سایت خبری پیام ما آنلاین | آغاز تهیه فهرست گونه‌های در معرض تهدید کشور

آغاز تهیه فهرست گونه‌های در معرض تهدید کشور





۳ مرداد ۱۳۹۸، ۱۰:۵۰

آغاز تهیه فهرست گونه‌های در معرض تهدید کشور 

مدیرکل دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی، از آغاز تهیه فهرست گونه‌های در معرض تهدید کشور موسوم به «فهرست سرخ ملی» خبر داد

 به گفته محمد مدادی، فهرست ملی گونه‌های در معرض تهدید ایران در دو گروه جانوری و گیاهی توسط دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی و با همکاری دفتر مدیریت حیات‌وحش، دفاتر ذی‌ربط معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست، اساتید و متخصصان حیات‌وحش کشور و کارشناسان زبده استان‌ها تهیه می‌شود. مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی می‌افزاید: فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) اگرچه به عنوان یک مرجع بین‌المللی حائز اهمیت است، اما بیانگر وضعیت واقعی جمعیت گونه‌ها در سطح ملی نیست، لذا لازم است فهرست ملی از وضعیت گونه‌ها تهیه شود.

آن‌طور که وی به پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفته، گاهی ممکن است یک گونه در سطح کشور وضعیت مناسبی به لحاظ پایداری جمعیت داشته باشد اما در زیستگاه خاصی با تهدید روبه‌رو شود و نیازمند سیاست‌ها و برنامه‌های حفاظتی باشد؛ در همین راستا به زودی دفتر مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست میزبان نشستی خواهد بود که با حضور اساتید و کارشناسان و متخصصان گروه‌های مختلف حفاظت و پژوهش حیات‌وحش اعم از مهره‌داران، بی‌مهرگان و گیاهان تشکیل و فهرست ملی گونه‌های در معرض تهدید را بررسی خواهند کرد.این مقام مسوول در ادامه تصریح می‌کند: تهیه این فهرست ملی، سنگ بنای مهمی در تدوین برنامه‌های حفاظتی برای گونه‌هاست و فعالیتی پیوسته و ادامه دار است که زمان، بودجه و انرژی زیادی را می‌طلبد، با این حال تاکنون اطلاعات ارزشمند بسیاری توسط دانشگاهیان، کارشناسان و متخصصان دستگاه‌های اجرایی، فعالان مستقل محیط زیست و علاقه‌مندان به صورت پراکنده تهیه شده است. محمد مدادی تاکید می‌کند: نیاز است تا در گام نخست این اطلاعات به صورت منسجم و علمی گردآوری شوند تا اولاً دسترسی به آنها ساده شود و ثانیاً خلاءها و ضعف‌های اطلاعاتی ما از وضعیت گونه‌ها در داخل کشور مشخص شود.وی ابراز امیدواری کرده که گام نخست برای گردآوری اطلاعات موجود و تهیه نسخه ابتدایی این فهرست تا پایان سال انجام و ارائه شود تا مبنای برنامه‌های مدیریت و حفاظت از گونه‌های کشور باشد.

گونه‌های قرارگرفته در فهرست قرمز جهانی

در ادامه این گزارش بعضی از گونه‌های شناخته‌شده کشور را براساس آخرین وضعیت آماری تا خردادماه 97 که در سیاهه‌ قرمز گونه‌های در معرض خطر آمده بررسی می‌کنیم. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، ایران جزو ۲۰ کشور نخست جهان به لحاظ تنوع زیستی است و در حدود ۱۱۴۰ گونه جانوری در کوهستان و دریا و بیابان و تالاب‌هایش زندگی می‌کنند؛ ۱۹۷ گونه از رده پستانداران، ۵۳۵ گونه پرنده، ۱۸۰ گونه ماهی، ۲۲۷ گونه خزندگان و ۲۱ گونه از رده دوزیستان. جانورانی که در زیست‌بوم‌های خود برای زندگی می‌جنگند؛ گاه با تغییر کاربری‌ها، جاده‌سازی و سدسازی‌ها نسلشان تهدید می‌شود و گاه با صید و شکار و قاچاق. این چالش‌ها نام بسیاری از گونه‌های شاخص کشور را در فهرست قرمزی جای داده است. در این فهرست که اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) در دوره‌های ۵ یا ۱۰ساله بازبینی می‌کند، وضع حفاظتی گونه‌های گیاهی و جانوری جهان بررسی می‌شود. در این فهرست قرمز همین حالا نام ۷۴ گونه از مهره‌داران ایران آمده؛ گونه‌هایی که یا زمانشان به سر آمده یا درحال درگذشتن‌اند و باید فکری به حال بازگشتشان به زندگی کرد.

حیوانات در حال انقراض ایران

گزارش پیش رو بعضی از گونه‌های شناخته‌شده این سرزمین را براساس آخرین وضعیتی که در سیاهه‌ قرمز گونه‌های در معرض خطر آمده بررسی می‌کند. در این فهرست وضع حفاظتی گونه‌ها در این سطوح طبقه‌بندی شده: ارزیابی‌نشده (NE)، اطلاعات ناکافی (DD)، کمترین نگرانی (LC)، در نزدیکی تهدید (NT)، آسیب‌پذیر(VU)، در معرض خطر انقراض (EN)، بحرانی (CR)، از بین‌رفته در حیات وحش (EW) و منقرض‌شده(EX). به فهرست مختصری که اینجا آمده، باید خرس سیاه آسیایی یا مم بلوچی، سمندر لرستانی، آهوی میش‌داغ دشت‌های میشان، گور ایرانی، فوک خزری، شوکا، مرال، روباه شنی، لاک‌پشت فراتی و لاک‌پشت سبز و خفاش نعل اسبی و ده‌ها گونه دیگر را اضافه کرد.

گاندو؛ تمساح پوزه‌کوتاه

گاندو یک‌جور تمساح بسیار خجالتی، محتاط و ترسو است و به دلیل همین ویژگی به سختی می‌توان مشاهده‌اش کرد. حداکثر طول گاندوها چهار تا پنج متر است ولی با طول کمتر و بیشتر هم دیده شده و غذای اصلی‌اش ماهی، لاک‌پشت، پرندگان آبزی و لاشخور است. 

گربه پالاس

گربه‌ای کمیاب و خجالتی؛ پالاس یکی از زیباترین گربه‌سانان جهان است. صورتی گرد، گوش‌هایی کوچک، چشمانی تیزبین، پاهایی کوتاه و بدنی پوشیده از خز‌های بلند. 

پلنگ ایرانی

پلنگ ایرانی از گونه‌های نادر کشور است؛ به عبارتی یکی از بزرگترین زیرگونه‌های پلنگ در دنیاست که از‌ سال ۲۰۰۸ نامش در فهرست جانوران «در معرض خطر انقراض» آمد. این گونه پراکنش بالایی در مناطق کوهستانی با پوشش جنگلی بالا دارد و از ارتفاعات البرز تا تپه ماهور کویر مرکزی، هر کجا طعمه مناسب باشد، زندگی می‌کند. 

گوزن زرد ایرانی

گوزنی با رنگ طلایی و خال‌های سفید؛ این گونه به نام گوزن زرد یکی از زیباترین گوزن‌های دنیاست که وجود آن نخستین بار در غرب ایران گزارش شد. این گونه در گذشته پراکندگی وسیعی از لرستان، کرمانشاه، خوزستان، عراق تا مناطق جنوب شرق حوزه مدیترانه و شمال آفریقا داشت. تصور می‌شد منقرض شده اما ‌سال۱۹۵۵ گزارشی از مشاهده تعدادی گوزن زرد در دز و کرخه منتشر شد.‌ 

ببر مازندران

در انتهای فهرست قرمز، یک بخش سیاه وجود دارد که نام منقرض شده‌ها در آن آمده؛ گونه‌هایی که حتی دیگر نمونه‌ای از آنها در شرایط اسارت هم زیست نمی‌کنند و هیچ اثری از آنها نیست. ببر مازندران یکی از این منقرض‌شده‌هایی است که به نام ببر توران و ببر کاسپین هم معرفی می‌شود. 

یوزپلنگ آسیایی

دست‌کم در کشور ما اغلب مردم نخستین بار با شناختن یوزپلنگ آسیایی با خطر انقراض آشنا شدند. به گفته محققان گمان می‌رود که تنها ۴۰ تا ۷۰ قلاده یوزپلنگ در ایران باقی مانده است. 

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *