«حریق اخیر پلدختر نیز در اثر بی‌مبالاتی یک کشاورز و آتش زدن کاه و کلش مزرعه بوده است.» این را روز گذشته «علی ملکی آهنگران»، فرماندۀ یگان حفاظت از منابع‌‎طبیعی کشور گفته. او تأکید کرده با بررسی آتش‌سوزی‌های یک ماه گذشتۀ استان لرستان، مشخص شده که تعدادی از آن‌ها عمدی بوده است. «در این ارتباط ۱۷ نفر شناسایی شدند و اقدامات قانونی انجام شده تا برای دستگیری آن‌ها با هماهنگی قضایی اقدام شود.»

هفده نفر در استان لرستان دستگیر شده‌اند و هنوز مشخص نیست چه برخوردی با آن‌ها خواهد شد، اما این استان به‌گفتۀ «حسین میرزایی»، مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری اسـتان، از ابتدای سال تاکنون ۱۶۶۲ هکتـار از جـنگل‌ها و مراتع‌اش را با آتش از دست داده اسـت. «این سطح از آتش‌سوزی در قالب ۴۸ فقره اتفاق افتاده است؛ بیشتر آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌ها و مراتع مشجر بوده است.»

ماجرا اما روز گذشته به لردگان رسید. شهری در استان چهارمحال‌وبختیاری و گفته شد جـنگل‌های این منطقه دچار حریق شده اسـت. علـی سـلاجقه، رئیـس سازمان حفاظت محیط٬زیست هم بعد از جلسه هیئت دولت دربارهٔ این آتش رخ نداده گفت: «با سازمان منابع طبیعی کشور همکاری داریم و از همهٔ ظرفیت‌ها برای مهار آتش لردگان استفاده می‌کنیم؛ اما با این درجه حرارت که وجود دارد و متأسفانه برخی مسائل عمدی که هست، کار با مشکلاتی مواجه است.»

به‌گفتۀ یوسف‌پور، یکی از اشکالات جدی این است که ارزش‌گذاری اقتصادی واقعی برای زیستگاه و گونه‌ها انجام نمی‌گیرد و در نتیجه باتوجه‌به نبود ارزش منطقه، بحث‌های حقوقی هم به‌درستی پیگیری نمی‌شود و توجه به معیشت و اقتصاد محلی و نبود درک درست از ارزش زیستگاه، باعث می‌شود تا احکام مناسبی برای آتش‌سوزی‌ها انجام نگیرد. «قرار بود مناطق مؤثر از آتش‌سوزی‌ها مانند زاگرس و البرز و … پایگاه مشخصی داشته باشند که استان‌های پیرامون را پوشش دهند. استان لرستان در زاگرس این پایگاه شد، اما تجهیزاتی که بتواند به استان‌های مجاور سرویس دهد وجود ندارد.»

رئیس ادارۀ محـیط‌زیست چهارمحال می‌گوید: وضعیـت تجهیزات انفرادی به نسبت قبل کمی بهتـر است. دمنده‌ها و اره‌‌برقی‌های انفرادی کـه بتوانیم با آن‌ها آتش‌بر بزنیم بهتر از قـبل است، اما افراد باید بتوانند خود را به‌مـوقع به منطقه برسانند و صعب‌العبوربودن منطقه مشکل بزرگی است. 

 اطـلاعات دربارۀ مناطق درگیر در آتش‌سوزی محدود است

«مهـدی رهنـما»، رئیـس پـژوهـشگاه هواشناسی و علوم جوی سازمان هواشناسی کشور، سال ۹۹ از تهیۀ نقشه‌های پیش‌بینی احتمال خطر آتش‌سـوزی در عرصه‌های طبیعی خبر داده بود. به‌گفـتۀ او مطالعاتی روی مـوضوع پـایـش و پیـش‌بیـنی آتش‌سـوزی در عرصه‌های طبیعی کشور آغاز شده و اولین محصول تولیدی در این زمینه، نقشه‌های پایش روزانۀ آتش‌سوزی است. «این نقـشه حاصل پردازش روزانه داده‌های ماهواره‌های سنجش از دور بود. اکنون با بهبود روش‌های پردازش تصویر این نقشه‌ها با گام زمانی هر شش ساعت یک‌بار، به روزرسانی می‌شوند. 

به‌گفتۀ او شاخص آب‌وهوایی آتش با درنظرگرفتن عواملی مانند دمای هوا، رطوبت نسبی، سرعت باد و بارش، خطر وقوع و گسترش آتش‌­سوزی در جنگل‌ها و مراتع را ارزیابی می­‌کند. طی سال‌های اخیر، تعداد زیادی از کشورها در سراسر جهان از این شاخص در برنامه‌ریزی عملیات‌­ آتش‌سوزی بهره برده‌اند.

او به نکتهۀ دیگری هم اشاره می‌کند و آن هم تفاوت در داده‌های ارائه شـده است. «برای مثـال سـازمان سـنجش هوایی نقشه‌ای می‌داد و باتوجه‌به لکۀ آتش‌سوزی می‌گفت که ۲۵۰۰ هکتار از زمین‌های این استان درگیر آتش بوده، اما مسئولان آن استان برای مثال می‌گفتند که ۷۰۰ هکتار درگیر بوده و این تفاوت و عدم پذیرش کار را سخت می‌کرد.» 

سجـادیان مـی‌گوید مـدام از نقـشۀ آتش‌سوزی صحبت می‌شود، اما آنچه قـبلاً در دسـترس بود هم دیگر در دسـترس نیسـت و در نتیجه نمی‌توان در چنـین شرایـطی به‌درستـی برای مناطـقی که احتمـال آتش‌سـوزی در آن‌ها بالاست، برنامه داشـت. «ما مانـند سایر کشورها نیازمند نقشـه‌ای آنلایـن درباـرۀ گزارش آتش‌سوزی‌هایمان هستیم. چنـانچه این نقشه وجود داشته باشد و مدام به‌روز شود، شاید بتوان برای وضعیت آتش‌سوزی‌های آینده برنامه‌ای داشت و البته این اتفاق منوط به خواست متولیان و ارادۀ بزرگتری است.»