یوزپلنگ با نا امیدی حفظ نمی‌شودطرح زنده‌گیری یوزپلنگ نر از طبیعت و تکثیر یوزها در اسارت دو سال گذشته و در جلساتی که سازمان محیط زیست با فعالان و کارشناسان حوزه برگزار کرد مطرح شد. در این جلسات کارشناسان داخلی و خارجی حضور داشتند و این طرح بدون مشورت آن‌ها انجام نشده است.
طرح زنده‌گیری یوزپلنگ نر از طبیعت و تکثیر یوزها در اسارت دو سال گذشته و در جلساتی که سازمان محیط زیست با فعالان و کارشناسان حوزه برگزار کرد مطرح شد. در این جلسات کارشناسان داخلی و خارجی حضور داشتند و این طرح بدون مشورت آن‌ها انجام نشده است. بر اساس همان جلسات قرار شد زنده‌گیری اتفاق بیفتد و روش تکثیر یوزپلنگ در شرایط نیمه‌طبیعی با استفاده از نظر کارشناسان آفریقای جنوبی از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان عملیاتی شد. کشوری که در این حوزه صاحب نظر بود و براساس برآوردهایشان هم تا حدود 80 درصد این روش را موفقیت‌آمیز ارزیابی کرده بودند. هیأتی با همراهی معاون سازمان محیط زیست به آفریقای جنوبی رفتند و آن‌ها هم اسناد و اطلاعات زیادی را در اختیارمان گذاشتند و ما هم پروتکلی را آماده کردیم که از صفر تا صد ایجاد شرایط نیمه طبیعی تکثیر یوز را مشخص کرد. این پروتکل ۱۵۰ صفحه‌ای شامل تمامی مراحل جانمایی، طراحی، احداث و مدیریت ذخیره‌گاه‌های نیمه‌طبیعی مختص یوز است.
بر اساس شرایط فعلی یوزهای ما در کشور که حداکثر ۴۰ فرد از آن‌ها باقی مانده، این روش یکی از روش‌های درست و امن تکثیر به شمار می‌رود. این‌که گفته می‌شود امکانات این کار فراهم نیست هم نادرست است. چرا که روش‌های آزمایشگاهی از جمله روش‌های پرهزینه و پرامکانات به حساب می‌آیند و این روش از جمله روش‌هایی است که پیچیدگی خاصی ندارد و شبیه‌سازی شرایط طبیعی است. اگر از روش‌های آزمایشگاهی استفاده می‌شد به دلیل پیچیدگی کار نگرانی بیشتر به دنبال داشت.
آنچه در این مدت از بیرون دیده و رصد کرده‌ایم این است که سازمان راه اصولی را در پیش گرفته و تا زمانی‌که از مشاوره سازمان‌های تایید شده استفاده کند، جای نگرانی وجود ندارد. اما همچنان می‌توان گفت کاش این اتفاق 10 سال پیش عملی می‌شد و کارشناسانی از سوی ایران برای آموزش به آفریقا می‌رفتند. بر اساس پروتکل‌های بین‌المللی هم تا زمانی‌که جمعیت به طور کامل به خطر نیفتاده باید چنین کارهایی عملی شود و این سازمان‌ها هم پروتکل‌های مشخصی برای تکثیر در اسارت دارند که این شرایط برای فیروز هم اتفاق افتاد. شرایط یوزها در زیستگاه‌های یزد، کرمان و خراسان جنوبی از سال ۱۳۸۰ تاکنون خوب نبوده و هیچ شواهدی از زادآوری وجود ندارد. حتی در زیستگاه خراسان شمالی هم یوز از نیمه دوم سال ۱۳۹۷ مشاهده نشده و دوربین‌های پایشی انجمن نیز عکسی ثبت نکرده است. با توجه به تمام موارد گفته شده باید تاکید کرد که این طرح به‌صورت کلی مثبت است. هرچند نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چه نتیجه‌ای خواهد داشت و آیا فیروز و ایران در نهایت عامل تولد توله یوزهای جدید خواهند شد یا نه. در هرصورت تمامی افراد و گروه‌ها باید برای افزایش شانس موفقیت در کنار سازمان محیط زیست تلاش کنند و فراموش نکنند با ایجاد یأس یوزپلنگ حفظ نخواهد شد.
فاطمه باباخانی 
مجتبی پارسا 
مرضیه قاضی‌زاده
ارسال پاسخ