سایت خبری پیام ما آنلاین | تغییر اقلیم تهدیدکننده امنیت ملی

.

تغییر اقلیم تهدیدکننده امنیت ملی





تغییر اقلیم تهدیدکننده امنیت ملی

۲۶ مهر ۱۴۰۱، ۸:۳۶

تغییر اقلیم جدیدترین چالش امنیتی و سیاسی کنونی است. این ابرچالش محیط زیستی و پیامدهایش نظیر افزایش دما، بحران آب و غذا، ناامنی انرژی، تهدید سلامت بشر، مهاجرت‌های اجباری و فقر و تشدید نابرابری‌ها و… جهان را به سمت تجربه شرایط ناخوشایند و فاجعه‌های سیاسی سوق می‌دهد. پیامدهای تغییر اقلیم می‌توانند هر یک از ابعاد و زیرلایه‌های امنیت اعم از امنیت انسانی، محیط زیستی، انرژی، اقتصاد و… را تحت‌الشعاع قرار دهند. پیرامون تعریف امنیت ملی ابهامات فراوانی وجود دارد. بسیاری از کارشناسان برای آن معنا و مفهوم دقیقی قائل نیستند. به طور کل امنیت ملی دلالت بر الزاماتی دارد که بقای دولت ملی را با به‌کارگیری قدرت اقتصادی، نظامی و توان سیاسی و ابزار دیپلماسی محافظت می‌کند. عمدتاً تأمین امنیت در زمره مسئولیت‌های حکومت ملی است تا از هرگونه تهدید مستقیم بیرونی و تأثیرگذاری مؤلفه‌های مخاطره‌آمیز بر شیوه زندگی شهروندان خود ممانعت به عمل آورد. با این اوصاف امنیت ملی هنگامی پایدار می‌ماند که در بازه زمانی طولانی، تمامیت ارضی و انسجام داخلی و ثبات حکومت تهدید نشود و بابت هر تهدید بالقوه‌ای تدبیری اندیشه شود. همچنین پایداری این امنیت در گرو مخدوش نشدن وظایف اصلی حکومت در قبال مردم و حفاظت از جان و منافع افراد است. امروزه مفهوم امنیت تحول‌یافته است. چالش‌هایی که در گذشته در مسائل امنیتی جایگاهی نداشته‌اند، دارای اهمیت شده‌اند. این تهدیدات نوین با خاستگاهی متفاوت از پیش و با عللی طبیعی و پیش‌بینی‌ناپذیر سبب تسری مفهوم امنیت به سایر حوزه‌ها شده است. تلفیق بحران اقلیمی جهان با بحران انرژی عصر حاضر و منازعات داخلی کشورها و جنگ‌ مسئله حفظ امنیت ملی کشورها را چالش‌برانگیزتر نیز کرده است. به‌نحوی که بسیار متخصصان معتقدند نظم نوین جهانی در حال شکل‌گیری است. افزایش سرعت فرایند گرم‌شدن زمین در تعاقب اقدامات انسانی و بهره‌برداری بی‌رویه و آسیب‌رسان از منابع طبیعی، افزایش مستمر جمعیت و مصرف‌گرایی و فقدان برنامه‌های دقیق در راستای توسعه پایدار بحران اقلیمی را در صدر بحران‌های جهانی قرار داده است.
مبتنی بر موارد مذکور امنیت ملی همه کشورها از تغییر اقلیم و تأثیر می‌پذیرد. اما این تأثیرپذیری در کشورهای جهان سوم و کم‌برخوردار و کشورهایی با ساختارهای ناکارآمد بیشتر است. به‌گونه‌ای که برای خاورمیانه و شمال آفریقا آسیب‌پذیری بیشتر، بی‌ثباتی و افزایش گستره منازعات هراس‌انگیز و آوارگی و مهاجرت‌های ناخواسته پیش‌بینی می‌شود. به‌هرحال چاره‌ای جز پذیرش این تهدید بالفعل علیه امنیت دولت_ملت‌ها وجود ندارد. کشورها ناگزیر به‌مواجهه و تدبیراندیشی در مقابل این معضل در جهت حفظ بقا و توسعه هستند. باید پیامدهای تغییر اقلیم شناسایی شود، افکار عمومی با این واژگان آشنا شده و راهکارهای مناسب در راستای تعدیل آثار سوخت ارائه شود. باید در اندک‌زمان باقیمانده، برنامه‌های تاب‌آوری و سازگاری تدوین شود. مجموعه گسترده‌ای از بازیگران رسمی و غیررسمی ملی و منطقه‌ای و بین‌المللی برای بهبود اوضاع و رفع موانع در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار گام‌های مؤثر بردارند. ورود الگوها و توصیه‌ها به فرهنگ مردم و توجه ویژه حکومت‌ها به این امر در سیاست‌گذاری‌ها و تأمین نیازهای شهروندان مانند نیاز به انرژی و… حفاظت از میراث مشترک بشریت مانند منابع ژنتیکی و… در اولویت قرار می‌گیرد. باید در پذیرش تغییر اقلیم به‌عنوان اولویت مبنا علم باشد نه سیاست‌های از پیش تعیین شده و سلیقه‌ای. به هر روی با هر برداشتی از مفهوم امنیت تغییر اقلیم تهدیدی پایدار برای امنیت ملی کشورها محسوب می‌شود. هرچند که در سطح جهان علی‌رغم جلسات و بیانیه‌های رسمی همچنان موضوع تغییر‌اقلیم جایگاه والایی در برنامه امنیت ملی سیاست‌گذاران به‌ویژه در زمینه‌های مرتبط با رقابت ژئوپلیتیک و حکمرانی نیافته است و آن‌طور که باید در قیاس با سایر موارد کم‌اهمیت‌تر در مرکز توجه نیست. چه‌بسا که بحران انرژی در جهان و جنگ‌های پیش‌آمده نیز پیشرفت‌های اندک و برنامه‌های مصوب در این حوزه را تضعیف کرده است.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *