پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | طرح «برج باغ» چه بر سر باغات شهر آورد

برخلاف آنچه که شهرداری تهران در سال‌های ادعا می‌کرد، مصوبه برج‌باغ‌ها که با هدف «حفظ باغات تهران» در دست اجرا بود، به نوعی باعث تخریب بخش زیادی از باغات باقی‌مانده در شهر تهران شد

طرح «برج باغ» چه بر سر باغات شهر آورد

آنهم با ابزاری قانونی! بر اساس این مصوبه قرار بود در ۳۰ درصد از مساحت باغ‌ها ساخت‌وساز انجام شود و ۷۰ درصد مساحت باغ باقی بماند





طرح «برج باغ» چه بر سر باغات شهر آورد

۲۳ مرداد ۱۴۰۲، ۱۲:۲۵

برخلاف آنچه که شهرداری تهران در سال‌های ادعا می‌کرد، مصوبه برج‌باغ‌ها که با هدف «حفظ باغات تهران» در دست اجرا بود، به نوعی باعث تخریب بخش زیادی از باغات باقی‌مانده در شهر تهران شد؛ آنهم با ابزاری قانونی! بر اساس این مصوبه قرار بود در ۳۰ درصد از مساحت باغ‌ها ساخت‌وساز انجام شود و ۷۰ درصد مساحت باغ باقی بماند.

پیش از این مصوبه، قانون به باغداران اجازه می‌داد تنها در ۱۰ درصد از مساحت باغ خود ساخت‌ساز انجام دهند و تنها اجازه داشتند دو طبقه به علاوه یک طبقه زیرزمین در باغ خود احداث کنند. اما با مصوب برج‌باغ‌ها، موضوع شک دیگری به خود گرفت و اگرچه قرار بود تنها ۳۰ درصد مساحت باغ تخریب شود و ۷۰ درصد آن باقی بماند، اما عملا چنین نشد و در مواردی، تمام مساحت یک باغ به ناگاه ناپدید شد و جای خود را به ساختمان‌های بعضاً بلند داد.
اطلاعات دقیقی از تعداد باغات تخریب شده با مصوبه برج‌باغ‌ها هیچ‌گاه منتشر نشد اما گاهی مطالعاتی یا مشاهداتی که توسط شهروندان و برخی چهره‌های دانشگاهی و فعالان اجتماعی منتشر شده نشان می‌دهد که ابعاد تخریب باغ‌ها در شهر تهران گسترده‌تر از چیزی است که مراجع رسمی همچون شهرداری تهران ادعا می‌کنند. برخی محلات که از قدیم، به باغات خود شهرت داشتند، بیشترین آسیب‌ها را از این مصوبه دیدند. یکی از این محله‌ها، «اُزگُل» در شمال شرق شهر تهران است.

در مطالعه‌ای با عنوان «بررسی مصوبه برج-باغ (نمونهٔ موردی، منطقهٔ ۱ شهرداری تهران محله ازگل) که توسط «سید مهدی خاتمی» عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و همکاران او انجام شده است، مشخص شده که مساحت باغات این محله شهر در فاصله سال‌های ۸۳ تا ۹۷ کاهش چشمگیری داشته است

در مطالعه‌ای با عنوان «بررسی مصوبه برج-باغ (نمونهٔ موردی، منطقهٔ ۱ شهرداری تهران محله ازگل) که توسط «سید مهدی خاتمی» عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و همکاران او انجام شده است، مشخص شده که مساحت باغات این محله شهر در فاصله سال‌های ۸۳ تا ۹۷ کاهش چشمگیری داشته است. در این مطالعه که نتایج آن در مجله «معماری‌شناسی» در پاییز ۱۳۹۸ منتشر شده، آمده است: «در محله ازگل که تا تاریخ قبل از سال تصویب مصوبه برج-باغ چیزی حدود ۴۳ هکتار باغ داشت پس از تصویب این میزان باغات در وضع فعلی به ۲۵ هکتار رسید. ۲۵هکتاری که بیشتر آن هم باغات خشک شده و یا از بین رفته است.»
در بخشی از این مطالعه درباره باغ‌های آسیب‌دیده یا تخریب شده این محله آمده است: «بر اساس برداشت‌های میدانی صورت‌گرفته به ۱۴ پلاک می‌رسیم که تخریب باغات در آنها بر اثر تصویب این قانون (برج‌باغ‌ها) محرز بوده. البته بر اساس تطبیق تصاویر ماهواره‌ای، در بازه زمانی مختلف، تعداد تخریب باغات را می‌توان حدود ۲۱ باغ دانست. میزان ساخت در این ۱۴ باغ بر اساس تصاویر ماهواره‌ای، چیزی بین ۳۰ تا ۴۰ درصد بوده که این امر بیانگر نقض خود قانون برج-باغ و عدم نظارت کافی بوده است.»
برج‌هایی که به واسطهٔ مصوبه برج-باغ در مساحت باقیمانده باغات ازگل سبز شدند، علاوه بر آنکه زیبایی و امکان رویت کوه‌های شمال شهر تهران را مسدود کردند، موجب شدند تا ۷۰ درصد باقیمانده اراضی، به جای کاشت درختان عملاً به ساخت قسمت‌های مشاع ساختمان شامل پارکینگ‌ها، استخر و… اختصاص پیدا کند: «برخی از کارشناسان شهری معتقدند کمبود زمین برای ساخت و نرمش مدیریت شهری تهران طی سال‌های اخیر، رونق ساخت‌وساز در باغات و زمین‌های مشجر شهر تهران را در پی داشته و باعث شده است در این زمین‌ها ساختمان‌هایی بلندمرتبه سبز شوند. »
این مطالعه آمار جالب توجهی از محله ازگل که وسعت آن چیزی حدود ۴۹۳ هکتار است ارائه می‌کند: «میزان فضایی که به صورت باغ در سال‌های ۸۰ تا ۸۵ در این محله وجود داشت برابر ۵۹.۴۷ هکتار بوده است… این میزان در سال ۹۰ شروع به کاهش چشمگیری داشته… در سال ۸۸ میزان باغ‌های موجود به ۴۱.۰۵ هکتار رسید.»
شهرداری تهران و مراجع رسمی هنوز آمار مشخصی از تعداد باغ‌هایی که بر اساس مصوبه برج‌باغ‌ها تخریب شدند تا بخشی از آنها تبدیل به ساختمان‌های بلند شد، ارائه نکرده‌اند. اما به نظر می‌رسد در بسیاری محلات باغات زیادی به این روش رفته‌رفته ناپدید شدند. موضع اصلی آنجاست که اگرچه مساحت ممکن است در برخی باغ‌ها مساحت زیربنای ساختمان اصلی احداث شده ۳۰ درصد کل مساحت باغ بوده باشد، اما آنطور که در مطالعه خاتمی و همکارانش نیز بیان شده، بخش‌های دیگری همچون تأسیسات و سایر ساخت‌وسازهای جدا از ساختمان‌های اصلی در بخشی احداث شده‌اند که باید به عنوان باغ باقی می‌مانند.

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

مسافران قطار مرگ

مسافران قطار مرگ

مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *