سایت خبری پیام ما آنلاین | زندگی زیر سقف لرزان

با وجود تکرار زلزله‌های بزرگ در کشور، برنامه‌های بازآفرینی و بهسازی شهری معطل مانده است

زندگی زیر سقف لرزان

یک سوم جمعیت کشور در بافت‌های فرسوده شهری و روستایی زندگی می‌کنند





زندگی زیر سقف لرزان

۳ آذر ۱۴۰۱، ۱۲:۳۲

وقتی زلزله سرپل ذهاب اتفاق افتاد و زمانی گذشت، آنقدر که سوگواری توانست جایش را به دیدگاه‌های کارشناسی بدهد یک نکته توجه را بیشتر از همه جلب کرد و آن تخریب صد درصدی منازل در مجتمع مسکن مهر، منطقه‌ای که پیشتر به نام بافت فرسوده شناسایی شده و بافت‌ غیررسمی‌ و حاشیه‌ای شهر بود. یعنی آنچه همواره به عنوان یک معضل از سوی کارشناسان هشدار داده شده بود در آن شب مهیب کاری عظیم به دست کشور، مردم و مسئولان داد. با این وجود مانند همیشه که گویی هیچ رخدادی برای مدیران درس عبرت نمی‌شود تجربه تکان‌دهنده سرپل ذهاب هم تاثیر حقیقی بر بازسازی این بافت‌های ناکارآمد شهری در سراسر کشور نذاشت.

 

گرچه از سال ۹۵ تاکنون آمار رسمی‌ از تعداد جمعیت حاشیه‌نشین کشور وجود ندارد، اما برخی تخمین می‌زنند این جمعیت در حال‌ حاضر شاید تا ۱۹ میلیون نفر هم رسیده باشد. با این وجود وزارت راه و شهرسازی این آمار را قبول ندارد و معتقد است که در مجموع بافت‌های ناکارآمد کشور یعنی بافت حاشیه و فرسوده یک سوم جمعیت کشور ساکن هستند.

شهر بجنورد در خراسان شمالی از بزرگ‌ترین مراکز حاشیه‌نشین کشور است که مشکلات اجتماعی آن نیز هر روز بزرگ‌تر می‌شود. مرکز خراسان شمالی ۲۱۱ هزار نفر جمعیت دارد که ۷۵ هزار نفر از این تعداد، یعنی یک‌سوم جمعیت این شهر در سکونتگاه‌های حاشیه‌ای و غیررسمی‌زندگی می‌کنند

زندگی زیر سقف لرزان
بر اساس آمارها، یک سوم جمعیت همدان در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند و از آن‌جایی که میزان مهاجرت از روستاها و شهرهای اطراف به مرکز استان بالاست، ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺪان ﻧﯿﺰ به عنوان مرکز استان، ﺑﻪ شکل ﮔﺴﺘﺮده‌ای ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻌﻀﻞ ﻣﻮاجه اﺳﺖ. مناطق حاشیه‌ای ﺑـﻪ‌ﺻﻮرت ﮐﻤﺮﺑﻨﺪی از ﺷﻤﺎل ‌ﻏﺮﺑﯽ ﺗﺎ ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﯽ ﺷﻬﺮ را درﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و رﺷﺪ ﻗﺎرچ‌ﮔﻮﻧﻪ اﯾـﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ، ﺑـﻪ ﻧﺤﻮی ﮐـﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ ﺷـﻬﺮ را دﺳـﺘﺨﻮش ﻧـﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯽ و ﻧﺎﻫﻨﺠﺎری‌های ﺷﺪﯾﺪ ﮐﺮده اﺳﺖ.
طبق آمارها حدود ۳۰ درﺻﺪ از ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺪان در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷﯿﻪ‌ﻧﺸﯿﻦ اﺳﺘﻘﺮار ﯾﺎﻓﺘﻪ‌اند و رسانه‌های محلی گزارش می‌دهند که اﯾـﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ مهاجرت‌های روﺳﺘﺎﯾﯽ درﺣﺎل اﻓﺰاﯾش اﺳﺖ. ﺑﺮ اﺳﺎس برخی ﺑﺮرﺳﯽ‌های انجام شده، ﺗﺮاﮐﻢ ﺑﺎﻻی اﻓﺮاد در واﺣـﺪﻫﺎی ﻣﺴـﮑﻮﻧﯽ، ﺗﻌـﺪاد اﻧـﺪک اﺗﺎق ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﯾﮏ ﺷﺒﻪ‌ساز و ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎزﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺠﺎز ﻣﺴـﮑﻦ ﺑـﺎ ﻣﺼـﺎﻟﺢ ﮐـﻢ‌دوام و ﻏﯿﺮاﺳﺘﺎﻧﺪارد، ﺑﺮﺧـﻮردار نبودن واﺣـﺪﻫﺎی ﻣﺴـﮑﻮﻧﯽ از ﺣـﺪاﻗﻞ ﺗﺴـﻬﯿﻼت و ﺿـﺮورﯾﺎت زﻧﺪﮔﯽ و ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﺴﮑﻦ ﺑﺮ ﺑﺨﺸﯽ از مشکلات ﺳﺎﮐﻨﺎن اﯾـﻦ ﻣﻨـﺎﻃﻖ در همدان است. همچنین براساس اعلام معاون بازآفرینی شهری اداره کل راه و شهرسازی این استان، بافت فرسوده در مجموع شهرها و روستاهای همدان به بیش از 4 هزار هکتار می‌رسد.

رتبه نخست حاشیه‌نشینی در کشور را نیز شهر چابهار به خود اختصاص داده، زیرا ۶۳درصد جمعیت چابهار در حاشیه شهر و سکونتگاه‌های غیررسمی ‌نابه‌سامان زندگی می‌کنند. البته این معضل فقط مختص چابهار نیست، زیرا شهرهای دیگر استان سیستان و بلوچستان نیز از نظر حاشیه‌نشینی اوضاع مناسبی ندارند و نزدیک به نیمی‌ از مردم زاهدان در حاشیه زندگی می‌کنند

در استان قم نیز اوضاع چندان بهتر از همدان نیست. حدود یک سوم از مردم این شهر زیر سقف‌های لرزان بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیر رسمی ‌زندگی می‌کنند. غیر از بافت فرسوده که بیشتر در هسته مرکزی و بافت قدیمی ‌شهر وجود دارد، بیش از ۱۶۳ هزار نفر در ۲۰ هزارو ۱۶۵ هکتار سکونتگاه‌های غیررسمی ‌به‌ سر می‌برند. این شهر دارای ۱۶ سکونتگاه غیررسمی ‌شامل عباس‌آباد، شهرک مهدیه، شهرک فاطمیه، قلعه کامکار، شیخ‌آباد، شادقلی‌خان، علی‌آباد سعدگان، دانیال نبی، یزدانشهر، شهید جوینده، پیرامون شهید محلاتی، اکبرآباد، اراضی بیگدلی، اسماعیل‌آباد، جمکران و شهرک صاحب‌الزمان(عج) است. غیر از اسماعیل‌آباد و بخش کمی ‌از جمکران، بقیه محله‌ها در محدوده مصوب شهری شکل گرفته‌اند. شهرک فاطمیه با ۳۲۸ هکتار اراضی و ۳۰ هزار نفر جمعیت، بیشترین مقدار سکونتگاه غیررسمی ‌و جمعیت را دارد. جمکران و قلعه کامکار نیز در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. اداره راه و شهرسازی قم نیز معتقد است 35 درصد از ساکنان این شهر ساکن بافت‌های ناکارآمد شهری هستند.

از ۲۹شهر کردستان، در شهرهای بانه، مریوان، سقز، قروه، کامیاران، دهگلان، بیجار و دیواندره بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی ‌وجود دارد. بیشترین حجم حاشیه‌نشینی در بانه، مریوان، سقز و قروه پراکنده شده است. در شهرستان سنندج نیز به تنهایی چهار ناحیه منفصل شهری به نام‌های حسن‌آباد، گریزه، نایسر و ننله وجود دارد که نه از خدمات روستایی بهره‌مند می‌شوند و نه به اندازه شهرهای استان از خدمات مدیریت شهری استفاده می‌کنند

آمار تکان‌دهنده یک شهر تاریخی
آمارهای استان یزد این استان تاریخی نیز نگران‌کننده به نظر می‌رسد. این استان از نظر مساحت اراضی بافت فرسوده رتبه سوم را به خود اختصاص داده و 25 درصد اراضی‌اش فرسوده است. همچنین بر اساس بررسی‌های انجام شده، ۷۱۲ هکتار از وسعت استان مرکزی را سکونتگاه‌های غیررسمی‌ تشکیل می‌دهند و هزار و ۹۰۰ هکتار بافت فرسوده و ناهمگن در شهرستان‌های این استان وجود دارد. در مجموع ۱۳ درصد از جمعیت شهری استان مرکزی (معادل ۱۲۵ هزار) نفر در این بافت‌ها زندگی می‌کنند. اعدادی که به نظر برای یکی از صنعتی‌ترین استان‌های ایران عجیب به نظر می‌رسد. بیشترین مناطق حاشیه‌ای استان مرکزی به میزان ۴۵۴ هکتار، در اراک و پس از آن ۲۵۸ هکتار در ساوه قرار دارد. در واقع ۷ درصد از مساحت اراک و ۲۳ درصد جمعیت این کلانشهر در سکونتگاه‌های غیررسمی‌زندگی می‌کنند. ۱۹ درصد از جمعیت شهر ساوه نیز در مناطق حاشیه‌ای زندگی می‌کنند.
خراسان مرکز بزرگ حاشیه‌نشینی
شهر بجنورد در خراسان شمالی از بزرگ‌ترین مراکز حاشیه‌نشین کشور است که مشکلات اجتماعی آن نیز هر روز بزرگ‌تر می‌شود. مرکز خراسان شمالی ۲۱۱ هزار نفر جمعیت دارد که ۷۵ هزار نفر از این تعداد، یعنی یک‌ سوم جمعیت این شهر در سکونتگاه‌های حاشیه‌ای و غیررسمی ‌زندگی می‌کنند. بافت‌های فرسوده و ناکارآمد در این استان بخش وسیعی از اراضی شهری و روستایی را شامل می‌شود. خراسان رضوی ۹ هزار و ۲۰۰ هکتار سکونتگاه غیررسمی ‌به شکل حاشیه‌نشین دارد که جمعیتی در حدود یک میلیون و ۷۲۰ هزار نفر را در خود جای داده است. این آمار درحالی ‌است که در حاشیه شهر مشهد نیز یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در ۳هزار و ۹۰۰ هکتار سکونتگاه‌ غیررسمی‌و بافت ناکارآمد ساکن هستند.
استان‌های شمالی
در گیلان با 5 هزار هکتار بافت فرسوده، پدیده حاشیه‌نشینی به‌ویژه در شهرهای رشت، لنگرود، تالش و بندر انزلی نسبت به سایر مناطق استان بیشتر است. برخی آمارها، از حاشیه‌نشینی حدود ۲۰۰ هزار نفر در این ۴ شهر استان حکایت دارد. بر اساس اعلام استانداری گلستان نیز این استان در ۱۰ سال گذشته رشد بیش از ۴۰۰ درصدی همراه با شناسایی بیش از ۶۰ نقطه حاشیه‌ای را تجربه کرده است؛ رشدی که مسئولان و کارشناسان اصلی‌ترین عامل آن را مهاجرت ناشی از خشکسالی و بیکاری فزاینده در استان‌های مرکزی و جنوبی کشور می‌دانند. به گواه برخی بررسی‌های انجام شده، ۱۵ درصد از جمعیت گلستان حاشیه‌نشین هستند، اما این عدد مورد تایید وزارت کشور نیست و اینکه بافت‌های ناکارآمد هم در آن لحاظ شده ‌است. حاشیه‌نشینان در مازندران حدود ۴ درصد از جمعیت این استان را تشکیل می‌دهند که با توجه به آمارهای کشوری، شرایط بهتر این استان را نشان می‌دهد. براساس آخرین آمارهای موجود، مازندران ۳۳ منطقه حاشیه‌نشین دارد که بیش از ۱۴۰ هزار نفر در این مناطق ساکن هستند که در سال‌های اخیر به دلیل افزایش مهاجرت‌ها به این استان، حاشیه‌نشینی روند رو به افزایش پیدا کرده است. این روند در حاشیه شهرهای بزرگ استان مانند ساری، بابل، قائمشهر، آمل، بهشهر و تنکابن بیشتر به چشم می‌آید. همچنین علاوه بر آمارهای مربوط به بافت فرسوده بیش از 20 درصد از جمعیت این استان در بافت فرسوده زندگی می‌کنند.
لرستان
استان لرستان نیز مانند سایر استان‌های کشور از مسئله سکونتگاه‌های غیر استاندارد و مخاطره آمیز مصون نمانده است. 354 هزار نفر از جمعیت استان لرستان در بافت‌های ناکارآمد میانی، سکونتگاه‌های غیررسمی ‌(حاشیه‌نشینی) و بافت‌های تاریخی استان سکونت دارند. مساحت بافت‌های ناکارآمد کشور ۱۴۰ هزار و ۷۶۷ هکتار است که‌ سهم لرستان از این رقم ۲ هزار و ۵۱ هکتار معادل ۱۴ درصد مساحت استان است که به تفکیک شامل ۳۴۳ هکتار بافت تاریخی، ۸۰۷ هکتار بافت ناکارآمد میانی و ۹۰۱ هکتار سکونتگاه غیررسمی ‌است. مناطق حاشیه‌نشین استان در ۵ شهر خرم‌آباد با ۲۱۹ هکتار مساحت، بروجرد با ۲۱۲ هکتار مساحت، دورود با ۲۲۸ هکتار مساحت، کوهدشت با ۱۱۲ هکتار مساحت و الیگودرز با ۱۳۰ هکتار مساحت وجود دارد. مجموع محله‌ها و پهنه‌های حاشیه‌نشین استان ۳۸ مورد شامل ۱۱ محله در خرم‌آباد، ۱۲ محله در بروجرد، ۵ محله در دورود، ۴ محله در کوهدشت و ۶ محله در الیگودرز است که ۸ درصد از مساحت شهری استان و ۲۱ درصد از جمعیت آن را شامل می‌شوند.
کرمان
شهرهای کرمان، سیرجان، رفسنجان، بم و جیرفت بیش‌ترین آمار جمعیت حاشیه‌نشین را در استان کرمان به‌خود اختصاص داده‌اند و دیگر شهرها، بیشتر مهاجرفرست محسوب می‌شوند. آمارهای رسمی ‌از سکونت ۷۰ هزار حاشیه‌نشین در شهر کرمان خبر می‌دهند، اما کارشناسان مستقل معتقدند این آمار دو برابر است و برخی نیز مدعی هستند جمعیت حاشیه‌نشین شهر کرمان که از خدمات عمومی ‌شهر بی‌بهره‌اند، از ۲۰۰ هزار نفر کم‌تر نیست. همچنین بنا به آمار رسمی‌580 هزار نفر از جمعیت این استان در بافت‌های فرسوده زندگی می‌کنند و بهسازی نشدن این مناطق در حالی است که کرمان نیز یک بار از زیر آوار زلزله‌ای بزرگ بیرون آمد و هنوز نام بم با نام این فاجعه گره خورده است. جمعیت حاشیه‌نشین در سمنان بر اساس آمار ۷۰۰ هزارنفری کمتر از ۳۰ هزارنفر است که بخش مهمی ‌از این جمعیت نیز در شهرستان شاهرود سکونت دارند و عمده‌ آنها نیز غیربومیان جویای کار از استان‌های دیگر هستند. در مورد این استان بافت فرسوده با بافت تاریخی یک جا محاسبه می‌شود.
کردستان پر از حاشیه‌نشین
۵۳۷ هزارنفر از جمعیت یک میلیون و ۶۰۰ هزارنفری کردستان در حاشیه‌ها ساکن هستند. در واقع یک سوم مساحت و ۵۱ درصد جمعیت شهری کردستان را حاشیه‌ها تشکیل می‌دهد. براساس نظر کارشناسان، ۷۵ درصد از جمعیت کردستان شهرنشین هستند که تا افق ۱۴۲۰ این آمار به ۸۵ درصد می‌رسد. گستره سکونتگاه‌های کردستان در سنندج و مناطق اطراف آن خلاصه نمی‌شود. از ۲۹ شهر کردستان، در شهرهای بانه، مریوان، سقز، قروه، کامیاران، دهگلان، بیجار و دیواندره بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی‌ وجود دارد. بیشترین حجم حاشیه‌نشینی در بانه، مریوان، سقز و قروه پراکنده شده است. در شهرستان سنندج نیز به تنهایی چهار ناحیه منفصل شهری به نام‌های حسن‌آباد، گریزه، نایسر و ننله وجود دارد که نه از خدمات روستایی بهره‌مند می‌شوند و نه به اندازه شهرهای استان از خدمات مدیریت شهری استفاده می‌کنند. همچنین بافت حاشیه‌ای شهر سنندج متشکل از ۱۷ محله است که به‌طور عمده دامنه ارتفاعات و تپه‌های شمال، شمال شرقی و شرق و جنوب را تصرف کرده‌اند. توسعه فضاهای عمومی، فرهنگی و آموزشی و بهسازی معابر مهم‌ترین مشکلات در حاشیه شهرهای کردستان است. بین ۴۰ تا ۵۰ درصد اشتغال این استان نیز غیررسمی ‌است. بر اساس آمار اعلام شده از سوی استانداری کهگیلویه و بویراحمد بیش از ۱۰۰ هزار نفر در حاشیه یاسوج سکونت دارند؛ یعنی کمی ‌کمتر از جمعیت اصلی شهر که حدود ۱۲۰ هزار نفر می‌شود. این درحالی ‌است که کل جمعیت استان حدود ۸۰۰ هزار نفر است؛ یعنی یک ‌هشتم جمعیت حاشیه‌نشین مرکز استان. مطابق پیش‌بینی صورت گرفته، جمعیت این شهر در افق ۱۰ ساله از جمعیت ۲۰۰ هزار نفری کنونی به بیش از ۳۰۰ هزار نفر می‌رسد. از سوی دیگر شهر یاسوج به‌عنوان مرکز استان از شاخص‌های توسعه شهری عقب مانده و همین موضوع مشکلات شهر و حاشیه‌های آن را دوچندان کرده است. گچساران هم بعد از یاسوج، دومین کانون حاشیه‌نشینی در کهگیلویه و بویراحمد محسوب می‌شود. مهم‌ترین عامل حاشیه‌نشینی در کهگیلویه و بویراحمد، محرومیت‌های زیاد و تاریخی در استان است و کارشناسان معتقدند رسیدگی به مناطق روستایی و دیگر شهرهای استان به‌ویژه توسعه راه‌های ارتباطی می‌تواند بخشی از مشکلات حاشیه‌نشینی در این منطقه را رفع کند.
در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان
بر اساس آمارهای موجود بیش از ۴۰ درصد از جمعیت استان هرمزگان در مناطق حاشیه‌نشین و بافت فرسوده زندگی می‌کنند. در مجموع ۸ شهر بزرگ و مهم استان هرمزگان، به‌ غیر از بندرعباس، دارای ۲ هزار و ۳۹۱ هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی‌مصوب هستند. حاشیه‌نشینی در بندرعباس، به‌عنوان مرکز استان هرمزگان، گسترده‌تر است؛ آمارها نشان می‌دهد در ۵ هزار هکتار محدوده قانونی شهر بندرعباس، هزار و ۳۷۲ هکتار بافت فرسوده، ۳۰۸ هکتار سکونتگاه غیررسمی‌ و ۱۷۵ هکتار بافت تاریخی وجود دارد و بیش‌از ۳۰۰ هزارنفر در بافت‌های ناکارآمد ساکن هستند که معادل ۵۰ درصد از کل جمعیت شهر بندرعباس را شامل می‌شود. همچنین 43 درصد از ساکنان این استان در 2 هزار هکتار بافت فرسوده آن ساکن‌اند. در استان بوشهر شهرهای گناوه، بوشهر و برازجان با توجه به موقعیت و جایگاه تجاری، سیاسی و اقتصادی بیشترین جمعیت در معرض آسیب را دل خود جا داده‌اند. البته نمی‌توان محله‌های دارای چالش‌های محیط زیستی و آسیب‌های اجتماعی در استان را مانند کلانشهرها، «حاشیه‌نشین» خطاب کرد و بهتر است که از اصطلاح سکونتگاه غیررسمی ‌یا کم‌برخوردار استفاده کنیم.
براساس آمارهای سال ۹۵، در مجموع ۶۹ هزار نفر در ۲شهر بوشهر و برازجان در محله‌های حاشیه‌ای و کم‌برخوردار زندگی می‌کنند که از این تعداد، شهر بوشهر با ۷ محله و ۴۶ هزارنفر جمعیت، در صدر قرار گرفته‌است و برازجان با ۹محله و ۲۳ هزار نفر رتبه دوم را در این زمینه دارد.
در شهر بوشهر، بیشترین چالش‌ها به ساخت ‌و ساز غیرمجاز و بدون ضابطه و بدون پروانه و نظارت سازمان مهندسی برمی‌گردد، اما ناپایداری و نفوذناپذیری کالبدی، تنوع قومیتی و فرهنگی که می‌تواند باعث عدم همبستگی شود، از مسائل و معضلات ۷ نقطه سکونتگاه غیررسمی ‌شهر بوشهر به‌حساب می‌آید. خوزستان بعد از خراسان رضوی دومین استان از نظر وسعت سکونتگاه‌های غیررسمی ‌است که ۸۵۰ هزار حاشیه‌نشین دارد. بیشترین جمعیت حاشیه‌نشین خوزستان یعنی ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر در بیش از ۵هزار هکتار از اراضی بافت ناکارآمد اهواز سکونت دارند.
کرمانشاه
بیش از ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت یک میلیون نفری کرمانشاه در حاشیه‌ها زندگی می‌کنند. جنگ تحمیلی ۴۰۰ روستای استان را خالی از سکنه کرد و نتیجه آن مهاجرت خیل جمعیت به شهر کرمانشاه بود. ۳۶ محله در شهر کرمانشاه حاشیه‌نشین است که ۳۳ درصد جمعیت این کلانشهر را در خود جا داده است. در واقع حاشیه‌نشین‌ها در استان، در شهر کرمانشاه تجمع پیدا کرده‌اند. قصرشیرین نیز دیگر شهر حاشیه‌نشین استان است. پتانسیل بالای اقتصادی شهرستان قصرشیرین و وجود ۱۸۶ کیلومتر مرز با عراق و مرزهای رسمی ‌خسروی و پرویزخان با کارکرد اقتصادی بالا، باعث شده در سال‌های گذشته افرادی به این منطقه مهاجرت کرده و اقدام به ساخت و سازهای غیرمجاز در محله‌های حاشیه کنند. عموم این افراد از قشر کم‌درآمد جامعه هستند. حاشیه‌نشینی در قصرشیرین شامل محله بلوک‌های قصر جدید، پالی‌آباد و محله پشت امیدوار است. محروم بودن از خدمات مدیریت شهری و شهرداری برای ساماندهی معابر، نبود امکاناتی عمومی‌مانند فضای سبز، زمین بازی یا بوستان و امکانات فرهنگی و آموزشی از مهم‌ترین نیازهای این محله‌ها به‌حساب می‌آید.
اردبیل در حال ‌حاضر در مرکز استان و شهرهای بزرگ درگیر معضل حاشیه‌نشینی شده است. از جمعیت یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفری این استان، بیش از ۲۰۰ هزار نفر در حاشیه و سکونتگاه‌های غیررسمی‌ و 26 درصد از ساکنان این استان در بافت‌های فرسوده زندگی می‌کنند.
سیستان و بلوچستان؛ رکوردار حاشیه‌نشینی
اما سیستان و بلوچستان از پرچالش‌ترین استان‌ها در حوزه ‌حاشینه‌نشینی است و به همین دلیل از این استان به عنوان «رکورددار حاشیه‌نشینی» یاد می‌کنند، چرا که فقط در ۴ شهر آن بیش از یک میلیون نفر حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند.
در این میان رتبه نخست حاشیه‌نشینی در کشور را نیز شهر چابهار به خود اختصاص داده، زیرا ۶۳ درصد جمعیت چابهار در حاشیه شهر و سکونتگاه‌های غیررسمی ‌نابه‌سامان زندگی می‌کنند. البته این معضل فقط مختص چابهار نیست، زیرا شهرهای دیگر استان نیز از نظر حاشیه‌نشینی اوضاع مناسبی ندارند. همچنین نزدیک به نیمی ‌از مردم زاهدان در حاشیه زندگی می‌کنند. مساحت ۲۵۰۰ هکتاری با منشا اسکان غیررسمی ‌و ۵۰۰ هکتار با اسکان پراکنده، موجب شده زاهدان تبدیل به دومین شهر کشور از نظر مساحت حاشینه‌نشینی شود. زاهدان بیشترین سرانه بافت فرسوده کشور را به گفته وزارت راه و شهرسازی و بدون ذکر عدد به خود اختصاص داده است.
ساماندهی بافت‌های فرسوده و غیراستاندارد در ایران در حالی سالانه به تعویق می‌افتد و با وجود برنامه‌ریزی‌های دولتی و مشارکت بخش خصوصی هرگز موفق عمل نمی‌کند. ایران بر کمربند لرزه جهان قرار دارد و هر چند سال زلزله‌های بزرگ جان شهروندان ما را می‌گیرد. زلزله بم نمونه بارزی از فروریختن بافت فرسوده شهری بود. همچنین بیشترین خسارت حوزه شهر و روستا در بخش مسکن در زلزله سرپل ذهاب هم به بافت‌های فرسوده شهر اختصاص داشت.

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:

،





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *