در روزهای 13 و 25 فروردین خبرهایی از مشاهده گربه‌ماهی‌های مرده در ساحل جاسک در ساحل دریای عمان، توجه متخصصان را به دلیل این پدیده جلب کرد. البته مسئولان محلی محیط زیست و اداره بهداشت و دامپزشکی شهرستان جاسک موضوع را به کشتی‌ها ماهیگیری ربط دادند. نگارنده بر اساس اهمیتی که ساحل مکران به عنوان منطقه‌ای با خطر رخداد زمین‌لرزه شدید دارد و همچنین وقوع زمین‌لرزه 29 فروردین 1400 در شمال بندر گناوه بوشهر – که با مرگ گربه‌ماهی‌های جاسک و مرگ ماهی‌ها در اسفند‌ماه در عسلویه بی‌ربط به نظر می‌رسد- به بازخوانی مساله پایش رفتار گربه‌ماهی‌ها به عنوان شاهد پیش نشانگری زلزله ها پرداخته است.
زلزله 1855 آنسی ادو، Ansei Edo ژاپن نقطه عطف مهمی در تاریخ زمین‌لرزه‌ها در توجه به مساله گربه‌ماهی‌هاست. این زلزله تاریخی که بزرگای آن 7.0 تخمین زده شد، حدود ساعت 10 شب 11 نوامبر 1855 پایتخت ادو (توکیو کنونی) را لرزاند و باعث کشته شدن حدود 10هزار نفر شد.
این رخداد موجب تغییرات مهمی در نظر و دیدگاه ژاپنی‌ها در مورد مساله زمین‌لرزه شد و آنها آماده شدند تا بررسی پدیده‌های طبیعی جدید را به عنوان عوامل زمین‌‌لرزه‌ها بسنجند. با وجود سابقه طولانی ژاپن در زمین‌لرزه، از سال 1855 توکیو حدود 154 سال بود که یک زمین‌لرزه بزرگ را تجربه نکرده بود. از نظر شهروندان آن زمان، زمین‌لرزه‌ها مربوط به گذشته بودند و بعید بود که دوباره رخ دهند. این عدم آمادگی ساختاری‌، همراه با این واقعیت که بیشتر مناطق پرجمعیت توکیو در تالاب‌های سابق و بر روی خاک دستی ساخته شده بود که به طور مصنوعی با خاک آبرفتی ناپایدار پر شده بود، این شهر را از در برابر زلزله “آنسی ادو” بسیار آسیب‌پذیر کرد.
دو روز پس از زلزله 1855، چاپ پوسترهایی آغاز شد، که گربه‌ماهی غول‌پیکری را به تصویر می‌کشید که مورد حمله مردم قرار گرفته بود – چون مردم گربه‌ماهی را عامل وقوع زلزله می‌دانستند. ژاپنی‌ها هنوز در آن زمان تصور می‌کردند که زمین‌لرزه‌ها به دلیل حرکت و ضربه زدن یک گربه‌ماهی اسطوره‌ای در زیر زمین ایجاد می‌شوند، و عدم رخداد آن نیز با نگه داشته شدن گربه‌ماهی با سنگ مقدس کاشیما از طریق نگهبانی که خدای «ابیسو» می‌دهد مربوط است.
ولی از نظر مردم خدای «ابیسو» هنگام محافظت از سنگ کاشیما به خواب می‌رود و به گربه‌ماهی اجازه می‌دهد زمین‌لرزه‌ای را ایجاد کند که «ادو» را نابود کرد! کاشیما با استفاده از یک سنگ بزرگ بر سر گربه‌ماهی باید همچنان نگهبانی می‌داد . چاپ این تصویر ها عصبانیت مردم از کاشیما را نشان می‌داد که با همین زلزله، و ناکارآمدی کاشیما در کنترل «گربه‌ماهی» خدای خورشید را جایگزین آن کردند!
همزمان این موضوع با جدیدت به ویژه بعد از زلزله 1855 دنبال شد که یکی دیگر از علائم احتمالی زلزله قریب‌الوقوع ، فعالیت غیرمعمولی است که در گربه‌ماهی‌ها قبل از رخداد زلزله دیده می‌شود: این ماهی‌ها ، قبل از زلزله روی سطح آب شنا می‌کنند.
در اوایل قرن بیستم دانشمندان ژاپنی نشان دادند که گربه‌ماهی در شرایط طبیعی حدود 6 ساعت قبل از ثبت اختلالات زلزله علائم بی قراری نشان می‌دهد. گربه‌ماهی‌ها در یک آکواریوم معمولا آزمایش می‌شوند. در آزمایشهای قدیمی دانشمندان با ضربه زدن روی میز نگهدارنده آکواریوم ، گربه‌ماهی‌ها را می‌آزمودند. وقتی هیچ زلزله‌ای قریب‌الوقوع نبود ، ماهی با تنبلی حرکت می‌کرد یا اصلاً حرکت نمی‌کرد. اما حدود شش ساعت قبل از زلزله ماهی‌ها در لب آب با شور و هیجان شنا می‌کردند . دانشمندان تصور می‌کنند که گربه‌ماهی از طریق تغییرات الکتریکی در زمین حساس می‌شود.
پیش بینی زمین‌لرزه بر پایه مطالعه پیش نشانگر ها در ژاپن از سال 1855 تا به امروز شامل جمع آوری پدیده‌های احتمالی طبیعی بوده است.
زمین‌لرزه «آنسی ادو» به عنوان یک کاتالیزور تسریع روند کار در مورد زمین‌لرزه ها بود چرا که یک ایده قدیمی احیا کرد: اینکه زمین‌لرزه ها را می‌توان با اطمینان از پدیده های طبیعی پیش بینی کرد – فقط اگر ما بدانیم که به دنبال چه چیزی بگردیم. از سال 1855 در هر زلزله لیست های طولانی از پیش نشانگر های احتمالی به روز می‌شود.
در دهه 60 ، در ژاپن، این تصور عمومی وجود داشت که مطمئناً باید بتوانیم زمین‌لرزه‌ها را پیش بینی کنیم.
این موضوع فشار زیادی به جامعه زلزله شناسان وارد کرد تا قبول کنند که پیش بینی زلزله حتما امکان پذیر است اما وقتی زلزله کوبه در سال 1995 رخ داد و منجر به کشته شدن 6434 نفر شد و کاملاً پیش بینی نشده بود، این روند بررسی پیش نشانگرها با اشکالات جدی مواجه شد. در دهه های اخیر محققان کتاب‌های قدیمی و داستان‌های عامیانه را مطالعه کرده‌اند . گزارش‌های مکرر در ژاپن در تایید این باور گسترده هنوز وجود دارد که گربه‌ماهی قبل از زلزله فعال‌تر می‌شود. برای آزمایش با حسگرهای الکترونیکی، ماهی‌ها را 24 ساعته پایش می‌کردند و اطلاعات مربوط به حرکات آنها را به کامپیوتر منتقل می‌کردند. این اطلاعات با سوابق زمین‌لرزه‌ها مقایسه شده است.
گربه‌ماهی‌ها معمولاً تنبل که در کف آکواریوم جمع می‌شوند، ده روز تا دو هفته قبل از حدود 31٪ از زمین‌لرزه‌های شدید فعالیت خود را بسیار افزایش دادند. ماهی‌ها قبل از 60 درصد زمین‌لرزه‌های متوسط نیز سریعتر شنا می‌کردند و به سطح آب می‌آمدند. از سوی دیگر نکته مهم دیگری در راهبرد مطالعات زلزله شناسی و پیش بینی زلزله باید بدان توجه نمود آن است که «زمین‌لرزه‌های سرشتی و شاخص» که فاجعه زمین‌لرزه و سونامی 2011 را به عنوان یک واقعه 1000 ساله قلمداد می‌کند، نباید به این اشتباه نتیجه گیری بیانجامد که «گویی گسیختگی گسل‌ها الزاما در فواصل منظم اتفاق می افتد و اکنون که این اتفاق افتاده، می‌توانیم برای هزار سال دیگر آسوده باشیم».