سایت خبری پیام ما آنلاین | ماهی و گاومیش ها در هور می میرند

محیط زیست می‌گوید تالاب بزرگ مرزی وضع خوبی دارد، فعالان محیط زیست می‌گویند نه

ماهی و گاومیش ها در هور می میرند

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست: بخش ایرانی تالاب هورالعظیم شرایط خوبی دارد ساعدی، نماینده دشت آزادگان: ورودی تالاب از کرخه، فاضلاب‌های شهرستان‌های هویزه و پساب نیشکر است. رها نکردن حقابه باعث مرگ آبزیان شده است





ماهی و گاومیش ها در هور می میرند

۱۳ تیر ۱۴۰۰، ۲۰:۴۹

عمق بزرگترین تالاب مرزی به حدی پایین آمده که حالا هر چهار چرخی به راحتی از وسطش عبور می‌کند و نیزارهایش هر چند وقت یک بار گر می‌گیرند. 5 سال پیش که اجساد ماهی‌ها کناره‌های تالاب پهن شده بود، علت را بی‌آبی و کمبود اکسیژن خواندند؛ اتفاقی که یک سرش به فعالیت‌های شرکتی نفت گره وصل است و سر دیگرش به حقابه‌ایی که همچنان اختصاص نیافته. حالا مرگ از ماهی‌ها به جان گاومیش‌های چند صد کیلویی افتاده. آب که کم می‌شود، گل خشک چنان به دست و پای حیوان می‌پیچد که دیگر امکان رهایی ندارد و بعد از چند روز تنها استخوان‌هایش در تالاب مرده به جای می‌ماند.

تالاب «هوارالعظیم» بین ایران و عراق واقع شده‌ است. بخش ایرانی تالاب بین دو شهرستان دشت آزادگان و هویزه قرار دارد. از زمان دولت احمدی‌نژاد اما وسط تالاب جاده کشیدند و این زیستگاه را برای استخراج نفت 5 تکه کردند؛ موضوعی که سال‌ها بعد مورد اعتراض سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت. عادل مولا، معاون محیط طبیعی خوزستان درباره‌اش گفته بود: «به عنوان محیط زیست به شدت مخالف تکه تکه کردن تالاب هستیم، اینکه شرکت نفت تالاب را بخش‌بندی کرده و یکپارچگی اکوسیستم را به‌هم زده و برای هر بخش یک اسم عنوان می‌کند مورد تایید نیست.» معصومه ابتکار، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست نیز در اعتراض به این تقسیم‌بندی گفته بود: «پس از تصمیمی که در سال‌های ۸۸ و ۸۹ گرفته شد، آب را روی هورالعظیم بستند و با فعالیت برخی از شرکت‌های نفتی، تالاب را خشک کردند.»
واگذاری سی ساله تالاب به شرکت نفت
پای نفتی‌ها از ابتدای دهه 80 به این تالاب باز شد و امروزه سه میدان نفتی بزرگ ایران شامل آزادگان شمالی، جنوبی و یاران شمالی در این تالاب مستقر‌ند. در دولت نهم نیز حدود 7600 هکتار از هورالعظیم با مصوبه شورای عالی اقتصاد به مدت 30 سال به وزارت نفت واگذار شد و همین دست‌مایه‌ای شد برای دخل و تصرف بیشتر در این تالاب.5 سال پیش اما عملیات شبانه شرکت نفت برای خشکاندن هورالعظیم که با بتن کردن دریچه‌های ورودی آب به تالاب همراه بود، واکنش تند سازمان آب منطقه‌ای خوزستان را به دنبال داشت. به طوری که نورالدین بازگیر، معاون طرح و توسعه شبکه‌های آبیاری این سازمان، شرکت نفت را عامل اصلی خشک شدن هورالعظیم خواند و مدعی شد شرکت نفت حتی در برهه‌ای از زمان آب تالاب را تخلیه کرده. هر چند که بیژن عالیپور، مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب این موضوع را تکذیب کرد و گفت: «۸۳ درصد نفت و ۱۶ درصد گاز کشور توسط این شرکت تولید می‌شود، و این تالاب از طریق شرکت نفت خشک نشده و بخش زیادی از خشکی این تالاب مربوط به عراق است و شرکت در حال حاضر هیچ‌گونه ممانعتی برای ورود آب به هورالعظیم نداشته است.»احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌و‌گو با «پیام‌ما» این موضوع را تایید می‌کند: «محدودیت اصلی که وزارت نفت به وجود آورد، مربوط به سال 89 بود که دریچه شط‌علی را مسدود کرده بود اما در سال 94 و 93 این شرکت تمام دریچه‌ها را بازگشایی کرد و آب وارد حوضچه شماره 3 شد.»
ممانعت شرکت نفت از ورود آب به تالاب
عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست آذر 98 گفته بود که با وزارت نفت در تالاب هورالعظیم مشکل خاصی نداریم و شرکت نفت به همه تعهدات اکتشافاتی عمل کرده است. اما این موضوع همان سال توسط قاسم ساعدی، نماینده دشت آزادگان و رئیس مجمع نمایندگان خوزستان رد شد. او گفته بود: « وزارت نفت اجازه ورود آب به اغلب مناطق هور را نداده و این نعمت الهی به سمت عراق سرازیر شده است.» به گفته ساعدی وزارت نفت اجازه ورود آب به ۵۰ درصد از مناطق هورالعظیم که مخازن ۴ و ۵ نفت در آنجاست نمی‌دهد. گفتنی است این مناطق از اصلی‌ترین کانون‌های تشکیل ریزگرد استان خوزستان هستند.
هر چند که ساعدی شرکت نفت را یکی از عوامل اصلی خشکی تالاب هورالعظیم می‌داند اما ناصر عبیات از فعالان محیط زیستی منطقه، نقش شرکت نفت در سال جاری را کمرنگ‌تر می‌بیند. او به «پیام‌ما» می‌گوید: «ورودی تالاب هورالعظیم از کرخه، فاضلاب‌های شهرستان‌های هویزه و پساب نیشکر است. امسال شرکت نفت در ورودی آب هیچ دخالتی نداشته و متاسفانه رها نکردن حقابه باعث مرگ آبزیان و خشکی تالاب هورالعظیم شده است.»
به گفته عبیات هنوز هیچ حقابه‌ای از سمت کرخه به تالاب نرسیده اما لاهیجان‌زاده این موضوع را رد می‌کند و می‌گوید: «براساس توافقات حقابه تالاب را کامل داده‌اند. عدد حقابه ما در شرایط نرمال ۱.۶میلیارد مترمکعب و در شرایط خشکسالی کمتر از ۱.۳میلیارد مترمکعب است که این عدد از مهر گذشته تا به الان که ۱۰ ماه از سال آبی گذشته تامین شده.» به گفته او مساحت تالاب از ۱۳۷هزار هکتار به ۷۵ هزار هکتار رسیده اما این کاهش مساحت نه ربطی به شرکت نفت دارد و نه ندادن حقابه محیط زیستی. «در اوج پر آبی ۱۰۵ هزار هکتار از مساحت تالاب آبگیری می‌شود، مساحت اکثر تالاب‌های دنیا هم به همین شکل است، تالاب‌ها در فصول مختلفی مساحت یکسانی ندارند.»این گفته‌ها در حالی مطرح شده که هنوز به شهریور و مهر ماه که اوج بی‌آبی تالاب‌هاست، سه ماه مانده است. راهکار محیط زیست اما رایزنی برای افزایش آب ورودی به تالاب است. لاهیجان‌زاده می‌گوید: «محیط زیست پیگری‌های زیادی کرده و از 11 تیرماه به طور متوسط میزان صد مترمکعب آب در ثانیه از سد کرخه به تالاب هورالعظیم رها می‌شود. همچنین دریچه‌های سد حمیدیه هم باز شده و آب نسبتا خوبی به سمت تالاب رها شده که امیدواریم ادامه یابد.» به گفته او کل آب پشت سد کرخه ۲.۳میلیارد مترمکعب است، ولی از این میزان چیزی حدود یک میلیارد تا یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب قابل بهره‌برداری نیست و باقی نیز باید بین صنعت و کشاورزی و محیط زیست تقسیم شود.درحالی معاون محیط زیست دریایی از اختصاص یافتن حقابه محیط زیستی هورالعظیم می‌گوید که سه روز پیش مجتبی یوسفی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی به این موضوع انتقاد کرده و آن را نشانه عملکرد ضعیف محیط زیست دانسته بود. «سازمان حفاظت محیط زیست یک تشکیلات عریض و طویل دارد که خروجی آن صفر است و هیچ اقدامی برای هورالعظیم نکرده است؛ در صورتی که این سازمان باید مطالبه‌گر حقابه زیست محیطی تالاب هورالعظیم باشد.»این مسئله نه تنها باعث مرگ ماهیان شده بلکه از میان حیوانات اهلی و وحشی نیز قربانی گرفته. ناصر عبیات از فعالان محیط زیستی منطقه دراین‌باره به «پیام ما» می‌گوید: «متاسفانه هورالعظیم تبدیل به گندابی شده که هم از آبزیان و هم از احشام جوامع محلی قربانی می‌گیرد.» به گفته او علت مرگ گاومیش‌ها کاهش حجم آب و گیر کردنشان در گل و لای است. «به علت نبود آب و خشک شدن هورالعظیم شاهدیم که روزانه ۵ تا 10 گاومیش جوامع محلی تلف می‌شود. با این وضع نه فقط احشام بلکه گراز و روباه و لاک‌پشت فراتی که گونه نادر و در حال انقراض است هم در حال از بین رفتن است.»
آتش گرفتن پی در پی نیزارها
به گفته ناصر منابی، مدیر عامل انجمن حفاظت محیط زیست حمیدیه نقاط خشک در جای‌ جای تالاب پیداست و این خشکی با افزایش دما، منجر به آتش گرفتن نیزارها شده است. او به «پیام‌ما» می‌گوید: «هر چند وقت یک بار قسمتی از نیزارهای تالاب آتش می‌گیرد و با تلاش محیط‌بانان و مردم محلی دوباره خاموش می‌شود.»
با این حال معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست معتقد است که هورالعظیم شرایط نسبتا خوبی دارد. «بخش ایرانی تالاب هورالعظیم شرایط خوبی دارد و فیلم و تصاویری که از مرگ ماهیان منتشر شده مربوط به شط علی نیست. افرادی به اشتباه تصاویر بخش عراقی را به شط علی ربط دادند.» با وجود اظهار نظر فعالان محیط زیست منطقه اما لاهیجان‌زاده می‌گوید مرگ و میر ماهی‌ها در قسمت ایرانی هورالعظیم بسیار محدود است.
حیوانات در حال ترک زیستگاه هستند
این گفته‌ها در حالی مطرح شده که مدیر عامل انجمن حفاظت محیط زیست حمیدیه می‌گوید لاک‌پشت‌های فراتی به دلیل کم‌آبی زیستگاهشان را ترک کرده‌اند. «لاک‌پشت فراتی که در حاشیه تالاب و رودخانه کرخه زندگی می‌کرد، حالا با نابودی زیستگاه و مسمومیت آب از رودخانه خارج شده و به سمت محله‌های اطراف رفته است. این ترک زیستگاه اما به بهای مرگش تمام شده و گاهی این حیوانات با گیر کردن زیر چرخ ماشین‌ها از بین می‌روند.»فارغ از اثراتی که این کم‌آبی بر معیشت کشاورزان، صیادان و دامداران منطقه گذاشته، این وضعیت در افزایش توفان‌ها نیز موثر بوده است؛ چنان که هم اکنون تالاب هورالعظیم از کانون‌های اصلی گرد‌و‌غبار در خوزستان است.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

واکنش وزیر به معدل پایین دانش‌آموزان؛ حاصل دولت قبل است

واکنش وزیر به معدل پایین دانش‌آموزان؛ حاصل دولت قبل است

تایید افزایش سن بازنشستگی توسط شورای نگهبان

سخنگوی شورای نگهبان مطرح کرد:

تایید افزایش سن بازنشستگی توسط شورای نگهبان

توسعه آری، به خطر انداختن محیط‌زیست هرگز

توسعه آری، به خطر انداختن محیط‌زیست هرگز

بیانیه‌خوانی درباره گردوغبار

اجلاس مقابله با توفان‌های گردوغبار به برنامه عمل مشترک کشورها منجر می‌شود؟

بیانیه‌خوانی درباره گردوغبار

پاسخ‌های مبهم با سوالات شفاف

رئیس جمهوری به سوال خبرنگاران درباره موضوع اخراج استادان دانشگاه پاسخ روشنی نداد

پاسخ‌های مبهم با سوالات شفاف

علامت اشتباه به بازار مسکن

رئیس جمهوری بر لزوم نظارت بر سکوهای ارتباطی حوزه مسکن تاکید کرد

علامت اشتباه به بازار مسکن

نگذاریم اقلیتی قدرت‌طلب اکثریت را کنار بزنند

حسن روحانی:

نگذاریم اقلیتی قدرت‌طلب اکثریت را کنار بزنند

تهیه گزارش کارشناسی درباره تغییر اقلیم با همکاری دستگاه‌های مسئول

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست خبر داد

تهیه گزارش کارشناسی درباره تغییر اقلیم با همکاری دستگاه‌های مسئول

سکوت پرسروصدای چند سیاستمدار شاخص

«پیام ما» نوع مواجهه روسای جمهوری پیشین با اعتراضات ماه‌های گذشته را بررسی می‌کند

سکوت پرسروصدای چند سیاستمدار شاخص

از واگذاری مسئولیت به آدم‌های خوب بی‌عرضه جلوگیری شود

در جریان سفر رئیس مجلس به قم اتفاق افتاد

از واگذاری مسئولیت به آدم‌های خوب بی‌عرضه جلوگیری شود

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *