تهران، شهری که قرار بود برای همه باشد، بیش از این که به شهروندانش خدمات دهد، کنار خودروهایی که در خیابان‌هایش تردد می‌کنند، ایستاده است. هر سازه‌ای که در این شهر ساخته می‌شود از زیرگذر گرفته تا پل عابر پیاده و پله برقی و… همه فقط و فقط برای تسهیل عبور و مرور خودروها است. این در حالی است که عدالت شهری و حقوق شهروندی، اولویت را به عابر پیاده می‌دهد.
شهرسازی علیه حقوق شهروندی
به عقیده «مرضیه باریکانی»، کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری بارگذاری‌های بیش از اندازه کاربری‌ها در سطح شهر، فضای شهری کاملاً از بین برده است. او می‌گوید که چیزی که آن را عدالت شهری می‌خوانیم، کاملاً با تضمین حقوق شهروندی در تضاد است: «ما تا جایی که می‌شد، فضاهای شهری را در اختیار خودروها قرار دادیم و به این ترتیب نیازهای انسان‌هایی که در این شهر زندگی می‌کنند را کاملاً نادیده گرفته‌ایم. این در حالی است که انسان به حضور در شهر، پیاده‌روی، برقراری ارتباط با دیگران، دیدن فضای پیرامون و حس سرزندگی که از این فعالیت‌ها می‌گیرد، نیاز دارد.» به گفته باریکانی نه فقط تهران بلکه همه شهرها به خیال دستیابی به مدرنیته، در حال تقلید از این رویه و حرکت به سمت تضییع حقوق شهروندی هستند. او با تأکید بر این نکته که انسان‌محوری شهرها باید با تکیه بر طراحی فضای امن شهری باشد، می‌گوید: «حق انسان‌ها حضور در فضاهای شهری امن و باکیفیت است.» این کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری می‌گوید که نگاه مدیران شهری همواره خودرومحور بوده است: «نگاه غیرانسانی مدیران شهری به شهر و نحوهٔ بودجه‌ریزی شهرداری که به سواره، بیش از عابر پیاده اولویت می‌دهد باعث ایجاد مخاطرات شهری که روزانه به گوشمان می‌رسد، شده است.»

مرضیه باریکانی، کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری:‌ نگاه غیرانسانی مدیران شهری به شهر و نحوهٔ بودجه‌ریزی شهرداری که به سواره، بیش از عابر پیاده اولویت می‌دهد باعث ایجاد مخاطرات شهری که روزانه به گوشمان می‌رسد، شده است

شهرداری عامدانه حقوق شهروندان را نقض می‌کند
«محمدکریم آسایش»، عضو گروه جامعه‌شناسی شهر با اشاره به این نکته که تهران در آیین‌نامه‌های مفصلی دربارهٔ دسترس‌پذیری و ضوابط مناسب‌سازی در شورای شهرسازی و معماری و شهرداری وجود دارد اما شهرداری عامدانه آن را اجرا نمی‌کند، می‌گوید: «این ضوابط بیش از ۲۰ سال سابقه دارد اما با این وجود مناسب‌سازی در اولویت بودجه‌ای قرار نمی‌گیرد. نه به لحاظ نظارت و نه آموزش مورد توجه نیست و هیچ مانع بازدارنده‌ای نیز در برابر شهرداری نیست که اقداماتی مغایر این اصول انجام ندهد. همین است که در پیاده‌روها با بتن‌های فلزی می‌گذارند که مثلا مانع عبور موتور شوند و این اقدامات را بدون هیچ توضیحی و بخشنامه‌ای انجام می‌دهند و برای توجیه هم می‌آورند.» این در حالی است که‌ معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در سال ۹۸، با استناد بر مصوبات هجدهمین جلسه ستاد مناسب‌سازی، در بخشنامه‌ای دستور به حذف موانع فیزیکی پیاده‌روها و گذرگاه‌ها و رفع موانع در پایانه‌های اتوبوس و تاکسی را ابلاغ کرده بود.
حق تقدم با عابر پیاده است
این جامعه‌شناس شهری در ادامه دربارهٔ حق عبور مستقیم و امن از سطح خیابان‌های شهری، تأکید می‌کند که عابر پیاده به خودرو همواره اولویت دارد: «حق عبور مستقیم و امن از سطح برای عابر است ولی شهرداری و شهرسازی ما اساس این حق را از عابر سلب کرده و به دنبال احداث زیرگذر و پل عابر پیاده و… با توجیه تسهیل حرکت خودرو است.» این در حالی است که به گفتهٔ آسایش در آیین‌نامهٔ فضای شهری شورای شهر، به روشنی عنوان شده که پل‌های عابر پیاده باید حذف شوند و آرام‌سازی ترافیک انجام گیرد. چرا که حق عبور مستقیم با عابر پیاده است و او نباید بالا و پایین برود. او با اشاره به این نکته و اهمیت دسترسی‌پذیری شهر یادآوری می‌کند: «پله‌برقی‌ها هم مثل پل‌های عابر برای افراد دارای معلولیت دسترسی ندارد و هم برخلاف تصور عموم به دلیل مسئله حفظ تعادل برای سالمندان دردسرساز است. همچنین نصب و نگهداری از آن هزینه‌های هنگفتی دارد. به این ترتیب وجود آنها برای شهرداری مشکل‌ساز است. به علاوه با توجه به همکاری‌های پیمانکاران با شهرداری در موضوع اجرایی هم مسائل زیادی مطرح است. به طور مثال برای تأمین هزینهٔ نگهداشت پله‌های برقی جداره‌ها را با تبلیغات می‌پوشانند که خود به تنهایی ناامنی ایجاد می‌کند. برای پل‌های موجود در بزرگراه‌ها نیز با روش طراحی آسانسور و یا حتی المقدور به لحاظ هزینه‌ای، کاهش مخاطرات و مباحث مربوط به پدافند غیرعامل، پله‌ها باید به صورت مارپیچی و یا با رمپ گردان طراحی تا دسترسی نیز تأمین شود. همچنین با طراحی عریض پل‌ها می‌توان مسائل هزینه‌ای را مدیریت و دسترسی‌پذیری و امنیت را نیز ممکن کنند. به این ترتیب نگهداشت پله‌برقی‌ها در سطح شهر چندان کمک‌کننده نیست و خیلی صرفهٔ ندارد. اگر تعدادشان را با تغییر نوع پل‌های شهری کاهش دهیم، امکان رسیدگی به آنها و نگهداشتشان ایجاد و مخاطراتشان نیز کاسته می‌شود.»
ریخت‌وپاش بودجه‌ای شهرداری به جای مناسب‌سازی
به گفتهٔ این جامعه‌شناس شهری، «سنجش پیاده‎پذیری» شاخص‌های مختلفی دارد و دسترسی‌پذیری یکی از زیرمجموعه‌های آن است که با حضور اجتماعی و جذابیت پیوند می‌خورد. آسایش اضافه می‌کند که هزینهٔ مناسب‎سازی و بهبود فضای شهری در مقابل هزینه‌‎های اجرا و احداث سازه‌های شهری چندان زیاد نیست: «اگر بودجه‌ها و ردیف‌های اختصاص داده شده را طی سال‌های مختلف بررسی کنیم، به روشنی می‌بینیم که بودجه‌هایی که صرف پیاده‌ می‌شود در مقابل حجم بودجه‌ای که به پروژه‌های در خدمت سواره‌ها اختصاص داده شده است، بسیار ناچیز است. این در حالی است که بودجهٔ سواره باید صفر شود.» به عقیدهٔ او همچنین اجرای طرحی که پله‌برقی‌ها را جمع‌آوری کند به نفع شهر است و به نوعی صرفه‌جویی‌ به حساب می‌آید: «البته اگر هزینهٔ این صرفه‌جویی‌ها خرج طرح‌های بی‌کارکرد و ریخت‌وپاش نشود.»