعی از فعالان حوزهٔ کودک و دستگاه‌های دولتی در استانداری خوزستان، با تأکید بر اهمیت حمایت از سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک، گفت: «کاهش نرخ تکرار پایه در دوران ابتدایی در گرو توجه به کودکستان‌ها است. همچنین، بررسی نرخ تکرار پایهٔ کلاس اول ابتدایی یکی از شاخص‌های مهم است و اگر به‌دنبال کاهش این نرخ هستیم، باید مقولهٔ کودکستان‌ها در اولویت باشد.»

 

  ساماندهی کودکستان‌ها اصلی‌ترین زیرساخت افزایش کیفیت آموزش

همتی‌فر با بیان اینکه دوران کودکی فرصت طلایی ساخت جامعه و انسان‌سازی است، اضافه کرد: «ساماندهی کودکستان‌ها اصلی‌ترین زیرساخت کیفیت‌بخشی به تعلیم و تربیت است.» او با اشاره به علل شکل‌گیری سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک، یادآور شد: «در سال ۹۲ پس از تأکیدات مقام معظم رهبری، گسترهٔ فعالیت‌های آموزش‌وپرورش تحت‌عنوان سیاست‌های کلی تحول در نظام آموزش‌وپرورش از کودکستان تا بدو ورود به دانشگاه مشخص شد و مصوبهٔ «اساسنامهٔ سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک» سرانجام در بهمن ۹۹ در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.» او با اشاره به اینکه تا پیش از شکل‌گیری این پایگاه، اطلاعاتی از کودکستان وجود نداشت، وعده داد: «در دو سال و نیم اخیر که از عمر تشکیل سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک می‌گذرد، همواره شاهد دو نوع تلاش بوده‌ایم. بخشی از این تلاش در راستای استقرار و تثبیت سازمان و بخشی دیگر ساماندهی وضع موجود است. امیدواریم مسئلهٔ ساماندهی تا پایان سال به نتیجه برسد و وارد فرآیندهای ارتقای کمی و کیفی خدمات دوران کودکی شویم؛ زیرا هدف اصلی این سازمان تربیت است.»

 

 بستهٔ جامع حمایتی کودکستان‌ها در نوبت بررسی هیئت دولت

همتی‌فر با بیان اینکه بیش از هفت میلیون و ۳۰۰ هزار کودک زیر هفت سال در کشور وجود دارند که ۵۷۹ هزار نفر معادل ۹ درصد این جمعیت در استان خوزستان هستند، گفت: «سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک در بستهٔ حمایتی جامع که به دولت ارسال شده، ۵۵ بند در حوزهٔ حمایت کودکستان‌ها، مربیان، زیرساخت‌ها، سلامت و تغذیهٔ کودکان تکالیفی را تعیین کرده‌ است که در کمیسیون مجلس تصویب شده و در نوبت بررسی هیئت دولت است.» رئیس سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک با اشاره به اینکه دفاع از حقوق کودکان را وظیفهٔ خود می‌داند، گفت: «رویکرد سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک در مسئلهٔ شهریه، رویکرد الگوی هزینهٔ تمام‌شده است و باید میان حمایت از حقوق خانواده و کودک و حق مؤسس و کارکنان موازنه برقرار شود.»

 

سیاست چندتألیفی با مشارکت بخش غیردولتی ایجاد شود

همتی‌فر با بیان اینکه یکی از موضوعات مورد توجه سازمان ملی تعلیم‌وتربیت، مقولهٔ آموزش در مناطق دوزبانه است، گفت: «براساس اصل ۱۵ قانون اساسی زبان آموزشی رسمی کشور زبان فارسی است، اما درعین‌حال براساس توصیه‌های مقام معظم رهبری باید به زبان مادری توجه شود. پیش‌ازاین، تدوین و استفاده از یک کتاب برای تربیت همهٔ کودکان مرسوم بود، اما سند تحول ذیل سیاست‌های تحولی، اعلام کرد که سیاست چندتألیفی با مشارکت بخش غیردولتی باید ایجاد شود و سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک خود را موظف می‌داند که در اجرای سند تحول پیشرو باشد. در حوزهٔ چندتألیفی کتب پیشتاز بودیم و باید ناظر به نیازها، سبک‌ها و بوم‌ها محتوای فاخر تولید شود. گاهی شمال و جنوب یک استان به‌لحاظ فرهنگ و زبان متفاوت است و از همین رو، نیاز به محتواهای فاخر متناسب با زیست‌بوم خود دارند.» همتی‌فر یادآور شد: «اگر مؤسسان کودکستان‌ها این توانایی را در خود می‌بینند که محتوای مناسب با زیست‌بوم خود را تولید کنند، ما در سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک از آن استقبال خواهیم کرد.»

 

 ۶۵۴ هزار کودک بیمه شده‌اند

همتی‌فر همچنین از بیمه شدن ۶۵۴ هزار کودک توسط سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک خبر داد و گفت: «هیچ نگاه منفعتی در این خصوص توسط سازمان نیست و تنها هدف ما حفظ سلامت کودکان است.» رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک گفت: «اساسنامه سازمان در شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین شده است و باید سیاست‌ها را به میدان عمل ببریم. در این مسیر ضمن رفع مشکلات پیشین باید تجربیات موفق آن را ادامه دهیم.اصل اول سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، مشارکت دادن مردم و دغدغه‌مندان این حوزه و تسهیل خدمت به آن‌ها است و باید شرایطی را فراهم کنیم که دغدغه‌مندان کار خود را بهتر انجام دهند. تاکید ما بر این است که شرایط به صورتی پیش برود که به نفع کودکان باشد و تا حد ممکن امور این حوزه به خود صاحب‌نظران دغدغه‌مند و واجد شرایط واگذار شود.»

معاون وزیر آموزش و پرورش یادآور شد: «بر اساس یک اصل در سازمان تعلیم و تربیت کودک، مهم‌ترین حق کودک در دوره سنی زیر ۷ سال، حق داشتن تفریح، بازی، شادی و فعالیت‌های فرهنگی و هنری است. این حقوق همان چیزی است که سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک به دنبال آن است و بر اساس همان ارزش‌ها، پندارها و رفتارهای مطلوب به دنبال طراحی دوره‌ها است.»