سایت خبری پیام ما آنلاین | سازمان تخصصی می‌تواند ناظر باشد نه نهاد نظامی

نگاه کارشناسان به توافق سازمان جنگل‌ها و بسیج مستضعفین برای حفاظت از جنگل‌های هیرکانی

سازمان تخصصی می‌تواند ناظر باشد نه نهاد نظامی

سال 95 پس از کش‌وقوس‌های فراوان توقف بهره‌برداری از جنگل‌ها با اجرای طرح تنفس اجرایی شد. اگرچه تا آن زمان شرکت‌های بهره‌بردار برداشت





۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۰:۰۰

سال 95 پس از کش‌وقوس‌های فراوان توقف بهره‌برداری از جنگل‌ها با اجرای طرح تنفس اجرایی شد. اگرچه تا آن زمان شرکت‌های بهره‌بردار برداشت چوب از جنگل را انجام می‌دانند و به گفته رئیس سازمان جنگل‌ها حجم این برداشت چندان مشخص نبود و این نگرانی وجود داشت که آینده جنگل هیرکانی به قهقرا برود، با توقف بهره‌برداری از جنگل‌ها و جایگزینی آن با واردات چوب و بالا رفتن قیمت‌ها نگرانی جدی از قاچاق چوب و قطع درختان جنگلی افزایش یافت. همین دغدغه‌ها بود که در روزهای اخیر باعث شد این سازمان برای حفاظت و صیانت از جنگل‌های هیرکانی با سازمان بسیج مستضعفین توافق‌نامه همکاری امضا کند.
علی عباس‌نژاد، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با «پیام‌ما» با اشاره به اینکه این توافق یک ساله بوده و تمام عرصه‌های جنگل‌های هیرکانی را شامل می‌شود، می‌گوید: «در تعامل با این نیروهای سپاه و بسیج امر حفاظت انجام می‌شود.»
او دراین‌باره که تکلیف نیروهای حفاظتی موجود (شاغل در طرح‌های جنگلداری) چه خواهد شد هم می‌گوید: «این نیروها کار خودشان را انجام می‌دهند و خللی در کار آنها وارد نخواهد شد.»
آیا نیروهای بسیج و سپاه به عنوان ضابط دادگستری خودشان پرونده تخلف تنظیم می‌کنند یا با همکاری نیروهای منابع طبیعی این کار را انجام میدهند؟ عباس‌نژاد پاسخ می‌دهد: «این نیروها خودشان پرونده تخلف را تنظیم می‌کنند‌، ضمن اینکه فعالیت نظارتی آنها داوطلبانه است و مبلغی بابت آن دریافت نمی‌کنند.»
این مقام مسئول درباره اینکه چه ضرورتی باعث امضای این توافق شد می‌گوید: «سازمان جنگل‌ها این درخواست را مطرح کرد که خوشبختانه با نظر موافق همراه شد. پیش از این نیز همکاری‌هایی بین سازمان و نیروهای بسیج و سپاه وجود داشت که نمونه آن را در اطفای حریق شاهد بودیم و این توافق امر جدیدی نیست.»
تقی شامخی، دانش‌آموخته جنگل در گفت‌وگو با «پیام ما» هم با اشاره به اینکه همکاری‌هایی بین سازمان جنگل‌ها و بسیج وجود داشته می‌گوید: «درباره جزئیات این توافق مطلع نیستم. اما می‌توانم بگویم با طرح تنفس موافقتی نداشتم و فکر می‌کردم سازمان می‌تواند طرح‌های جنگلداری را به شکل متعارف اصلاح کرده و در حین اجرای طرح‌ها توسط مجریان، بر اساس قانون روی کار آنها نظارت داشته باشد. همچنین سازمان جنگل‌ها می‌توانست جنگل‌هایی که قابل برداشت نیستند را به عنوان مناطق حفاظتی اعلام کند، این سازمان تمام ابزار را در اختیار داشت که طبق طرح جنگلداری،‌ این عرصه‌ها را مدیریت کند، از این رو به باور من جنگل باید طرح جنگلداری داشته باشد و در قالب چنین طرح‌هایی مدیریت شود.»
او می‌افزاید: «در درجه دوم نیروهای سپاه یا بسیج باید تحت‌نظر سازمان جنگل‌ها اقدام کنند زیرا بر اساس قانون سازمان جنگل‌ها مسئول حفاظت جنگل‌ها، مراتع،‌ بیابان‌ها و به شکل کلی منابع طبیعی کشور است و حفاظت نیز امری تخصصی است. البته ورای این ما در نظر داشتیم حفاظت مراتع و جنگل‌ها بر اساس سازوکارهایی به کمک مردم محلی و به شیوه مشارکتی انجام شود. در صورت اجرای طرح‌های مشارکتی، مردم حاشیه مناطق به امر حفاظت علاقه‌مند شده و در نتیجه اجرای این طرح‌ها با موفقیت بیشتری همراه خواهد بود،‌ هر چند به نظر می‌رسد که سازمان رویه دیگری را در پیش گرفته است.»
رضا ابوالفتحی مقدم، کارشناس حوزه جنگل نیز در این باره به «پیام ما» می‌گوید: «هنوز جزئیاتی درباره این توافق منتشر نشده اما گویا قرار است بسیج نظارت عالیه بر قراردادهایی که به عنوان قراردادهای حفاظتی امضا می‌شود داشته باشند. همچنین به تازگی سازمان جنگل‌ها دستورالعملی ابلاغ کرده که در حال تهیه طرح آن هستند و به نام طرح حفاظت فنی شناخته می‌شود. این طرح بر جلوگیری از تجاوز به عرصه جنگل در کنار قاچاق چوب و حفاظت از زیرساخت‌ها به علاوه یک سری عملیات پرورشی در جنگل‌های دست‌کاشت یا عرصه‌های توده‌های جوان هستند و نیاز به پرورش دارند نظارت دارد.»
او با اشاره به اینکه ناظرانی که از طریق اداره کل مقیم هستند بر طرح‌های حفاظت که قبلا به عنوان طرح جنگلداری شناخته می‌شد، نظارت فنی و عالی می‌دهند،‌ می‌افزاید: «من اطلاعی ندارم بسیج در تشکیلات خود افرادی که متخصص این کار باشند را دارد که بتوانند این نظارت را انجام دهند یا خیر.»
مقدم معتقد است جنگل باید از دو بعد فیزیکی و بیولوژیک حفاظت شود. او می‌گوید: «بعد حفاظت فیزیکی همین کاری است که الان می‌خواهند انجام دهند. جنگل یک اکوسیستم پویا است و عناصر طبیعی بر آن حاکم است،‌ از این رو اگر ما روی این عرصه‌ها حفاظت فنی نداشته باشیم روز به روز پسروی خواهد داشت و توالی آن به سمت منفی و بدتر شدن پیش می‌رود.»
مقدم همچنین می‌گوید: «فلسفه طرح‌های جنگلداری این بود که برداشت‌های نابجا مانند بهره‌گیری از جنگل به مثابه مرتع که سبب به عرصه و ثمر نرسیدن نهال می‌شد یا زغال‌گیری را متوقف کنند اما متاسفانه با توقف این طرح‌ها دامدارها در حال بازگشت به جنگل هستند. او با اشاره به اینکه با بالا رفتن قیمت چوب و افزایش سرسام‌آور قیمت زمین انگیزه برای قاچاق و تجاوز به عرصه بالا رفته و بنابراین بسیج باید با مردم برخورد کند اضافه می‌کند: «نمی‌دانم این نهاد قصد انجام این کار را دارد یا خیر.»
این کارشناس اضافه می‌کند: «نظارت عالی بر سازمان جنگل‌ها مثبت است ولی این سازمان باید سازمان تخصصی باشد. این سازمان‌ها می‌‌توانند سازمان حفاظت محیط ‌زیست یا نهادهای مردمی که در قالب سمن‌ها فعالیت‌ می‌کنند باشند که بر قراردادهای حفاظتی نظارت کنند. اما اگر سازمان یا نهادی که تخصصی در این زمینه ندارد عنوان نظارتی بگیرد، بعید است نتیجه مثبتی داشته باشد.»

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

مسافران قطار مرگ

مسافران قطار مرگ

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *