سایت خبری پیام ما آنلاین | رودخانه کرج در مسیر خشکیدن

رودخانه کرج در مسیر خشکیدن





۱۲ آبان ۱۳۹۹، ۱۵:۲۸

رودخانه کرج در مسیر خشکیدن

 محیط زیست البرز در واکنش به نگرانی از انتقال آب رودخانه کرج به تهران:  حقابه مورد نظر محیط زیست تامین نشود، رودخانه کرج می خشکد.

خبرنگار: مرضیه قاضی زاده | حیات ۲۵ کیلومتر از رودخانه کرج در معرض خطر است. اختلاف بر سر حقابه محیط زیستی است که وزارت نیرو مدعی است در نظر گرفته شده و محیط زیست می‌گوید، نه. آغاز بهره‌برداری تونل انتقال آب از رودخانه کرج به تهران موجی از نگرانی را در بین فعالان محیط زیستی ایجاد کرده است. این عده می‌گویند با بهره‌برداری از این تونل، بیش از ۲۵ کیلومتر از رودخانه کرج، برای همیشه خشک و با ورود پساب فاضلاب مراکز گردشگری و خدماتی کنار رودخانه، آلایندگی رودخانه دوچندان می‌شود. شرکت مدیریت منابع آب ایران اما می‌گوید نه مرگ رودخانه کرج صحت دارد و نه خشکیدن باغ‌های پایین‌دست.

بعد از واکنش‌های بسیار به اخبار انتقال آب رودخانه کرج، دیروز شرکت مدیریت منابع آب در توضیحی اعلام کرد که در مطالعات این طرح به ملاحظات زیست ‌محیطی و تعیین حقابه زیست ‌محیطی پایین ‌دست رودخانه کرج بر اساس الگوهای مورد تایید سازمان حفاظت محیط‌زیست توجه شده است. مدیر کل حفاظت محیط زیست استان البرز اما این موضوع را رد می‌کند.

فریدون حکیمی، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان البرز به «پیام ما» می‌گوید: «میزان تخصیص در نظر گرفته شده به عنوان حقابه زیست محیطی رودخانه کرج، بر اساس نتایج مطالعات وزارت نیرو بوده که این میزان تخصیص مورد تایید محیط زیست نیست. تاکید محیط زیست، تخصیص حقابه زیست محیطی بر اساس نتایج مطالعات انجام شده توسط پردیس کشاورزی دانشگاه تهران است.»

 حکیمی توضیح می‌دهد: «میزان حقابه برای رودخانه کرج ۶۴.۵ میلیون متر مکعب در سال تعیین شده ولی این رودخانه برای ادامه حیات به حقابه‌ای سه برابری نیاز دارد.»

او خشکیدن ۲۵ کیلومتر از رودخانه کرج به دنبال بهره‌برداری از این تونل را قطعی می‌داند: «اگر تخصیصی که مد نظر محیط زیست است، اجرا نشود قطعا این مسئله اتفاق می‌افتد، رودخانه به طور کامل خشک نمی شود اما این تونل اثرات منفی زیادی به همراه خواهد داشت.» به گفته حکیمی اگر این حقابه تخصیص پیدا نکند، حیات ماهی‌های قزل‌آلای‌خال قرمز که به عنوان گونه حمایت‌شده سازمان محیط زیست شناخته می‌شود، در معرض خطر قرار می گیرد.

سهم محیط زیست کجاست؟

دغدغه محیط زیست در بین سایر دغدغه‌ها، همچون سهم مردم کرج از آب این رودخانه گم شده است. حسن مددی، دادستان عمومی و انقلاب کرج هم درباره این طرح گفته است: «با توجه به نگرانی‌های مطرح شده در رسانه‌ها از زبان مسئولین محترم استان و مردم در مورد به خطر افتادن شرایط محیط زیست رودخانه کرج، این موضوع از طریق وزیر نیرو مورد پیگیری قرار گرفت. در این خصوص وزیر نیرو اعلام کرد که طرح انتقال آب در دولت‌های قبلی مصوب شده و نحوه تخصیص حقابه  رودخانه و استان البرز نیز در همان مقطع تعیین شده است». بنا به گزارش ایسنا، دادستان کرج از قول وزیر نیرو برای افزایش ۲۰ میلیون متر مکعبی حقابه استان از سد طالقان هم خبر داده است. مددی از مکاتبه با وزارت نیرو هم خبر داده و گفته از وزارت نیرو خواسته شده ضمن در نظر گرفتن شرایط زیست محیطی استان، تدابیر و تعهدات را به صورت کتبی به دادستانی کرج اعلام کنند. با این حال شرکت مدیریت منابع آب ایران تاکید دارد که در هر شرایطی جریان آب در سطح رودخانه کرج برای تامین آب تصفیه‌‌خانه‌های ۱ و ۲ تهران، محیط زیست و تامین آب شهر کرج ادامه دارد و برای رودخانه و شهر کرج مشکلی پیش نخواهد آمد.

فعالان محیط زیست و مسوولان کرج همچنان درباره خشکیدن بخشی از رودخانه کرج هشدار می‌دهند. عباس زارع، عضو شورای شهر کرج  به تازگی به برنا گفته است: «از نظر زیست محیطی، انتقال تونلی آب رودخانه کرج از زیر دست سد امیرکبیر منجر به خشکیدن ۲۵ کیلومتر از مسیر رودخانه خواهد شد، خشک شدن این مسیر به معنای از بین رفتن حجم وسیعی از باغات و مزارع است.»

تضعیف ‌سفره‌‌های ‌آب‌ زیرزمینی، تخریب پوشش گیاهی منطقه، تهدید حیات برخی گونه‌های جانوری و تاثیرات سوء بر اکوسیستم منطقه به عنوان گوشه‌هایی از تهدیدهای زیست محیطی است که فعالان زیست محیطی نسبت به آن هشدار داده‌اند.

حفر این تونل از سال ۸۴ آغاز شد و سال ۹۱ به پایان رسید، بعد از آن ساخت تصفیه‌خانه‌های مربوط به آن پیگیری و چند روز پیش تمام شد. حال با اعلام وزارت نیرو، همه‌چیز برای انتقال سالانه ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب از این تونل ۳۰ کیلومتری که ۹ متر هم قطر دارد فراهم شده است.

حجم آب انتقالی در این طرح به همان میزانی است که در طول سالیان گذشته از تاسیساتی که در ۲۵ کیلومتر پایین‌تر سد مستقر بوده، برداشت می‌شده، اما کارشناسان حوزه محیط زیست معتقدند که این شکل از انتقال آب می‌تواند آسیب جدی به حیات رودخانه کرج وارد کند. آنها می‌گویند این آب از ۲۵ کیلومتر پایین‌تر از سد کرج به وسیله تاسیسات بیلقان به تهران منتقل می‌شد و حالا اگر قرار باشد با یک تونل و بدون طی کردن این مسیر منتقل شود، معلوم نیست چه بلایی سر این بخش از رودخانه کرج خواهد آمد. 

فاضلاب آبزیان را می‌کشد

کاهش قابل ملاحظه حجم آب رودخانه و افزایش غلظت آلاینده‌ها با آلودگی ناشی از ورود فاضلاب واحدهای خدماتی پذیرایی، خود معضل دیگری است که منجر به پیش بینی‌هایی مبنی بر مرگ آبزیان منطقه شده است.

سعید توکلی،مشاور کمیسیون محیط زیست شورای شهر کرج با اشاره به الزام قانونی مجتمع‌ها و رستوران‌های بزرگ به نصب سیستم فاضلاب شهری به «پیام ما» می‌گوید: «شرکت مهندسی وابسته به دانشگاه امیر کبیر از چند سال پیش  طرح جمع‌آوری فاضلاب تمام مجتمع‌های خدماتی جاده چالوس را به صورت سیستماتیک کلید زد. طبق قانون واحدهای بزرگ و رستوران‌های مستقر در منطقه ملزم به نصب سیستم تصفیه فاضلاب شدند. رستوران‌های کوچک هم وقتی تانکرشان پر می‌شود، باید فاضلابشان با تانکرهای بهداشتی به سیستم فاضلاب کرج منتقل شود.»

توکلی معتقد است که اگر تمامی این موارد به درستی اجرا شود و حقابه محیط زیستی منطقه داده شود، مشکلی برای رودخانه کرج ایجاد نخواهد شد. اما سوال اینجاست که این دستورالعمل ها تا چه حد اجرایی شده است؟

به گفته او تنها چند رستوران منطقه این الزامات را رعایت کردند و بخش زیادی از روستاها نیز به سیستم تصفیه فاضلاب مجهز نشده‌اند :«۱۵ سال پیش قرار بود روستاها به سیستم تصفیه مجهز شوند. فقط فاضلاب چهار پنج روستای بزرگ به سیستم تصفیه مجهز شد اما طرح به مشکل مالی خورد و متوقف شد.»

این تونل مقدمه انتقال آب بیشتر است

تنها چند روز دیگر به افتتاح این تونل باقی است، با این حال نه تکلیف حقابه محیط زیستی مشخص شده و نه سیستم فاضلاب این روستاها. توکلی که مسئول کمیته محیط زیست موسسه البرزشناسی است، معتقد است که این تونل مقدمه انتقال آب بیشتری در آینده است: «درست است که الان ۶ متر مکعب در ثانیه آب از رودخانه کرج منتقل می‌شود، اما قطر تونل ۹ متر است و قابلیت انتقال آب تا ۱۵ متر مکعب در ثانیه را دارد، پس این تونل می‌تواند در آینده تا سه برابر میزان فعلی آب برداشت کند.»

او با اشاره به خالی‌شدن ظرفیت خط لوله قدیمی انتقال آب کرج به تهران می‌گوید: «احتمالا با این خط لوله‌ای که خالی می‌شود، آب بیشتری از سد طالقان به تهران می‌آورند و این زمینه‌ساز فاجعه‌ای دیگر خواهد بود.»

 قاسم تقی‌زاده خامسی، معاون آب و آبفای وزیر نیرو در اینستاگرام خود متنی منتشر کرده و از برداشت بیشتر آب از سد کرج خبر داده است. در این متن آمده است: «تاکنون با توجه به ظرفیت تصفیه‌خانه‌های ۱ و ۲ تهران، بیشتر از ۲۶۰ میلیون مترمکعب آب در سال از رودخانه کرج برداشت نشده است؛ بنابراین در سال‌های پرآبی آب بدون برنامه‌ریزی شده در رودخانه رها می‌شد. احداث تونل ۳۰ کیلومتری کرج انتقال مانده ۶۰ میلیون مترمکعبی تخصیص آب شرب تهران و مدیریت آورد رودخانه کرج در ترسالی‌ها است.» به گفته خامسی تخصیص آب سد کرج برای شهر تهران حدود ۳۲۰ میلیون متر مکعب است که از سال‌های ساخت سد تاکنون نتوانسته بیش از ۲۶۰ میلیون مترمکعب آب را منتقل کند. در خبرهای رسمی اما شرکت مدیریت منابع آب ایران از برداشت بیش از ۳۲۰ میلیون مترمکعب آب در آینده‌ای نزدیک خبر داده است. در توضیحات این شرکت آمده است که در فاز اول، ۶۰ تا ۷۰ میلیون مترمکعب باقیمانده تخصیص منتقل می‌شود و ظرفیت کامل تصفیه‌خانه ششم یعنی ۷.۵ متر مکعب بر ثانیه زمانی منتقل می‌شود که آورد رودخانه بالاتر از نرمال و ترسالی باشد.

به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *