سهم موتورسیکلت‌ها در آلوده‎‌کردن هوای تهران براساس آخرین سیاهۀ انتشار سال 96، 21 درصد است. براساس قانون هوای پاک باید از هر 10 موتورسیکلتی که تولید می‌شود، یکی برقی باشد و در ازای هر سه موتور‌سیکلت تولیدی باید یک موتور اسقاط شود. برآوردهای اقتصادی نشان می‌دهد استفاده از موتورسیکلت‌های برقی، سالانه 30 میلیون تومان منفعت در حوزۀ بهداشت و درمان دارد. محمدعلی میرزایی قمی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، مدتی پیش گفته بود هر موتور سیکلت برقی که به چرخۀ حمل‌ونقل اضافه شود، سالانه سبب کاهش 600 لیتر سوخت می‌شود. رقمی معادل 14 میلیون تومان.

موتورسیکلت‌ها هم در آلودگی هوا دست دارند، هم در آلودگی صوتی، هم در ترافیک. یکی از راهکارهای جدی برای کاهش معضلات ناشی از موتورسیکلت، برقی کردن آن است؛ راهکاری که مدتی پیش معاون حمل‌ونقل ترافیک شهرداری تهران ارائه داد. شهردار تهران پاییز پارسال دربارۀ طرح جدید شهرداری دربارۀ ساماندهی موتورسیکلت‌ها و توسعۀ موتورهای برقی گفته بود: طرح جدید شهرداری برای ساماندهی موتورسیکلت‌ها تنها با هدف کاهش آلودگی هوا نیست و اتفاقاً بیشترین تأکید مدیریت شهری روی انضباط ترافیکی است.
علیرضا زاکانی، شهردار تهران، گفته بود اکنون 300 هزار موتورسیکلت در پایتخت وجود دارد که در جای‌جای پایتخت به‌کار گرفته می‌شوند: «هدف اولیۀ ما این است که این بخش از موتورها را با ارائۀ تسهیلات مناسب، برقی‌سازی کنیم؛ چرا که بیشترین تردد در سطح شهر را این موتورها دارند؛ به‌طوری‌که یک موتورسیکلت کاربراتوری، هفت برابر یک پراید تولید آلایندگی دارد.»

سهم موتورسیکلت‌ها در آلوده‎‌کردن هوای تهران براساس آخرین سیاهۀ انتشار سال 96، 21 درصد است

برنامه‌های شهرداری تهران برای موتور برقی
دی‌ماه پارسال، محمد آقامیری، رئیس کمیتۀ عمران شورای شهر تهران، نیز تأکید کرد شهرداری خواهان ورود موتورسیکلت‌های برقی به پایتخت است. او گفت: شهرداری برنامه دارد حدود 500 هزار موتورسیکلت برقی را جایگزین موتورسیکلت‌های آلاینده کند. برهمین‌اساس، شهرداری تسهیلات خرید موتور سیکلت برقی را ارائه می‌کند و در حال رایزنی با بانک‌هاست: «نباید خرید موتورسیکلت باری بر دوش خانواده‌ها باشد. البته هنوز برنامۀ آن نهایی نشده است، اما تسهیلاتی فراهم خواهد شد که شهروندان بتوانند موتورسیکلت‌های برقی را جایگزین موتورهای آلاینده‌شان کنند.»
موتورهای برقی اشتراکی به بازار آمدند
بهمن پارسال، مجتبی شفیعی، رئیس سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران، از ورود 500 دستگاه موتور برقی به ناوگان موتوری پست خبر داد. شفیعی گفته بود تا اوایل سال 1402، حدود 100 دستگاه موتور برقی وارد ناوگان می‌شود. رئیس سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران پارسال از ورود موتورسیکلت‌های برقی اشتراکی در تهران نیز خبر داد: «یکی از بحث‌ها در حوزۀ حمل‌ونقل پاک، موتورسیکلت برقی اشتراکی است که افراد استفاده‌کننده از این شیوۀ حمل‌ونقلی مالک موتورسیکلت‌ها نیستند، اما می‌توانند از آن استفاده کنند. با اسکن کیو آر کد می‌توانند از این مد حمل‌ونقل پاک استفاده کنند که باعث کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی در تهران می‌شود و باتوجه‌به اینکه موتورهای برقی محدودیت در سرعت دارند، می‌توانند امنیت را در تهران افزایش دهند.»
«زیستن و رفتن»
موتورهای برقی حالا در قالب یک سرویس اشتراکی در تهران فعال شدند. اپلیکیشنی با عنوان «زیرو» که هم هدفش صفر کردن آلودگی هواست و هم به‌معنای زیستن و رفتن است، سرویس‌های خود را برای پایتخت‌نشینان در چند منطقۀ 7 و 6 و 13 و برخی از نقاط منطقه 3 فعال کرده است. سرویسی که به گفتۀ هم‌بنیانگذارش دو سال روی زیرساخت‌های خود کار کرده و آن را در نهایت با شرکت‌های دانش‌بنیان وطنی پیش برده است. نازلی بهروز، هم‌بنیان‌گذار این سرویس می‌گوید: برای عضویت در زیرو باید ودیعۀ مالی پرداخت کرد، هزینه‌ای 300 هزار تومانی و بعد نیز برای هر دقیقه به‌طور میانگین 3 هزار تومان. پایتخت‌نشینان اما در سال‌های قبل خاطرۀ حضور «بیدود» در خیابان‌های تهران را دارند، دوچرخه‌های نارنجی‌رنگ که به ناگاه از تهران حذف شدند. بیدود در تهران دوام نیاورد. برخی علت را در مسائل مالی این شرکت خصوصی و نحوۀ قراردادش با شهرداری جست‌وجو می‌کنند. زیرو اما نحوۀ همکاری و مدل مالی‌اش متفاوت است. قرار است مدل همکاری زیرو با شهرداری به‌صورت خرید بخشی از سفر مسافران باشد. موتورهای زیرو که به گفتۀ هم‌بنیان‌گذارش محدودیت سرعتش باعث کم‌خطربودن آن است، مورد استقبال زیادی قرار گرفته، اما اگر فردی به هر دلیلی جریمه شود یا پلیس جلوی او را بگیرد، باید هزینه‌ جریمۀ و تخلفش را خودش پرداخت کند. مسئلۀ موتورسواری زنان نیز یکی از موضوعاتی است که با وجود این اپلیکیشن هنوز برطرف نشده است.
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها برای حمل‌ونقل برقی، مانند موتور و اسکوتر برقی، شارژ باتری این وسایل است. آنطور که هم‌بنیان‌گذار این استارتاپ می‌گوید تعویض باتری موتورهای برقی در ایستگاهها انجام می‌شود: «یک تیم عملیاتی باتری‌هایی را که زیر 20 درصد شده باشند، از دسترس کاربر خارج می‌کنند.» با اینکه این اپلیکیشن مشکل شارژ باتری وسایل نقلیه را با تعویض در محل حل می‌کند، اما به نظر می‌رسد که این مشکل و نگرانی بسیاری از کاربران هنوز به‌صورت قطعی در کشور حل نشده است و مشخص نیست کاربران و موتورسوارانی که موتور شخصی دارند در صورت توسعۀ این مد حمل‌ونقلی باید چگونه مشکلشان را در شهرهای ایران برطرف کنند.
آن‌طرف آبی‌ها چه کرده‌اند
اروپایی‌ها در سال‌های اخیر تلاش کردند تا با وضع قوانین تازه تا 90 درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از حمل‌ونقل را کاهش دهند. آن‌ها در همین راستا در تلاشند تا فعالیت موتورهای بنزینی را متوقف کنند.
آن‌طور که وبسایت graphical research نوشته است، باوجود تلاش‌ها در سال 2022 تعداد کمی از موتورهای فعال در بزرگراههای اتحادیۀ اروپا برقی شدند. براساس نوشتۀ این وبسایت یک نظرسنجی انجام‌شده از سوی یک شرکت بیمۀ بریتانیایی تأیید کرده است که حدود 47 درصد از موتورسواران این کشور خواهان داشتن موتورسیکلت برقی هستند.
موتورسیکلت‌های الکتریکی در بریتانیا بیشتر سازندگانی ژاپنی و اروپایی دارند. در این کشور البته اسکوترسواری نیز به موجی گسترده تبدیل شده است و تعدادی از شرکت‌ها به سراغ ایجاد و توسعه آن رفتند. حالا قرار است «زیرو» کم‌کم پای اسکوترهای برقی را نیز به خیابان‌های تهران باز کند. اما به نظر می‌رسد که برای توقف کامل موتورهای بنزینی و جایگزین‌شدن آنها با موتورسیکلت برقی و الکتریکی در دنیا راه زیادی مانده است.