نقد نمایش «پیشانی بلند» با نگاهی به تئاتر خیابانی
۱۳ آذر ۱۴۰۲، ۲۲:۵۹
در ابتدای امر و قبل از ورود به نقد نمایش «پیشانی بلند» به نویسندگی و کارگردانی «احسان محمدیان»، که در هفدهمین جشنوارهٔ تئاتر خراسانجنوبی اثر برگزیده شد، باید دربارهٔ نمایشهای خارج از قاب صحنه مواردی را طرح کرد.حتماً ماجرای جذاب «آگوستوبال» (بنیانگذار تئاتر ستمدیدگان) را شنیدهاید که بهاتفاق چند بازیگر در یک فروشگاه بزرگ دربارهٔ کمیاب شدن و گران شدن پوشک بچه، نمایشی را اجرا میکنند و در ادامه مردم معترض با او همراه میشوند و سپس اتفاقاتی در خیابان منتهی به فروشگاه میافتد.
در نظر داشته باشید که در نمایش خیابانی و مسئلهٔ مهم تماشاگرِ مشارکتی تا حدی که ممکن است متن و ایدهٔ اصلی از دست بازیگر و کارگردان خارج شده و سمتوسوی دیگری به خود بگیرد. تئاتر خیابانی یکی از قالبهای نمایش خارج از قاب صحنه و پلاتو محسوب میشود که ایدهپردازان و کارگردانان این حوزه باید توجه داشته باشند که با مسئلهای متفاوت از نمایشهای میدانی، مفهومی، پرفورمنس، نمایشهای سنتی آیینی (تعزیه، عروسکی، نقالی، تختحوضی، نمایشهای پهلوانی و معرکهگیری و…) مواجهاند.
همهٔ موارد فوق با اینکه از نظر قالب خارج از قاب صحنه اجرا میشوند، ولی از نظر شکل و فرم اجرا و ایدهپردازی، ویژگیهای خاص خود را دارند؛ مثلاً در نمایشهای میدانی مواردی چون لایتینگ (نورپردازیهایی ازپیشطراحیشده) اجرای دکورهای پیچیده و بزرگ، طراحیهای صوتی-موسیقایی و مکانهای ازپیشتعیینشده، دعوت مخاطب به محل اجرای اثر از قواعد ساختاری آن است که در نمایش خیابانی هیچکدام از موارد فوق کاربردی نیست. در ادامه چند ویژگی تئاتر خیابانی بررسی میشود.
محتوا؛
تئاتر خیابانی باید از وجوه مستند و اجتماعی مسائل روز برخوردار باشد و در مورد مسائل مبتلابه جامعه ارائهٔ راهکار، طرح مسئله یا حداقل اظهارنظر کند که در نمایش خیابانی «پیشانی بلند» با مسئلهٔ اعتیاد و شرح مسیر معتاد شدن یک فرزند طلاق روبهرو هستیم و «پیشانی بلند» از این حیث از نظر محتوایی موفق بوده است.
مخاطب؛
مشارکت مخاطب را در روند اوجگیری ایده بهصورتی که گاهی مسیر روایت با او به پیش میرود و دچار بحران میشود، باید جدی گرفت. در چنین موقعیتی بازیگر توانمند باید مسیر را بهسمت ایدهٔ خود بازگرداند. در نمایش «پیشانی بلند» این وجه از ویژگی تئاتر خیابانی کمرنگ است، ولی در لحظاتی که این موضوع شکل میگیرد، نسبتاً موفق عمل میکند.
زمان؛
در تئاتر خیابانی با مسائل عمیق فلسفی روبهرو نیستیم و در مورد مسائل نظری، بحث و تبادلنظر، جدل و صحبت نمیشود، پس تئاتر خیابانی بیشتر شبیه یک عمل ژورنالیستی است که در مدت زمان کوتاهی مطلب خود را ارائه میکند. درنتیجه پیشانی بلند ازین امتحان سربلند بیرون میآید.
مسئلهٔ زمان و طول زمان اجرا در تئاتر خیابانی هیچ قرارداد یا قانون نوشتهشدهای ندارد، ولی ازآنجاکه با رهگذر و عابر طرف هستیم و نه تماشاچیِ ازپیشدعوتشده و چون گاهی در طول روز در چندین نقطه امکان اجرا بهوجود میآید، پیشنهاد میشود آثار خیابانی بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه تولید شود که این نمایش نیز درصورت حذف پنج دقیقه از قصهٔ خود بهخصوص در بخشهای روایی میتواند به سطح قابلقبولی برسد.
نظم درونی؛
با اینکه اصولاً در تئاتر خیابانی با مسئلهای بهنام میزانسنِ در اختیار بازیگر، مواجه هستیم و حرکات نسبت به واکنش مخاطب متغیر است، لیکن این امر نباید به شلختگی و بینظمی در اجرا منجر شود بهصورتی که هیچ رد پایی از کارگردانی و فضاسازی دیده نشود. «پیشانی بلند» از این حیث متأسفانه متوسط ظاهر شده است و گاهی اهمیت مخاطب و زاویهدیدش از دست میرود. البته تلاش بازیگران نمایش «محمد آقایی خزاعی» و «احسان محمدیان» در پنهان کردن این ضعف با توجه به چیدمان بد مخاطب و شرایط سخت رقابت و جشنوارهٔ ستودنی است. سخن پایانی اینکه شاید نمایش خیابانی «پیشانی بلند» در رقابت استانی و در قیاس دیگر آثار شرکتکننده موفقتر است، اما اصلاحات ساختاری جدی باید در متن، نوع تیپسازی، شروع نمایش، میدان گرفتن بازیگران، مشارکت بیشتر مخاطب، تُن و حجم صدای بازیگران، فضاسازی و تنظیم ریتم کارگردانی و بازیگری انجام شود.
پیشنهاد میکنم علاقهمندان تئاتر خیابانی، کتاب «تئاتر خیابانی و انواع دیگر نمایشهای بیرونی» را اثر «بیم میسون» ترجمهٔ «شیرین بزرگمهر» که از سوی نشر دانشگاه هنر منتشر شده است، مطالعه کنند. در ادامه هم باید اشاره کرد که نمایش «پیشانی بلند» توانست در هفدهمین جشنوارهٔ تئاتر استان خراسان جنوبی «برگزیدهٔ نمایشنامهنویسی (طرح و ایده)» و «برگزیدهٔ کارگردانی» شود و همچنین رتبهٔ اول و رتبهٔ سوم بازیگر مرد را کسب کرد.
مطالب مرتبط
«شهناز نوحی» روانشناس، در گفتوگو با «پیام ما»:
ارزیابی روانی کادر درمان ضمانت اجرا ندارد
تاکید دو فعال اجتماعی بر لزوم به رسمیت شناختن مهاجران و اجرای برنامهٔ غربالگری
مهاجران متهم شیوع بیماریها نیستند
ظرف دو ماه گذشته ۴ کارگر در ۴ حادثه در معادن زغال سنگ کرمان جانباختهاند
مرگهای تکراری
گفتوگوی «پیام ما» با بستگان کارگران مفقودشدۀ معدن شازند اراک
نگاههای منتظر به معدن فروریخته
چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری با مشارکت ۴۰ درصدی برگزار شد
صدای جمهور آمد
در نشست علمی «خودکشی درمانگران: نگاهی بینرشتهای» صورت گرفت
واکاوی مسئلهٔ اقدام به خودکشی درمانگران
کارشناسان و مسئولان در مورد احتمال همیشگی فوران تفتان اتفاقنظر دارند
معمای آتشفشان «تفتان»
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بیماری هاشیموتو چیست؟ علائم و راهکارهای درمان
- نورپردازی کابینت آشپزخانه چه تاثیری بر روحیه افراد دارد؟
- سفر به پوکت بهترین مقصد گرمسیری آسیا با تور تایلند آرزوی سفر
- بورس شمش گلدن ارت ( خانی )
- مقایسه گچبری پیش ساخته پلی یورتان و گچبری پیش ساخته پلی استایرن
- عطر بدون سردرد – 11 عطر مخصوص افراد میگرنی
- گیلکی کناری، پژوهشگر برتر متافیزیک ایرانی بر سکوهای بینالمللی
- چرا رزرو هتلهای 4 ستاره استانبول ارزشمند است؟
- کدام شاخص اقتصادی بیشترین تاثیر را روی پیشبینی قیمت انس طلا دارد؟
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید