هنرمندان و فعالان محیطزیست در رویداد «هنر و محیطزیست» از ارتباط این دو حوزه گفتند
هنر روایتِ محیطزیست
۲۰ خرداد ۱۴۰۳، ۱۷:۳۸
اولین روز هفته، در شلوغی خیابانهای پایتخت و در هرم گرما، از قشرهای مختلف دور هم جمع شدند تا از هنر و محیطزیست بگویند. ازآنجاکه دیگر محیطزیست را نمیتوان جدا از جنبههای متفاوت زیست امروزهمان دید، رابطۀ آن با هنر هم معانی مختلفی پیدا میکند. رویداد «هنر و محیطزیست» بههمینمنظور و بهمناسبت روز جهانی محیطزیست در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد و فعالان محیطزیست و هنرمندان، روز شنبه نوزدهم خردادماه، برای سخنرانی در این رویداد حضور پیدا کردند. رویدادی که در آن هم از مزایای روایتگری هنر گفته شد و هم در نقد آن.
چرا باید روایت کنیم؟ این سوالیست که «محمد واعظی»، مستندساز در این نشست در اهمیت روایتگری مطرح کرد: «مهمترین اثری که روایتگری میگذارد، این است که فراموش نکنیم. روایتکردن اجازه نمیدهد که فراموش کنیم در عمر کوتاه انسان چه بلایی بر سر اقلیم ما آمده است.»
او دربارۀ تأثیر هنر و روایتگری بر محیطزیست گفت که روایتگری باب یک گفتوگو را باز میکند. واعظی در مورد تأثیر هنرمند بر محیط اطرافش به چند مثال اشاره کرد که یکی از آنها عکسهای «انسل آدامز» بود: «آدامز یک عکاس آمریکایی است که از حدود سال ۱۹۴۰ عکسهایی را از پارکهای ملی آمریکا ثبت کرد. عکسها با وجود سیاهوسفیدبودن، آنچنان زیبایی خیرهکنندهای داشتند که باعث شد پارکهای ملی آمریکا محبوب شوند.»
«آروین صداقتکیش»، موسیقیدان: همۀ ما تحتتأثیر مبلغان تکنولوژی معتقدیم استفاده از خودروهای برقی به نفع محیطزیست است. اما اینکه راحتترین راه برقیکردن خودروها، یونهای لیتیومی هستند و لیتیوم چگونه به دست میآید، پای اخلاق به میان میآید؟ آیا میتوانیم از شبهبردگان آفریقایی استفاده کنیم و لیتیوم استخراج کنیم تا محیطزیست را نجات دهیم؟
«ادوارد برتینسکی» عکاس دیگری است که از عکس برای نشاندادن مکانهایی که صنعت آنها را تغییر داده استفاده کرده است: «او مجموعه عکسی دارد که یک سد در یک روستای چین در حال ساخت است و قرار بوده تولید برق و افزایش صنعت کشتیرانی اتفاق بیفتد.»
واعظی با نشاندادن عکسهایی که برتینسکی ثبت کرده، نشان داد که چهطور این سدسازی باعث شد حدود یک میلیون نفر از خانههایشان آواره شوند و تنوعزیستی منطقه کاهش پیدا کند: «ما چهکاری میتوانیم بهعنوان روایتگر انجام دهیم؟ میتوانیم راوی اتفاقی باشیم که بهطور طبیعی در حال جریان است و توجهها را بیشتر به واقعیت موجود جلب کنیم تا کمتر در محیط زندگیمان دخالت کنیم.»
تمرین کار گروهی
«هادی کاشانی»، مدیرعامل تشکل «جمعیت داوطلبان سبز»، بهعنوان سخنران دیگر برنامه از تجربیاتش بهعنوان یک فعال محیطزیست گفت: «تمساحهای گاندو سیستانوبلوچستان زمانی که خشکسالی میشود جهت مخالف رودخانه بهسمت جایی میروند که آب هست. زمانیکه آب تمام میشود، دالانی را در دیوارۀ رودخانه حفر کرده و داخل آن میروند و متابولیسم بدنشان را پایین میآورند تا بارندگیهای سیلابی آغاز شود. ما هم طی تمام این سالها یاد گرفتیم اگر شرایط نامناسب است، متابولیسم را پایین بیاوریم و منتظر شرایط بهتر بمانیم. در دهه ۷۰ و ۸۰ آموختههای زیادی از فعالیتهای محیطزیستی از سطح سرزمین داشتهایم و رسالت ما این است که آن را به نسل بعد منتقل کنیم.»
او در ادامه به این موضوع اشاره کرد که فعالیتهای ما عمدتاً مبتنی بر آگاهسازی بود، اما بحرانهای محیطزیستی آنقدر سریع رخ داده که دیگر جای آگاهسازی نبود و نوبت به اقدام رسید: «بنابراین امروزه فعالیتهایی از جنس رویکردهای قبلی جوابگو نیست و بعضاً نقدهایی به آن وارد میشود. بهعنوان مثال امروزه برای یک برنامۀ پاکسازی ساده، نقد وارد میشود که خود جمعکردن این زباله صرفاً یک جابهجایی زباله است. علوفهدادن به حیوانات نیز مورد نقد بود که دخلوتصرف در زندگی حیاتوحش است. حتی به برنامههایی نظیر درختکاری نقد وارد میشود که در اکوسیستم دستکاری میکنید. به نظرم اساساً چنین اتهامهایی میتواند بهعنوان نقد وارد شود؛ ولی به این معنا نیست که این فعالیتها را تعطیل کنیم. بنابراین برای اینکه خروجیهای مؤثر داشته باشیم، باید تمرین کار گروهی کنیم.» او در ادامه از «جلالالدین پرویز حمیدی»، عکاس و فعال محیطزیست خواست که به این سؤال پاسخ دهد: آیا تهیۀ گزارش و روایت میتواند گرهگشا باشد یا بهعنوان فعال محیطزیست باید بهگونۀ دیگری به قضیه نگاه کرد؟ پرویز حمیدی دراینباره پاسخ داد: «نقدی که امروزه دارم این است که در این عصر با انبوهی از تصاویر در برابر هر نوع رخدادی روبهروییم. دیگر روایتگری بهمعنای گزارشی و مستندبودنش، کارکرد خودش را از دست داده است.»
پرویز حمیدی برخلاف واعظی بر این موضوع تأکید کرد که در جهان امروز روایتکردن صِرف، این کار را بیاثر میکند: «بنابراین بیشتر توصیهام این است که از شکاف بیشتر جلوگیری کنیم؛ به این معنا که حتی تلاش کنیم کسی که به محیطزیست آسیب میرساند را نیز بفهمیم.»
اخلاق و محیطزیست
«آروین صداقتکیش»، موسیقیدان و رهبر ارکستر یکی دیگر از سخنرانان این برنامه بود. او صحبتهای خود را با معرفی و اشاره به کتاب «اخلاق محیطزیست» نوشتۀ «گرگوری باسشام» اینگونه شروع کرد: «حوزۀ محیطزیست عرصۀ تعارضات بسیار شدید است. هراندازه که سعی میکنیم که مسائل را حل کنیم، میبینیم که جنبۀ دیگری دارد که جلوی راه ما را میبندد. علت این موضوع تغییر مقیاسها است. مانعهای بعدی این است که مسائل عمیقاً سیاسی است. زمانی که مقیاس تا این حد بزرگ میشود، دیگر در حوزۀ فردی کار نمیکنید. وقتی یک سدسازی باعث جابهجایی یک میلیون میشود، یک مسئلۀ سیاسی است و ربطی به فرد ندارد. درواقع عرصۀ شدید تعارض منافع است.»
بهگفتۀ او، این مسئله ما را متوجه این میکند که در حوزۀ محیطزیست سؤالاتی از جنس اخلاق مطرح میشود: «اما مبانی این اخلاق در کجا است و چگونه از این مبانی میتوانیم احکام اخلاقی استخراج کنیم؟ این موضوع مهمی است و تقریباً کمتر در ایران به آن پرداخته شده است. برای مثال همۀ ما تحتتأثیر مبلغان تکنولوژی معتقدیم استفاده از خودروهای برقی به نفع محیطزیست است. اما اینکه راحتترین راه برقیکردن خودروها، یونهای لیتیومی هستند و لیتیوم چگونه به دست میآید، پای اخلاق به میان میآید؟ آیا میتوانیم از شبهبردگان آفریقایی استفاده کنیم و لیتیوم استخراج کنیم تا محیطزیست را نجات دهیم؟ نظریههای مختلف اخلاقی در این کتاب بررسی شده و باتوجهبهاینکه ریشهشان در کجاست، به ما ابزارهایی برای برخورد با این وضعیت میدهند.»
«ابوالفضل وطنپرست»، رئیس هیئتمدیرۀ «جمعیت داوطلبان سبز» و فعال محیطزیست هم در این برنامه از برگزاری چنین رویدادهایی ابراز خوشحالی کرد. «عرفان خسروی»، دیرینهشناس، زیستشناس و مروج علم دربارۀ هنر و علم سخنرانی کرد و «عباس مجیدی»، مجسمهساز هم از هنر، زندگی و محیطزیست گفت. «شیما مفید»، مدیر مؤسسۀ «ابرسین» نیز یکی دیگر از سخنرانان این برنامه بود. همچنین در این رویداد دو انیمیشن «هبوب» ساختۀ «مهسا سامانی» و «سمپاش» ساختۀ «فرنوش عابدی»، که هر دو مرتبط با محیطزیست هستند، نمایش داده شد. گروه هنری «وینادز» نیز با موضوع ردپای کربنی یک پرفورمنس موسیقی اجرا کرد.
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- محبوبترین تورهای ترکیه کدامند؟
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید