|پیام ما| برگزیدگان نوزدهمین دورهٔ جایزهٔ «دکتر تقی ابتکار» توسط مرکز صلح و محیط‌ زیست معرفی شدند و دوشنبه شب طی مراسمی در تهران، جوایز خود را دریافت کردند. در جمع این برگزیدگان بودند.
نوزدهمین دورهٔ جایزهٔ دکتر تقی ابتکار که هرساله توسط سازمان غیردولتی «مرکز صلح و محیط زیست» برگزار می‌شود، امسال نیز در سالگرد درگذشت تقی ابتکار، دومین رئیس سازمان حفاظت محیط زیست پس از انقلاب اسلامی برگزار شد. در این مراسم که با حضور جمعی از فعالان محیط زیست، چهره‌های دانشگاهی و پیشکسوتان این حوزه برپا بود، «معصومه ابتکار»، رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست و «پیروز حناچی»، شهردار اسبق تهران نیز حضور داشتند.
فراخوان این جایزه در دی‌ماه منتشر شده بود و همانند سال‌های گذشته، فعالان محیط زیست و سازمان‌های مردم‌نهاد، پژوهشگران، مخترعان، نوآوران، نویسندگان و روزنامه‌نگاران آثار خود را به دبیرخانهٔ این جایزهٔ غیردولتی ارسال کردند. هیئت داوران شامل چهار تن از پیشکسوتان حوزهٔ محیط زیست و مدیرعامل مرکز صلح و محیط زیست، هفتم اسفندماه تشکیل شد و با بررسی پرونده‌های رسیده براساس شاخص‌های مندرج در فراخوان، پژوهشگران و فعالان سال ۱۴۰۲ را انتخاب کردند.

ابتکار: غزه گورستان سازمان ملل است
معصومه ابتکار، رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست و تنها فرزند تقی ابتکار، در سخنان کوتاهی در این مراسم با تشریح روند برگزاری سالانهٔ اهدای این جایزه گفت: «این جایزه شاید بهترین یادبود برای دکتر ابتکار باشد که همواره نگران محیط زیست بود و دغدغهٔ علاقه‌مندان و فعالان محیط زیست را داشت.»
او که ریاست هیئت‌مدیرهٔ مرکز صلح و محیط زیست را نیز به‌عهده دارد، گفت: «البته این مرکز فقط در زمینهٔ محیط زیست فعالیت نمی‌کند، بلکه برای صلح نیز تلاش می‌کند؛ چراکه صلح در روند زندگی انسان‌ها اهمیت خاص و نقش تعیین‌کننده دارد. متأسفانه امروز می‌بینیم همهٔ ساختارهایی که بشر برای حفظ صلح مثل سازمان ملل، منشور حقوق بشر و کنوانسیون‌های بین‌المللی ایجاد کرده، کشتار رژیم صهیونیستی در غزه آنها را زیر پا گذاشته است.»
ابتکار اضافه کرد: «امروز غزه فقط گورستان فلسطینی‌ها نیست، گورستان سازمان ملل و معاهدات بین‌المللی است. گورستان تمام قواعدی است که بشر پایه‌گذاری کرد تا بتواند در صلح زندگی کند.»
پس از ابتکار، «زهرا جواهریان»، عضو هیئت داوران این دوره از جایزه، با قرائت بیانیهٔ هیئت داوران گفت: «لازم است از همهٔ پاسخ‌دهندگان به این فراخوان تشکر شود که نبود نامشان در میان منتخبین امسال، چیزی از ارزش تلاش‌هایشان کم نمی‌کند. همچنین، سپاس از همهٔ تلاشگران عرصهٔ محیط زیست و طبیعت و نیز صلح و انسان‌دوستی که با نگرانی، فجایع و کشتار بی‌نظیر تاریخی رژیم آپارتاید اسرائیل در غزه را دنبال می‌کنند و به این نسل‌کشی معترض هستند.»

تقدیرشدگان
در این دوره از جایزه، پنج لوح قدردانی برای فعالیت‌های فردی و گروهی مرتبط با محیط زیست به‌همراه سه لوح قدردانی برای شرکت‌های خصوصی فعال در حوزهٔ محیط زیست اهدا شد.
«محمداسماعیل خراسانی فردوانی» و «محمدرضا سیاه‌پوش» به‌خاطر تحقیقات و اختراع «دستگاه خودکار نمونه‌گیری از آلاینده‌های بیولوژیک هوا شامل گرده‌های گیاهی و اسپور قارچ‌ها و پایش گردوغبار» برندهٔ لوح قدردانی شدند. کاربرد این دستگاه برای مناطق و موقعیت‌هایی است که آلاینده‌های بیولوژیکی مانند گرده‌های گیاهان و آلاینده‌های غیربیولوژیکی مانند گردوغبار وجود دارند و شناسایی آلایندهٔ اصلی برای اقدام لازم دشوار است. این شرایط در چندسال گذشته در استان خوزستان دیده شده که علت‌ آلودگی هوا و مسمومیت شهروندان، گرده‌افشانی نوعی درخت اعلام شده است، اما در مقابل برخی کارشناسان نیز علت مسمومیت شهروندان را آلاینده‌های صنعتی می‌دانند.

همچنین «مهدی نبی‌یان جوردی»، مدیر پروژه حفاظت مشارکتی میش‌مرغ در شهرستان بوکان نیز به‌خاطر تلاش برای حفاظت از تنوع‌زیستی و افزایش آگاهی مردم از طریق فعالیت‌های فرهنگی و هنری نیز لوح قدردانی هیئت داوران را دریافت کرد.
«یاسمن مؤیدی»، فعال اجتماعی که توجه به محیط زیست را در فعالیت‌های متنوع خود قرار داده بود و «سید مجید میرغضنفری»، فعال رسانه‌ای تلویزیونی در حوزهٔ محیط زیست به‌خاطر تلاش‌های آگاهی‌بخش و مؤثر لوح قدردانی دریافت کردند.

«ستاره حجتی»، دبیر حوزهٔ آب و توسعهٔ جامعهٔ محلی روزنامهٔ «پیام ما» نیز که به‌صورت تخصصی و پیگیرانه مسائل مرتبط با بحران آب، دیپلماسی آب و توسعهٔ روستایی را پیگیری کرده بود، برندهٔ لوح قدردانی هیئت داوران شد. حجتی پس از دریافت جایزهٔ خود گفت: «متأسفانه در این ۴۰ سال سوءمدیریت آب برای مردم سیستان‌وبلوچستان یا بی‌آبی به‌بار آورده یا سیل‌های ویرانگر. امروز هم می‌بینیم که مردم این استان درگیر سیل شده‌اند.» او جایزهٔ خود را به مردم سیستان‌وبلوچستان تقدیم کرد.
در بخش قدردانی از شرکت‌های بخش خصوصی نیز «شرکت دانش‌بنیان پارس گون» به‌خاطر نوآوری در صنعت تصفیهٔ پساب‌های صنعتی و «شرکت دانش‌بنیان هوشمند الکتریک قدرت آوا» به‌خاطر فعالیت در زمینهٔ دستگاه‌های تصفیهٔ خروجی هوای صنایع و معادن لوح قدردانی دریافت کردند. «شرکت زیست پایش فیدار» نیز به‌خاطر مطالعه و اجرای موفق فناوری جدید در تصفیهٔ شیرابه و پساب صنعتی با استفاده از فرآیندهای ترکیبی انعقاد الکتریکی و اکسیداسیون پیشرفته سومین دریافت‌کنندهٔ لوح قدردانی بود.

بخش جوایز
در بخش جوایز نیز جمعی از فعالان محیط زیست، پژوهشگران، پیشکسوتان و روزنامه‌نگاران جایزه دریافت کردند.
جایزهٔ تلاشگر بخش تشکل‌های مردم‌نهاد به‌خاطر فعالیت گسترده در حفاظت از محیط زیست تالاب‌ها و جلب مشارکت جوامع محلی در شهرستان نقده استان آذربایجان‌غربی به «انجمن نوژین سبز» تعلق گرفت. جایزهٔ تلاشگر جوان نیز به‌خاطر فعالیت مؤثر دانشگاهی و مدنی برای آموزش و مهارت‌افزایی محیط زیستی در استان‌های کردستان و کرمانشاه «صلاح ویسی» اهدا شد. «نادره وائلی‌زاده»، خبرنگار روزنامهٔ «پیام ما» در استان خوزستان نیز به‌‌دلیل سال‌ها تلاش مجدانه در انعکاس مسائل محیط زیست و طبیعت ایران در قالب خبر و گزارش نیز جایزهٔ خبرنگار حافظ محیط زیست را دریافت کرد. وائلی‌زاده در سخنان کوتاهی به تشریح وضعیت محیط‌ زیست استان خوزستان پرداخت و خواستار توجه جدی‌تر به این مسائل شد.
«امین‌رضا نشاط» به‌خاطر پژوهش کاربردی در زمینهٔ مدیریت داده‌های زیستی با تأکید بر مدیریت آب‌های زیرزمینی جایزهٔ پژوهشگر جوان را دریافت کرد و «مدینه ساعد» به‌خاطر فعالیت مؤثر در نهادهای مدنی دانشگاهی برای آموزش و مهارت‌افزایی حفاظت از محیط زیست موفق به دریافت جایزهٔ تلاشگر مدنی شد. اما جایزهٔ پژوهشگر پیشکسوت نیز به «اسکندر زند»، استاد موسسهٔ تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، متخصص در اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی تعلق گرفت.

پاسداشت محیطبانان شهید
هیئت داوران نوزدهمین دورهٔ جایزه دکتر تقی ابتکار، همچنین با گرامیداشت یاد و خاطرهٔ چهار محیطبان شهید، به خانوادهٔ ایشان لوح سپاس اهدا کرد. محیطبانان شهید «حشمت‌الله ملکی»، «یاسین یاری»، «محمد فرهمند» و «رضا بهرام‌پور» به‌پاس جانفشانی‌شان در را حفظ طبیعت مورد قدردانی قرار گرفتند.