جنگل‌هایی که بیابان می‌شوند 

سرپرست سازمان جنگل‌ها: یکصد میلیون هکتار از اراضی کشور در معرض بیابانی شدن هستند.

ایران در زمره کشورهایی است که روند بیابان‌زایی سریعی داشته و در سال‌های اخیر بر شتاب آن افزوده شده است. این روند شدت یافته و مورد هشدار سازمان ملل هم قرار گرفته است. به جز میزان کنونی وسعت اراضی بیابانی، چندین  هزار هکتار دیگر از اراضی کشور هم در معرض بیابانی‌شدن قرار گرفته اند. مناطقی که هم‌اکنون در فهرست بیابان‌ها جای گرفته یا در معرض سریع بیابانی‌شدن در آینده نزدیک قرار گرفته‌اند، تنها در استان‌های خشک و کم‌بارش قرار ندارند. خسرو شهبازی سرپرست سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: حدود یکصد میلیون هکتار از اراضی کشور در معرض بیابانی شدن هستند ولی نگاه متعالی به جنگل‌کاری، نه فقط برای نسل ما بلکه برای نسل‌های دیگر هم می‌تواند تأثیرگذار باشد.خسرو شهبازی در دیدار با استاندار گیلان در مورد حفاظت از جنگل ها اظهار داشت: جنگل و پوشش گیاهی، موضوعی طبیعی است و ما حافظ جنگل‌ها هستیم. همچنین در راستای حفظ، احیاء و توسعه جنگل‌ها، مراتع و مقابله با بیابان‌زایی از آذرماه امسال طرح نهضت جنگل و نهال کاری در کشور آغاز شده است.وی با اشاره به حفاظت نسبی صورت گرفته از جنگل‌ها افزود: در پروژه‌های عمرانی اگر فقط تخریب صورت نگیرد و بعد از آن به همان اندازه و یا بیشتر، جنگل کاری و زراعت شود، اقدامی مناسب است.

موضوع زراعت چوب در گیلان با جدیت در حال پیگیری است 

همچنین ارسلان زارع استاندار گیلان زراعت چوب را یکی از موضوعات مهمی عنوان کرد که در استان با جدیت در حال پیگیری است و گفت: تشکیل ستاد زراعت چوب، جزو اولین اقدامات ما در گیلان بود که از شهریورماه تاکنون در شهرستان‌ها، هشت جلسه برگزار و بالغ بر چهار هزار هکتار اراضی که قابلیت زارعت چوب دارند، شناسایی شده است. نماینده عالی دولت در گیلان زراعت چوب را یکی از موضوعات مهمی عنوان کرد که در استان با جدیت در حال پیگیری است و گفت: تشکیل ستاد زراعت چوب، جزو اولین اقدامات ما در گیلان بود که از شهریورماه تاکنون در شهرستان‌ها، هشت جلسه برگزار و بالغ بر چهار هزار هکتار اراضی که قابلیت زارعت چوب دارند، شناسایی شده است. زارع با بیان اینکه گیلان براساس شرایط آب و هوایی جزو استان‌های مهم و برتر است، اظهار داشت: اهمیت حفظ جنگل، زراعت چوب، منابع طبیعی و ذخائر نه فقط برای کسانی که در گیلان زندگی می‌کنند، بلکه برای همه کشور مهم است.وی با بیان اینکه موضوع زراعت چوب مغفول مانده، افزود:  گیلان از قبل از پیروزی انقلاب در صنایع سلولزی پیشتاز بوده و شروع این صنعت در کشور از این استان بود و همواره جایگاه مهمی بابت ظرفیت تولید و به تبع آن ظرفیت اشتغال دارد که همچنان وجود دارد.استاندار گیلان با اشاره به اینکه این صنعت سهم زیادی برای اشتغال منطقه داشته است، گفت: از لحاظ علمی و کارشناسی یکی از کارهای مهم حفاظت و نگهداری از جنگل‌هاست.وی با اشاره به اینکه زراعت چوب یکی از بحث های مهم در گیلان است، اظهار داشت: بر این اساس تشکیل ستاد زراعت چوب، جزو اولین اقدامات ما در استان بود که از شهریورماه تاکنون در شهرستان‌ها، هشت جلسه تشکیل و بالغ بر چهار هزار هکتار اراضی که قابلیت زارعت چوب دارند، شناسایی شد.استاندار گیلان به پوشش گیاهی گیلان و وابسته بودن حیات و توسعه استان به حفظ جنگل‌ها و منابع طبیعی اشاره و اضافه کرد: در استان تقریباً ۹۳ نقطه حادثه خیز وجود دارد و در برخی محورها ناگزیر به ساخت بزرگراه هستیم؛ در مجموع برای تأمین مصالح پروژه‌های زیربنایی و اساسی، با رعایت پایداری منابع طبیعی و اسناد بالادستی، می‌بایست کاشت درخت به میزان سه برابر استفاده در پروژه‌ها صورت گیرد. زارع با اشاره به استقبال کشاورزان برای کاشت نهال های جدید که حداکثر طی چهار سال به بهره برداری رسیده و آب کمتری مصرف می‌کنند، خواستار تهیه شیوه‌نامه متشکل از سازمان منابع طبیعی، مراتع و جنگل‌داری کشور و مسؤولان استان برای حفظ و پایداری جنگل ها شد.

10 سال قبل و خطر بیابانی‌شدن جنگل‌های زاگرسی 

فرهاد سرداری، مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها در باره بیابانی شدن اراضی شمال کشور می‌گوید: کاهش فعالیت بیولوژیک در رویشگاه‌های جنگلی نیز رخ می‌دهد و هم‌اکنون رویشگاه‌های زاگرسی درحال بیابانی‌شدن هستند.آنچه اکنون مدیرکل امور بیابان سازمان جنگل‌ها از آن سخن گفته است، حدود 10سال قبل رئیس وقت انجمن علمی جنگلبانی ایران نسبت به آن هشدار داده بود.هادی کیادلیری سال‌89 در گفت‌وگو با همشهری از روند خشکیدگی و بیابانی‌شدن جنگل‌های زاگرسی و در معرض خطر قرار‌گرفتن جنگل‌های هیرکانی خبر داد و گفت: بسیاری از گونه‌های منحصر‌به‌فرد کشور مانند بلوط بلند مازو در مازندران، شاه‌بلوط در گیلان، بلوط‌های یاسوج، ‌ایلام، شیراز و مشگین‌شهر به‌صورت یکدست در حال خشک‌شدن است. اسفبارتر اینکه رویشگاه‌های زاگرسی کشور در حال تبدیل‌شدن به بیابان و رویشگاه‌های هیرکانی در حال تبدیل‌شدن به جنگل‌های زاگرسی است.اما آنچه آن زمان این استاد دانشگاه از آن به‌عنوان «هشدار» یاد کرده بود، حالا تبدیل به یک «بحران» شده ‌و هم‌اکنون بخشی از جنگل‌های کشور به‌ویژه جنگل‌های زاگرسی به بیابان تبدیل شده‌اند. هادی کیادلیری حالا پس از گذشت 10سال از هشدار اولیه خود نسبت به بیابانی شدن مناطق جنگلی ایران، در گفت‌وگو با روزنامه همشهری، به خشکیدگی یک میلیون و 500هزار هکتار از وسعت 6میلیون هکتاری جنگل‌های زاگرسی اشاره کرده است. او می‌گوید: بلوط ایرانی گونه خاص جنگل‌های زاگرسی است. وقتی این گونه آسیب ببیند و از بین برود، یعنی شرایط برای دیگر گونه‌ها نیز نامناسب است. در جنگل‌های هیرکانی نیز همین وضع وجود دارد. گونه‌های کلیدی و بومی این جنگل‌ها دچار نابودی شده‌اند و مطمئنا شرایط زیست برای دیگر گونه‌ها نیز مهیا نخواهد بود.

جنگل‌ها توان ترمیم را از دست داده‌اند

کیادلیری سال‌89 از مرگ گونه‌های گیاهی در جنگل‌های هیرکانی و زاگرسی خبر داده بود، اما به گفته خودش آنچه اکنون رخ داده است «مرگ دسته‌جمعی» یا به بیانی دیگر «مرگ اکوسیستم» است؛ اتفاقی که عوامل متعددی در بروز آن دخیل بوده و فاکتورهایی همچون تغییر اقلیم و خشکسالی هم بر آن افزوده است. بخشی از جنگل‌های هیرکانی را تغییر کاربری اراضی، ویلاسازی و بهره‌برداری چوب از جنگل نابود کرد. جنگل‌های زاگرسی را نیز فعالیت‌های کشاورزی، دامداری گسترده در دل جنگل و توسعه کشاورزی در زیراشکوب درختان به نابودی کشاند. حالا به گفته عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات، بخشی از این جنگل‌ها اگرچه برگشت‌پذیر هستند، اما بخشی دیگر قابل بازگشت نخواهند بود.کیادلیری می‌گوید: طرح تنفس جنگل، اقدام مثبتی برای جنگل‌های شمال بود، چون در این مدت برخی عوامل تهدید را کنترل کرد و فشار بر جنگل را کاهش داد. اما اجرای چنین اقداماتی در جنگل‌های زاگرسی با سختی بسیار همراه است. این جنگل‌ها با معیشت مردم گره خورده‌اند و احیای دوباره آنها نیازمند وقت و هزینه بسیار است.