سایت خبری پیام ما آنلاین | به بهانه‌ی تولد محمد مصدق / اَبَرانسان سازی

به بهانه‌ی تولد محمد مصدق / اَبَرانسان سازی





۱۴ اسفند ۱۳۹۴، ۲۲:۰۷

به بهانه‌ی تولد محمد مصدق
اَبَرانسان سازی

چهاردهم اسفند مصادف است با تولد محمد مصدق نخست‌وزیری که با کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد دولت وی سرنگون شد و پس از آن در دادگاه نظامی محاکمه شد و علی‌رغم دفاعیه مستندی که از خود ارایه داد، به سه سال حبس انفرادی محکوم شد. پس از تحمل سه سال زندان، مصدق به دستور محمدرضا شاه پهلوی به قلعه احمدآباد تبعید شد و تا پایان عمر خود، در آن جا تحت نطارت قرار داشت و به قول خودش، «هر روز آرزوی مرگ می‌کرد» مصدق سرانجام در ۱۴ اسفند ۱۳۴۵ بر اثر بیماری سرطان در ۸۴ سالگی در بیمارستان نجمیه تهران تحت نظر ماموران ساواک درگذشت. به علت مخالفت محمدرضاشاه پهلوی با وصیّت مصدق مبنی بر دفن او در جوار مزار شهدای سی تیر قبرستان ابن‌بابویه، در احمدآباد به خاک سپرده شد. در روزنامه‌ها و نشریات مختلف ایران سال‌هاست که به بهانه‌ی چنین سالگشت‌هایی از مصدق و حوادث آن دوران یاد می‌کنند و هر کسی هم از ظن خود یار ایشان می‌شود و باری روزها و ماه‌ها می‌گذرد تا ۱۴ اسفند و یا ۲۸ مرداد سر برسد و دوباره روز از نو، اما در این میان متاسفانه از دکتر سید حسین فاطمی یار با وفای مصدق آنچنان یادی نمی‌شود و غالبا سالگشت‌ها را با یاد خود مصدق برگزار می‌کنند هرچند که حالا دیگر زمان آن رسیده که اندکی هم از همراهان و همرزمان وی یاد کنند و به فرزندان این سرزمین بیاموزند که رم را یک روز و یک نفر نساخت هرچند نام امپراطور بسیار شنیده می‌شود اما باید دانست که مصدق به تنهایی قادر به انجام چنین کارهایی نبود و در موارد زیادی تصمیمات رادیکال و از جان گذشتگی‌ها را امثال دکتر سید حسین فاطمی‌ها انجام می‌دادند، اما ما شرقی‌ها به طور کهن‌الگوئی (آرکیتایپی)علاقمندیم که فکر کنیم یک نفر همه‌ی کارها را انجام داده و برای مثال بگوئیم ماندلا چنین کرد، کاسترو چنان کرد و یا حتی مصدق نفت را ملی کرد و به قول انگلیسی‌ها عادت به ساختن ابر انسان‌ها داریم و گویا علاقمندیم تاریخ هم روایت اسطوره‌ها و رستم‌ها باشد. هرچند که تلاش‌های دکتر مصدق را نمی‌شود نادیده گرفت و مسلما این افتخار تا همیشه‌ی تاریخ به نام وی ثبت شده است اما اندکی کم لطفی است اگر از امثال سید حسین فاطمی یادی نکنیم و به بچه‌هایمان نیز نیاموزیم که کارهای بزرگ را انسان‌‌های بزرگی با کار تیمی و پشتکار زیاد انجام داده‌اند و به قول معروف “هیچ‌کس قهرمان به‌دنیا نمی‌آید بلکه قهرمانان در طول زندگی ساخته می‌شوند”.
دکتر سید حسین فاطمی (زاده ۱۲۹۶ در نایین) سیاست‌مدار و روزنامه‌نگار ایرانی و از ۱۳۳۱ تا ۱۳۳۲ وزیر امور خارجه ایران بود که پس از کودتای ۲۸ مرداد توسط حکومت پهلوی اعدام شد. طرح «جمهوری» در آن مقطع از سوی فاطمی بوده است، به گفته دکتر مصدق، فکر ملی شدن نفت پیشنهاد دکتر حسین فاطمی بود. دکتر فاطمی را همراه با دکتر علی شایگان چهره‌های برجسته جناح چپ دولت مصدق می‌نامیدند. او پیش از اعدام از دوبار ترور جان به در برده بود.
حسین پس از طی کردن دوره ابتدایی به اصفهان عزیمت کرد و علاوه بر ادامه تحصیل در روزنامه چاپ اصفهان مشغول به کار گردید و همین امر باعث شد که در تهران نیز با روزنامه ستاره با مدیر مسئولی احمد ملکی همکاری کند.
پس از شهریور ۲۰ و آزادتر شدن محیط سیاسی ایران روزنامه باختر امروز را منتشر کرد. او از دوستان نزدیک محمد مسعود روزنامه نگارمعروف دهه ۲۰ بود. محمد مسعود از قول خود تنها حامی فاطمی بود و زمانی که برادرهای بزرگ‌تر فاطمی او را از ارث پدری محروم کردند، اگر حمایت‌های وی نبود شاید فاطمی به راحتی نمی‌توانست تحصیلاتش را به اتمام برساند. وی در سال ۱۳۲۳ به فرانسه رفت و دکترای حقوق گرفت.
فاطمی در اول آبان ۱۳۲۸ به گروه متحصنین که در منزل دکتر مصدق گرد آمده بودند پیشنهاد می‌دهد که جبهه واحدی را تشکیل داده و عنوان جبهه ملی ایران را پیشنهاد می‌کند و به این ترتیب پایه‌های ایجاد سازمان جدیدی را بنا می‌گذارد.
به پیشنهاد فاطمی روزنامه‌ی باخترامروز ارگان جبهه ملی شناخته می‌شود و چند روز بعد اساسنامه و برنامه کار جبهه‌ملی اعلام شده و در ۱۰ آبان ۱۳۲۸ رسماً جبهه ملی ایران اعلام موجودیت می‌کند. فاطمی سازمان دهنده اصلی جبهه‌ملی محسوب می‌شد و پس از چند روزی که از تشکیل جبهه‌ملی می‌گذرد کمیسیون تبلیغات را در جبهه‌ملی با همکاری بقائی- حائری زاده – آزاد – مکی – ملکی – خلیلی – تشکیل می‌دهد. او آیین‌نامه این کمیسیون را نوشته و به این ترتیب نوعی هماهنگی در میان روزنامه‌های طرفدار به وجود می‌آورد. پس از انتخاب دکتر مصدق به نخست وزیری حسین فاطمی در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۳۰ به سمت معاون پارلمانی نخست وزیر و سخنگوی دولت منصوب می‌گردد.
فاطمی در مهر سال ۱۳۳۱ با استعفای وزیر خارجه وقت به سمت وزیر امور خارجه دولت دکتر مصدق منصوب شد و بدنبال کشف مدارک جاسوسی انگلیس بلافاصله سفارتخانه انگلیس را در اول بهمن تعطیل و کارمندان آن را اخراج کرد. فاطمی می‌نویسد: «… ملتی که روزی پرچم دار علم و فرهنگ و صنعت جهان بود… ملتی که راست بود، دوست بود، شعارش پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک بود یک چنین ملتی را یکصد سال استعمار کوشید خرد کند…». در ده ماه آینده یکی از کلیدی‌ترین وزیران کابینه مصدق و تندروترین مخالف استعمار انگلیس و سلطنت بود. وی در جریان نهضت ملی شدن نفت از همکاران نزدیک دکتر مصدق بود. به گفته دکتر مصدق، او نخستین کسی بود که پیشنهاد ملی شدن صنعت نفت در سراسر ایران را ارائه داد. مخالفت پیگیر او با دربار محمدرضا شاه پهلوی پس از شکست کودتای ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ به اوج رسید.
پس از کودتای ۲۸ مرداد نزد دوستانش در خفا بود تا ۶ اسفند که دستگیر شد. همان ابتدای دستگیری تصمیم گرفته می‌شود در حین دادرسی توسط یک حرکت به ظاهر خودجوش مردمی به دست شعبان جعفری و مریدانش به قتل برسد که وی و خواهرش مجروح می‌شوند. فریدون مظاهر تهرانی شاهد این ماجرا می‌نویسد: «ناگهان شعبان بی مخ و یارانش با چاقوهای برهنه به دکتر فاطمی حمله‌ور شده و ضرباتی چند وارد کردند. خانمی که بعداً فهمیدم خانم سلطنت فاطمی خواهر دکتر فاطمی است و از طریق خبر رادیو مطلع شده بود که برادرش را دستگیر کرده و به محل دفتر فرمانداری نظامی تهران که آن موقع در داخل کاخ شهربانی (ساختمان ۷ فعلی وزارت‌خارجه) بود آورده‌اند خود را به آن محل رسانده که مصادف با حمله چاقوکشان به دکتر فاطمی شده و خود را سپر بلا کرده‌بود. حمله کنندگان شش ضربه به دکتر فاطمی و ۱۰، ۱۱ ضربه به خانم سلطنت فاطمی وارد کردند. دکتر فاطمی را درحالی که روی زمین افتاده بود و خون از بدنش جاری بود با همان جیپی که آورده بودند از محل دور کردند.»
سید حسین فاطمی سرانجام پس از محاکمهٔ غیرعلنی در دادگاه نظامی (۷ مهر) به دلیل اقدام برای برکناری شاه و اقدام علیه سلطنت در سحرگاه آبان ۱۳۳۳ اعدام شد.اشرف پهلوی در اعدام ایشان اصرار زیادی می‌ورزید و نهایتاً در قبرستان ابن بابویه شهر ری در کنار کشتگان قیام ۳۰ تیر به خاک سپرده شد.
دکتر سیف پور فاطمی، برادر دکتر حسین فاطمی در خصوص نحوه اعدام وی می‌گوید «حسین را وقتی برای اعدام بردند که بسیار ناخوش احوال و بیمار بود. او را برای اجرای حکم با برانکارد و در حال تب آوردند و نصیری و بختیار با شلیک سه گلوله او را از بین بردند».
آیت الله زنجانی تلاش بسیاری برای جلوگیری از اعدام دکتر فاطمی می‌کند و حتی از آیت الله بروجردی هم کمک می‌خواهد که متاسفانه‌ این تلاش‌ها به جائی نمی‌رسد و خون “زیبا ترین فرزندان دریا علف” به زمین می‌ریزد.
پرویز داورپناه، یادی از حسین فاطمی یار وفادار مصدق، نقل از فریدون مظاهر تهرانی، روزنامه شرق

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *