وعده احیاء دریاچه ارومیه تا سال 1406

رئیس سازمان محیط زیست: دریاچه ارومیه بدون اجرای مصوبه‌های ستاد احیا به بیابان نمک تبدیل می‌شود

دریاچه ارومیه یکی از زیست‌بوم‌های ارزشمند ایران و منطقه به لحاظ تنوع گونه گیاهی و جانوری چند سالی است با کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کند.برنامه‌های زیادی با محوریت جوامع محلی اجرا شد زیرا مسوولان و دست‌اندرکاران به این نتیجه رسیدند که بدون دخالت و منفعت جوامع محلی نجات دریاچه ممکن نیست. حوضه آبریز دریاچه ارومیه که در شمال غرب ایران واقع شده، بیش از ۵۱ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و یکی از ۶ حوضه آبریز اصلی کشور است. این حوضه آبریز بین استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان مشترک است. دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه در مورد احیا این دریاچه گفت: این دریاچه بدون اجرای مصوبه‌های این ستاد به بیابان پنج هزار کیلومتر مربعی نمک تبدیل می‌شد.عیسی کلانتری در دوازدهمین جلسه کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه که با حضور «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس‌جمهوری در ارومیه برگزار شد، افزود: مصوبه‌های این ستاد باید در همه زمینه‌ها به طور کامل اجرایی شود.وی اضافه کرد: طبق برنامه‌ریزی‌ها دریاچه ارومیه با تاخیر یک و نیم ساله نسبت به پیش‌بینی صورت گرفته و تا سال ۱۴۰۶ به طور کامل احیا می‌شود.وی بیان‌ کرد: تا امروز دولت بیش از۹۰ هزار میلیارد ریال برای احیای دریاچه ارومیه هزینه کرده است و با ۱۵ درصد این‌ میزان نیز کارهای سخت‌افزاری پایان می‌یابد.معاون رئیس‌جمهوری تاکید کرد: تا زمانی که در مصوبه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه تجدیدنظر نشده است باید به طور کامل توسط نهادهای مرتبط اجرایی شود.تراز امیدبخش دریاچه ارومیه طبق آخرین پایش به یک‌هزار و ۲۷۱ متر و ۲۳ سانتی‌متر رسیده که نسبت به سال گذشته 95 سانتی‌متر افزایش را نشان می‌دهد.مساحت نگین آبی آذربایجان نیز در حال حاضر به ۲ هزار و ۷۷۶ کیلومترمربع است که یک هزار و 41 کیلومتر مربع بیشتر از زمان مشابه سال گذشته برآورد می‌شود.همچنین طبق آخرین پایش حجم آب موجود در دریاچه ارومیه حدود سه میلیارد و 240 میلیون مترمکعب است که افزایش 2 میلیارد و 170 میلیون مترمکعبی را نسبت به زمان مشابه سال گذشته نشان می‌دهد.قبل از تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه سالانه به طور متوسط ۴۰ سانتی‌متر کاهش می‌یافت اما در سایه برنامه‌ریزی، تخصیص اعتبار و تلاش دولت برای احیای این دریاچه، روند خشک شدن آن متوقف شد و بارندگی‌ها هم به کمک دریاچه آمد.دریاچه ارومیه در قالب طرح‌های ستاد احیا قرار است ظرف مدت ۱۰ سال از ۱۳۹۴به تراز اکولوژیک خود برسد؛ این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک شدن کرد و بنا بر آمار بین‌المللی تا سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۸۰ درصد از مساحت آن خشک شد.

 طرح تونل انتقال آب به دریاچه ارومیه 

معاون اول رئیس‌جمهوری هم در این مراسم گفت: اقدامات سخت‌افزاری دریاچه ارومیه و تونل انتقال آب به این دریاچه تا پایان دولت دوازدهم به سرانجام می‌رسد.اسحاق جهانگیری افزود: تاکنون ۳۴ هزار و ۶۵۰ میلیارد ریال به غیر از منابع داخل دستگاهی برای احیای دریاچه هزینه شده‌است.وی تاکید کرد: دستگاه‌های اجرایی نیز اقدامات لازم را با اعتبارات درون‌دستگاهی باید انجام دهند و منتظر تخصیص اعتبار سالانه نباشند.وی با بیان اینکه در تخصیص آب برای صنعت و گلخانه در حوضه دریاچه ارومیه مشکلی نداریم، ادامه داد: ما به دنبال حل مشکل مردم هستیم و تمام توان خود را در این خصوص به کار می‌گیریم و بنا نداریم که برای مردم مشکل‌آفرین باشیم.معادن اول رئیس‌جمهوری تصریح کرد: دولت به دنبال آرامش و توسعه کل کشور به ویژه حوضه دریاچه ارومیه است و تمام برنامه‌ریزی‌ها را نیز در این خصوص انجام می‌دهد.جهانگیری با بیان اینکه جریان قوی توسعه در آذربایجان‌غربی شکل گرفته، گفت: همه مسئولان ‌کشوری و استانی به دنبال توسعه این استان هستند و طرح‌های در دست اجرا نیز این امر را نشان می‌دهد.

مردم بومی، ناجیان اصلی دریاچه ارومیه

علی ارواحی مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران  درباره حفظ دریاچه ارومیه گفت:دریاچه ارومیه در کنار تالاب پریشان و شادگان بود که نتیجه آن تجربه برای پیاده سازی مدیریت زیست بومی بود و کمک کرد تا برنامه عمل حفاظت از تالاب های کشور با مشارکت دست اندرکاران تهیه شود که فرایند تصویب آن در سال ۱۳۹۴ در هیات دولت اتفاق افتاد. وی افزود: در این فرایند از سال ۱۳۹۳ همکاری جدیدی بین برنامه عمران مل متحد، سازمان حفاظت محیط زیست و دولت ژاپن شکل گرفت که موضوع این همکاری الگو سازی مشارکت جوامع محلی در احیای دریاچه ارومیه بود، اینکه چرا این پروژه تعریف شد و چرا دولت ژاپن به این پروژه علاقه مند شد به این دلیل بود که ما در فازهای قبلی طرح حفاظت از تالاب های ایران موضوع کشاورزی پایدار یا مشارکت جوامع محلی برای احیای تالاب ها و دریاچه ها را هم در تالاب پریشان و هم در محدوده دریاچه ارومیه انجام داده بودیم و در روستاهای پایلوت نتایج بسیار مثبتی داشت.به گفته ارواحی در ادامه ژاپن به این تجربه ما علاقه مند شد و از آنجایی که یک توافقی میان دکتر روحانی رییس جمهوری ایران و نخست وزیر ژاپن در راستای همکاری برای احیای دریاچه ارومیه بود، دولت ژاپن اعلام آمادگی کرد که با همکاری طرح حفاظت از تالاب های ایران پروژه الگوسازی مشارکت جوامع محلی را در احیای دریاچه ارومیه آغاز کند.وی با اشاره به اینکه این پروژه سه محور اصلی را دنبال می‌کند، گفت: مدیریت پایدار منابع آب و خاک، ارتقای سطح اقتصادی و توانمندی اقتصادی جامعه محلی و مکانیزم‌هایی که بتواند همزمان موجب حفاظت از تالاب و ارتقای جامعه محلی شود و محور سوم استقرار مدیریت زیست بومی در دریاچه ارومیه و تالاب های اقماری آن است.ارواحی گفت: امسال به این موضوع خیلی فکر کردیم که بتوانیم پروژه ای که پیش می بریم بیش از پیش نوآورانه و خلاقانه باشد و بتواند از ایده هایی که وجود دارد کمک بگیرد تا بتواند کمک بیشتری به احیای دریاچه ارومیه کند، از این رو برنامه ریزی کردیم تا جشنواره ایده ها و محصولات نوآورانه با تاکید بر مشارکت مردم در احیای دریاچه ارومیه را برگزار کنیم.ارواحی با تاکید بر اینکه نیاز بود این ایده ها حول این محورها تعریف شود، گفت: در این جشنواره علاوه بر اینکه بتوانیم بیش از پیش موضوعات، بحث ها و ایده های نوآورانه را به کار گیریم؛ اهداف دیگری را هم دنبال می کردیم که از آن جمله «شناسایی نوآوران، مخترعان و حمایت و هدایت و توانمند سازی آنها»، «شناسایی مشکلات و نیازمندی های دستگاه های اجرایی»، « شناسایی محصولات برتر ایرانی و ایجاد جایگاه ویژه برای این محصولات در پروسه و رونق تولید داخلی» ، «ترویج روش های اصلاح الگوی مصرف منابع طبیعی و آب» ، «تعامل بیشتر با فرهیختگان و پژوهشگران» و «بستر سازی برای تجاری سازی نوآورانه و فناوری های نوین» از جمله اهدافی است که در این طرح دنبال می کنیم.