آشنایی با شاه فیروز، یکی از بناهای تاریخی سیرجان فلانی مثل شاه فیروز است، نه کور می کند و نه شفا می دهد
۲۳ آبان ۱۳۹۵، ۲۲:۲۷
آشنایی با شاه فیروز، یکی از بناهای تاریخی سیرجان
فلانی مثل شاه فیروز است، نه کور می کند و نه شفا می دهد
علی اکبر وثوقی رهبری
شاه فیروز، یکی از بناهای تاریخی سیرجان است که شامل یک ساختمان چهارطاقی آجری با هشت ستون و سقفی گنبدی است که بر روی این ستون ها زده شده است. این بنا بر بالای تپه ای در دوازده کیلومتری جنوب شرقی سیرجان و در کنار جاده سیرجان- بافت، در سه کیلومتری شرق امامزاده علی و قلعه سنگ قرار دارد.
آجرهای این بنا به شکل مربع می باشند و مردم این نواحی نقل می کنند که در ساختمان آن از شیر شتر استفاده شده تا بنا محکوم ساخته شود و پا برجا بماند.
در اطراف آن و در تمام سطح تپه ای که بنا بر روی آن ساخته شده، قسمت های شکسته و باقیمانده ظروف سفالی به چشم می خورد و وجود تمدنی عظیم را در این نواحی نشان می دهد.
چهارستون از این ساختمان خراب شده و فرو ریخته، اما سقف آن هنوز بر روی چهارستون مستحکم دیگر باقیمانده است.
برش داخلی سقف آن که به شکل بناهای اسلامی تزئین و ساخته شده یادآور سبک معماری اسلامی است. اما به نظر می رسد که این بنا، زمانی آتشکده بوده و در کف این ساختمان، نشانه حفره ای مستطیل شکل است که احتمالا به وسیله افرادی که به دنبال اشیاء عتیقه بوده اند، مورد کندوکاو واقع شده است.
مولف کتاب فرهنگ جغرافیای ایران این ساختمان هشت ضلعی را آتشکده می داند. در سیرجان قومی بوده به اسم قوم شول و یا صول که در زمان انوشیروان بخاطر عدم اطاعت از او قتل عام شدند و تنها هشتاد نفر ازآنها باقی ماند. این قوم اکنون هم در سیرجان و بخصوص در روستاهای اطراف همین ساختمان و درامیرآباد و دارستان مسکن دارند و استناد نوشته استاد دکتر باستانی پاریزی، حقیقت موضوع اخیر قوت بیشتری می یابد.
«تنها نکته ای که باید عرض کنم آن است که در همین کرمان، یعنی نزدیک سیرجان، یک چهارطاقی زیبای آتشکده مانندی هست که به نام شاه فیروز شهرت دارد و درست در همانجا است که هم اکنون طوایف شول سیرجان درانجا نزدیک قلعه سنگ و کوه خواجویی مسکن دارند.آیا احتمال نمی شود داد که این تعداد کم را شاه دستور داده باشد که در همین محل که به نام شاه فیروز خوانده می شود یک روزشاه رام فیروز نام داشته اسکان داده باشد».
در ترجمه کتاب نولد که نوشته شده است:«قوم دیگری به نام شول بگرفت (خسرو انوشیروان) و بفرمود تا همه را بکشند و تنها هشتاد تن از گردان ایشان را زنده گذاشتند و فرمود تا ایشان را در شهرام پیروز جای دهند. این گروه نیز می بایست او را در جنگها یاری دهند».
آنطور که مردم سیرجان می گویند، این مقبره به ابوکالیجار پسر عضدالدوله دیلمی است که در اثر خوردن گوشت آهو دل درد و بیمار شده و درهمین محل درگذشته و او را فراز این تپه دفن کرده اند.
آقای دکترباستانی پاریزی در کتاب از سیر تا پیاز می نویسد:
«یک روایت دیگر در مورد شاه فیروز داریم وآن این است که یکی از پادشاهان دیلمی در این حوالی، در اثر خوردن گوشت آهو دل درد شد و سپس در گذشت.
«…که ملک باکالیجار حاکم کرمان، وقتی در شکارگاه خناب نزدیک همین محل آهویی شکار کرد و گوشت آن را زیاد خورد، بیمار شد و درهمانجا درگذشت».
«ولی ابن اثیر صورت صحیح این کلمه را خباب ضبط کرده و می گوید در ربیع الاخر 440هـ1048 -م ابوکالیجار بیمار شد و در محفه او را به مدینه خباب بردند و درآنجا مرد و چهل سال داشت. این حادثه را در حوالی قلعه بردسیر کرمان نوشته اند. البته من دلم می خواست که همان خناب درست باشد و آن را به «خونو» در پاریز ربط دهم و قبه و بارگاه آنجا را باوکالیجار بدانم ولی به هرحال از ابن اثیر هم نمی توان چشم پوشید و کلمات مشابه آن، کار را بر من دشوار می کند».
اگر بخواهیم این ساختمان را به یک آتشکده نسبت دهیم، مدارک و شواهد تاریخی بهتری در دست داریم. زیرا همین ابن اثیر می نویسد:«گشتاسب، که یکی از پادشاهان قدیم ایران بود و دین حضرت سلیمان را داشت، در زمان او زردتشت ظهور کرد و او از دین خود چشم پوشید و به دین زرتشت دراآمد و به حالت تقیه در کوه تنبور، به عبادت مشغول شد» دکتر باستانی پاریزی می نویسد که این کوه تنبور، در مشرق سیرجان و حدود چهارگنبد است.
از شاه فیروز تا کوه تنبور، فاصله زیادی نیست و حدود سه چهارکیلومتر بیشتر نمی باشد. با این توصیف و با مراجعه به کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران، که این بنا را آتشکده دانسته، به احتمال زیاد شاه فیروزآتشکده بوده که به علت استحکام بنا و حفاظتی که از آن بعمل آمده باقی مانده. اندود کاهگلی که بر پوشش داخلی سقف آن نمایان است، نشان مید هد که حدود قرنی، پیش آن را تعمیر و مرمت کرده اند.
اینطور به نظر می رسد که مردم این نواحی، نه به علت اطلاع از سابقه تاریخی، بلکه به خاطر شباهت به یک مقبره آن را مرمت و نگهداری، و حتی شاید زیارت می کرده اند.
یکی ضرب المثل قدیمی هم در مورد شاه فیروز در سیرجان هست که محتوای آن تائید کننده نظر کسانی است که آن را آتشکده دانسته اند و آن این است که اگر بخواهند بی خاصیتی شخصی را عنوان کنند می گویند:«فلانی مثل شاه فیروز است، نه کور می کند و نه شفا می دهد».
مطالب مرتبط
ثبتنام نوبت دوم کنکور دوباره تمدید شد
تعداد قربانیان زلزله ژاپن به ۲۳۶ نفر افزایش یافت
پاییز سال ۲۰۲۳ محققان دانشگاه تگزاس با یک الگوریتم هوش مصنوعی، ۷۰ درصد زمینلرزهها را یک هفته پیش از وقوع آنها بهدرستی پیشبینی کردند
امیدهای گمراهکننده برای پیشبینی زلزله
آزمون استخدامی آموزش و پرورش قبل از سال جدید برگزار میشود
تعداد جانباختگان زلزله ۷.۶ ریشتری ژاپن تاکنون ۳۰ نفر
نرخ فرونشست ایران 5 برابر میانگین جهانی
مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بر خلاف رای دیوان عدالت اداری
کنکوریهای شبههدار اجازه ورود به دانشگاه نخواهند داشت
دانشگاهها و مدارس اصفهان تا آخر هفته غیرحضوری شدند
مرکز پژوهشهای مجلس میگوید هیچ منطقهای در کشور مقاوم نیست
شهرهای ایران لرزان در برابر زلزله
ریسکهای زلزله در تهران
نظر کاربران
حمزه نژادی علی
با این نوشته لازم بود عکسی هم همراه باشد متاسفانه ما کرمانیها در معرفی آثار تاریخی کمرنگ و سهل انگار هستیم
تبلیغات
وب گردی
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید