سایت خبری پیام ما آنلاین | اورامانات چشم‌انتظار جهانی‌شدن

اورامانات چشم‌انتظار جهانی‌شدن





۲۶ آبان ۱۳۹۹، ۱۱:۲۲

مرزنشینان غرب کشور امیدوارند که با ثبت جهانی اورامانات، اقتصاد منطقه رونق بگیرد

اورامانات چشم‌انتظار جهانی‌شدن

مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه در گفت‌وگو با «پیام ما»: اقتصاد گردشگری منطقه در همه ابعاد کشاورزی، حمل و نقل و خدمات متحول می‌شود

روزنامه نگار: مرضیه قاضی زاده | روستاییان چشم انتظار ورود گردشگران‌اند. ثبت جهانی اورامانات حالا در آخرین مراحل خود قرار دارد. یک ماه از بازدید نمایندگان یونسکو می‌گذرد و مدیر پایگاه منظر فرهنگی تاریخی اورامان امیدوار است. آثار تاریخی را مرمت کرده اند، قرار است جاده‌ها سنگ‌فرش شوند و فکری به حال سیستم دفع فاضلاب کنند. در این منطقه مرزی که شغل بیشتر اهالی کولبری و باغداری است، قرار است زندگی رنگ دیگری بگیرد. اورامانات که 300 روستای کرمانشاه و کردستان را دربرگرفته، تجربه هزاران سال زندگی در دامنه کوه‌ها و دره‌های خشن زاگرس را در خود دارد

درباره معنی اورامان یا هورامان، اتفاق نظر وجود ندارد. خیلی‌ها معتقدند که هورامان به معنای جایگاه اهورامزدا است، بعضی‌ هم می‌گویند هور به معنی خورشید و هورامان به معنی خانه‌ خورشید است. جایگاه اهورامزدا، سرزمینی است دست نخورده. بام هر خانه، حیاط خانه‌ طبقه‌ بالا است. معماری خانه‌ها، مطابق اقلیم است. سنگ‌ها به صورت منظم در دل کوهستان کنار هم چیده شده‌اند؛ بدون ملات. معماری تمامی این 300 روستا به همین شکل است، سبکی که به آن خشکه‌چین می‌گویند.

این منطقه پر است از آثار باستانی و مناظر طبیعی. برخی منابع نوشته‌اند ۲۹۵ اثر ثبت ملی در این منطقه وجود دارد. تصاویری از«سارگون‌دوم» فرمانروای آشوری‌ها بر روی یکی از کتیبه‌های روستای تنگی‌ور حک شده. در منطقه اسکلت‌هایی کشف شده که به 40 هزار سال قبل برمی‌گردد. هورامان پیش از این روستا به روستا به ثبت ملی رسیده است، بخشی که در کردستان است 13 روستا و کرمانشاه هم12 روستا.

آنچه ارزیاب سازمان یونسکو را به این منطقه کشانده منظر فرهنگی آن است؛ مجموعه‌ آداب و رسوم، مناظر طبیعی، بافت تاریخی و به طور کلی فرهنگ آن منطقه. فرهاد نظری، دبیر کمیته ملی حافظه جهانی به «پیام ما» می‌گوید: «اورامان یک منظر فرهنگی، تاریخی و طبیعی است. یک گستره وسیع که از کامیاران شروع و به کردستان عراق ختم می‌شود. اینجا نمونه موفق تعامل انسان با محیط است. هورامان نشان می‌دهد که انسان چگونه با محیط کنار آمده، از منابع طبیعی استفاده کرده، بدون اینکه بر موانع طبیعی غلبه کند.»

هورامان در یک قدمی جهانی‌شدن

یک ماه از زمانی که نماینده ایکوموس از منطقه بازدید کرده، می‌گذرد. پرونده ثبت جهانی به کمیته میراث‌جهانی یونسکو فرستاده شده و ایکوموس جهانی و کارشناسان کمیته میراث جهانی در حال بررسی آن هستند.

به گواه مسئولان میراث‌فرهنگی فاصله این منطقه تا ثبت جهانی به اندازه یک تار مو است. می‌گویند ارزیاب مصری یونسکو نقطه به نقطه این منطقه را دیده حتی با مردم محلی هم گفت‌و‌گو کرده است. این گزاره از این نظر اهمیت دارد که پذیرش مردم محلی برای این سازمان اهمیت ویژه‌ای دارد.

پوریا طالب‌نیا، مدیر پایگاه منظر فرهنگی تاریخی اورامان معتقد است ثبت جهانی هورامان تمام شده است. او به «پیام ما» می‌گوید: «‌هم اکنون بیشترین بحث روی ساماندهی بافت‌های روستایی است.  مبلمان محیطی و دفع فاضلاب بافت‌های روستایی نکات مهمی است که باید روی آن‌ها کار کرد.» هیچ کدام از این ایرادات البته مانع از ثبت جهانی این منظر فرهنگی نیست، اما در بلند‌مدت باید اجرایی شوند: «این موارد جزء الزامات است؛ یعنی حتی وقتی که سایت به ثبت جهانی برسد هر 6 ماه یک بار باید گزارش آن به یونسکو ارائه شود. ما باید روز به روز آیتم‌های جهانی شدن را پیش ببریم و جدید‌ترین روش‌های جهانی را اجرا کنیم. باید سطح حفاظت را گزارش دهیم و نواقص را برطرف کنیم.»

تامین اعتبار برای رفع این نواقص با آب و فاضلاب روستایی و بنیاد مسکن است. قرار‌است بخشی از بودجه به استان کردستان و بخشی هم به کرمانشاه اختصاص یابد تا هر کدام برای ترمیم و احیای بافت روستایی جداگانه اقدام‌های را انجام دهند یا اینکه اعتباری مشترک به پایگاه تزریق خواهد شد.

آن‌طور که طالب‌نیا می‌گوید، مقدمات ثبت جهانی این منظر از پنج سال پیش آغاز شده است: «نزدیک به صد جلد مطالعات مختلف در این حوزه صورت گرفته و چکیده‌اش تبدیل به پرونده‌ای شده که برای سازمان جهانی فرستاده شده است.» در این پنج سال در حوزه اجرا هم کارهایی انجام شده: «در فاز اجرا تمرکز روی کارهای مرمتی بود. در چهار تا پنج روستا، بناهایی مرمت شد. معابر سنگ‌فرش شد و یک سری از پل‌ها و مساجد تاریخی مرمت شدند.»

اورامان؛ مقصد جهانگردان

 مدیر پایگاه منظر فرهنگی تاریخی اورامانات معتقد است که بیشترین آثار ثبت جهانی منطقه در حوزه اقتصادی است. او می‌گوید نه تنها منطقه اورامان بلکه غرب کشور از این ثبت جهانی بهره می‌گیرند: «یزد تا قبل از اینکه ثبت جهانی شود، جزء مقاصد گردشگری نبود، اما بعد از ثبت جهانی به یکی از مهمترین مقاصد تبدیل شد. هم اکنون کمتر کسی است که به اصفهان و شیراز سفر کند ولی به یزد نرود. ثبت جهانی اورامانات هم می‌تواند به نوعی برای رونق گردشگری غرب کشور نقطه طلایی باشد، چرا که این مکان در سازمان یونسکو بارگذاری شده و به یکی از مقاصد گردشگری دنیا تبدیل می‌شود.»

امید قادری، مدیرکل میراث‌فرهنگی استان کرمانشاه اما اثرات ثبت جهانی منطقه اورامان را در چهار بعد اقتصادی، زیربنایی، امنیتی و فرهنگی دسته‌بندی می‌کند. او به «پیام‌ما» می‌گوید از سه سال پیش فعالیت‌های زیربنایی در منطقه سرعت گرفته است. «با تزریق اعتبار از سمت استانداری و شهرداری، مسیر جاده‌ها روان‌تر شد و حتی گازکشی برخی از روستاهای دور افتاده انجام شده است.»

زمینه امنیت پایدار در منطقه فراهم می‌شود

به گفته قادری این ثبت جهانی در حفظ فرهنگ و آداب رسوم منطقه و همچنین امنیت بیشتر منطقه تاثیر به‌سزایی دارد. «با ثبت جهانی این منطقه، فرهنگ، آداب و رسوم، آثار تاریخی و آن چیزی که در تعامل با محیط‌زیست و طبیعت است، به عنوان میراث بشر تلقی شده و بشریت در مقابل آن مسئول است.» او معتقد است که با ورود گردشگر، زمینه امنیت پایدار در منطقه فراهم می‌شود. «با جذب سرمایه‌گذار و ورود گردشگر به یک منطقه، امنیت پایدار توسط مردمان ایجاد می‌شود. در بخش بین‌الملل نیز کشورهای جهان برای امنیت منطقه  متعهد می‌شوند؛ یعنی در مواقعی که جنگی صورت گیرد و یا حوادث طبیعی قهری مثل زلزله اتفاق بیفتد، کشورها موظف به حمایت هستند.»

اسماعیل مریوانی، مدیرکل میراث فرهنگی استان کردستان تاثیرات ثبت جهانی این اثر را در فرهنگ منطقه دوسویه می‌داند. مریوانی به «پیام ما» می‌گوید: «وقتی یک منظر فرهنگی ثبت جهانی شود یک سری ضوابط و قوانین برای حفظ آن ویژگی‌ها صورت می‌گیرد. فاکتورهای ثبت جهانی سالانه بازدید می‌شوند و حفظ آن‌ها در اولویت است اما به هر حال با ورود گردشگر بخشی از فرهنگ دچار تغییر می‌شود.»

هر دو بخش اورامان در کردستان و کرمانشاه مرزی است، همین مسئله موجب شده که معیشت بخشی از مردم از راه کولبری تامین شود، کاری بسیار سخت که چندان هم به صرفه نیست و در سالیان گذشته منجر به مهاجرت روستاییان شده است. مریوانی اما امیدوار است که با ثبت جهانی این منظر و رونق گردشگری، مهاجرت معکوس صورت گیرد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان کردستان می‌گوید با ثبت جهانی هورامان، اندیشمندان و گردشگران فرهنگی روانه اورامان خواهند شد: «وقتی اثری ثبت جهانی می‌شود، در معرض دید تورگردانان و کسانی که در این حرفه هستند قرار می‌گیرد و این منطقه خود به خود هدف گردشگری تورهای خارجی و داخلی می‌شود.»مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه هم ثبت جهانی این منطقه را رونق بخش پروژه‌های عمرانی و اقتصاد منطقه می‌داند: «در حال حاضر بخش زیادی از اقتصاد منطقه وابسته به کولبری و باغداری است. کوه‌های صعب‌العبور مانع فعالیت کشاورزی است، اما با ثبت جهانی اثر می‌توان از قابلیت گردشگری منطقه برای درآمدزایی استفاده کرد.» تاکنون 100 خانه مسافر و اقامتگاه بوم‌گردی در بخشی از اورامان واقع در استان کرمانشاه، به راه افتاده و قادری می‌گوید که با ثبت جهانی این روند سرعت بیشتری می‌گیرد: «یکی از مقاصدی که گردشگران برای بازدید انتخاب می‌کنند، میراث جهانی است. با ثبت جهانی این منطقه و ورود گردشگران به اورامان، اقتصاد گردشگری منطقه در همه ابعاد از اقتصاد کشاورزی، حمل و نقل، خدمات و سایر بخش‌ها متحول خواهد شد.»

ثبت جهانی اورامانات در بین مردم ولوله انداخته. روستاییان چشم انتظار رونقی تازه‌اند. آنها باید تا برگزاری اجلاس کمیته میراث جهانی تا سال بعد انتظار بکشند. صف دریافت مجوز برای واحدهای بوم‌گردی از همین الان شلوغ شده است. برق امید در چشمان روستاییان حتی از عکس‌های مخابره شده از منطقه نیز هویدا است.

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *