پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | تداوم نگرانی در مورد جنگل الیمالات نور

تداوم نگرانی در مورد جنگل الیمالات نور

زباله‌ها در الیمالات موجب چالش‌های محیط‌زیستی فراوانی شده‌اند





تداوم نگرانی در مورد جنگل الیمالات نور

۲۰ مرداد ۱۴۰۳، ۲۰:۴۶

دریاچه سد الیمالات در ۹ کیلومتری نور در مسیر جادّه نور به چمستان و در جنگل الیمالات در جنوب دوراهی روستای کاردگر قرار دارد. این سد و جنگل هم اکنون یک از پایگاه‌های گردشگری نور و با رستوران و امکانات قایق‌سواری و ماهیگیری است. سدی خاکی که در ارتفاع ۱۲۵ متری از سطح دریا قرار دارد یکی از تفرجگاه‌های اهالی نور است. سد خاکی الیمالات با ارتفاع ۲۶ متر بین سالهای ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۳ احداث شده و دریاچه‌ای با بیشینه ذخیره ۸۰۰ هزار مترمکعب بر روی رودخانه شامیرود – الیمالات – احداث شده است.
جنگل الیمالات میدان زباله شهرستان نور نیز هست و زباله‌ها در الیمالات چالش‌های محیط‌زیستی فراوانی موجب شده‌اند. به دپوی ۵۰۰ هزارتنی زباله در سایت جنگلی نور، روزانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ تن زباله منتقل می‌شود. در این سایت اخیراً تلاش شده تا چرخه کامل مدیریت پسماند برقرار شود. دفع غیراصولی زباله و عدم کنترل شیرابه تولیدی به دلیل دفع غیراصولی و هدایت آن به عرصه جنگلی مجاور و ایجاد تبعات محیط زیستی از چالش‌های بزرگ این پهنه است. نگارنده در بازدید ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ مشاهده کرد که چندین حوض فاضلاب و گنداب در پیرامون محدوده مخزن سد الیمالات و در نزدیکی تأسیسات گردشگری مشاهده می‌شود.

استان مازندران مشکل آلودگی بالایی دارد و آلودگی منابع طبیعی آن به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر مردم اثر می‌گذارد. کاربری غیرعلمی اراضی بزرگ‌ترین عامل در آلودگی استان است. گسترش کشاورزی، توسعه شهری و فعالیت‌های چوب‌بری جنگل‌های مختلط هیرکانی کاسپین موجب تهدید جدی گونه‌های گیاهی و جانوری است که بسیاری از آنها بومی هستند و در معرض خطر ازدست‌دادن زیستگاه خود هستند.
پیامدهای جنگل‌زدایی بسیار فراتر ازبین‌رفتن فوری درختان است. این یک اثر دومینویی را ایجاد می‌کند که شامل فرسایش خاک، افزایش مخاطرات سیلاب و اثرهای تغییر اقلیم و تهدیدی قابل‌توجه برای تنوع زیستی ارزشمند منطقه است. در سال‌های اخیر، به دلیل افزایش سفر و اشتهای فزاینده برای ساخت‌وساز در شهرهای منطقه، ماهیت زیبایی طبیعی این منطقه در معرض تهدید جدی قرار گرفته است. افزایش چشمگیر ویلاسازی و تجاوز به مناطق دست‌نخورده در جنگل‌ها و کوهستان‌ها هماهنگی طبیعی کشور را مختل کرده است. علاوه بر این، تقاضای فزاینده برای دستیابی به زمین‌های کشاورزی و شالیزارهای برنج، بخش قابل‌توجهی از بافت کشاورزی شمال را از بین برده است.
قطع گستردهٔ درختان و تجارت غیرقانونی چوب، جنگل‌های شمال ایران را آسیب‌پذیر کرده و به کاهش بارندگی و خشک‌شدن تالاب‌ها و رودخانه‌ها انجامیده است. به‌هرحال دولت اعلام کرده است که بدون تأیید سازمان حفاظت محیط‌زیست هیچ صنعت آلاینده‌ای در شمال – و جاهای دیگر – ایران ایجاد نخواهد شد. البته جهش گردشگری بدون زیرساخت‌های کافی، به دلیل بی توجهی برخی بازدیدکنندگان، آلودگی‌های محیط زیستی را به‌صورت تدریجی تشدید کرده است، و این گرفتاری مهمی در استان‌های شمالی ایران است که کمتر موردتوجه سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار می‌گیرد.
تلاش‌ها برای پاکسازی جاده‌ها، جنگل‌ها، سواحل و سواحل رودخانه‌ها از طریق پویش‌های سازمان‌های مردم‌نهاد قابل‌ستایش است، ولی تداوم دفع زباله در طبیعت – به‌ویژه از سوی گردشگران – فقط از طریق تلاش‌های داوطلبانه قابل‌حل نیست. پاکسازی محیط‌زیست از زباله‌ها، به‌ویژه زباله‌های پلاستیکی، نیازمند تعهد ملی و بودجه مشخصی است.

در ماه‌های اخیر الیمالات با خبر قطع درختان نیز مورد توجه ویژه قرار گرفت. در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ لودر و بولدوزر متعلق به پیمانکار یک “طرح گردشگری” با همراهی و چراغ‌سبز مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – و رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری نور، بدون داشتن مجوزهای قانونی اقدام به تخریب و تسطیح مسیر سیم‌کشی و تیر برق‌های فشارقوی کرده و جنگل را در مساحتی به طول ۵۰۰ متر و عرض ۴۰ متر شخم و شیار زده‌اند؛ به‌گونه‌ای که در این عملیات، حدود چهارهزار اصله درخت و نهال هیرکانی از بیخ‌وبن پاکتراشی و دفن شده و کامل از بین رفته است.
در نیمه فروردین ۱۴۰۳ سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور درباره قطع درختان در منطقه جنگلی الیمالات شهرستان نور در استان مازندران اعلام کرد که «در منطقه الیمالات، در محدودهٔ مربوط به ایجاد پارکینگ در حریم خطوط برق فشار قوی، تخلفاتی از قبیل خاک‌برداری و خاکریزی، پاکتراشی تعدادی نهال و قطع ۳۰ اصله درخت از طرف سرمایه‌گذار حوزه گردشگری (که تاکنون در عرصه‌های جنگلی تجربه سرمایه‌گذاری نداشته) به دلیل عدم آگاهی از قوانین جاری رخ‌داده است… با تنظیم صورت‌جلسه تخلف توسط کارشناسان اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نور و ورود به هنگام دادستان شهرستان نور و دستور دادستان مرکز استان، سرمایه‌گذار مربوطه موظف به بازگرداندن فضای مورد اشاره به وضعیت سابق و جبران خسارت‌های وارده شده است.» بازدید نگارنده در تاریخ ۱۷ مرداد ۱۴۰۳ نشان داد که کار خاصی تا این تاریخ برای جبران خسارت وارده انجام نشده است. در همان اطلاعیه منابع طبیعی بندی نیز به‌عنوان جبران خسارت گنجانده شده بود «سرمایه‌گذار طرح گردشگری فوق‌الاشاره به‌منظور جبران نهال‌های از بین رفته پیشنهاد غرس ۵۰۰۰ اصله نهال با هماهنگی اداره کل منابع طبیعی استان مازندران در عرصه‌های مناسب را داده است.» این البته به‌هیچ‌عنوان جبرانی برای خسارت وارد شده نیست و همان‌طور که ذکر شد حتی چنین کاری نیز تا نیمه مرداد ۱۴۰۳ پیگیری نشده است. توجه شود که از مساحت ۲ میلیون هکتاری جنگل‌های شمال کمتر از ۱۰۰ هزار هکتار به جنگل‌های جلگه‌ای اختصاص دارد که به‌شدت در معرض تصرف و تخریب و تغییر کاربری است.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر