قطعاتی که آن‌ها یافته بودند، قدمتی حدود ۷۰۰ هزار سال داشت و مربوط به استخوان بازو (با نام هومروس) می‌شد که کوچک‌ترین اندازهٔ کشف‌شده برای این استخوان در دودمان تکاملی انسان بود. استخوان متعلق به یک فرد از گونهٔ منقرض‌شدهٔ «هومو فلورسینسیس» (Homo floresiensis) بود. این فسیل صندوقچهٔ اسرار منشأ این‌گونهٔ منقرض‌شده از انسان – که برخی به ‌آن لقب «هابیت» هم داده‌اند – را باز کرد.  

پژوهشگران خبر کشف این استخوان (که دو سر آن از دست رفته) به‌همراه دو دندان فسیل‌شده را، روز سه‌شنبه (۱۶ مرداد) اعلام کردند. فسیل‌ها در مانا منگه در حوضهٔ «سوآ» (So’a) در جزیرهٔ فلورس، یعنی جایی که آشتفشان «ابولوبو» (Ebulobo) بر فراز آن خودنمایی می‌کند، کشف شده‌اند. قبلاً نیز فسیل‌هایی از دندان و فک از همین گونه و با همین قدمت در این محل پیدا شده بودند. اما این نخستین‌بار است که استخوانی به‌غیر از استخوان‌های مربوط به جمجمه، از هومو فلورسینسیس در ماتا منگه یافت می‌شود. 

براساس اندازهٔ این استخوان، محققان به‌ این نتیجه رسیده‌اند که قد این فرد، حدود یک متر بوده است؛ یعنی حدود شش سانتی‌متر کوتاه‌تر از قد تخمینی فسیل مشهور ۶۰ هزار سالهٔ هومو فلورسینسیس که در سال ۲۰۰۳ میلادی کشف شد. فسیل قبلی در غار «لیانگ بوآ» (Liang Bua) در ۷۵ کیلومتری محل کشف این استخوان بازو کشف شده بود. 

اما به‌گفتهٔ دانشمندان، شباهت‌ها بین فسیل‌های یافت‌شده در ماتا منگه و فسیل‌های هومو ارکتوس یافت‌شده در جاوۀ اندونزی، شواهدی قوی از این موضوع هستند که هومو فلورسینسیس از هومو ارکتوس منشأ گرفته است.  «یوسوک کایفو» (Yousuke Kaifu) استاد دیرین‌انسان‌شناسی دانشگاه توکیو که نویسندهٔ ارشد مقالهٔ این پژوهش در مجلهٔ «نیچر کامیونیکیشنز» (Nature Communications) است، می‌گوید: «در مقایسه با هومو ارکتوس که جثه‌ای درشت شبیه به انسان امروزی داشته، هومو فلورسینسیس با کاهش چشمگیر اندازهٔ بدن روبه‌رو بوده است. این به‌معنای آن است که برگهٔ جدیدی [در مطالعهٔ گونه‌های انسان باستانی] باز شده است.» 

به گفتهٔ کایفو، فسیل‌های کشف‌شده در فلورس، بیشتر شبیه به فسیل‌های هومو ارکتوسی هستند که در «سانگیران» (Sangiran) جاوه کشف شده‌اند که مربوط به ۸۰۰ هزار تا ۱.۱ میلیون سال پیش بوده‌اند، نه گونه‌های ابتدایی‌تر آن. 

بروم اضافه می‌کند: «بین یک میلیون تا ۷۰۰ هزار سال قبل، اندازهٔ بدن آن‌ها به‌شدت کاهش یافت و باعث پیدایش گونهٔ هومو فلورسینسیس شد.»  با گذشت زمان، اندازهٔ بدن پستانداران با جثهٔ بزرگ‌تر، مانند فیل‌هایی که در فلورس زندگی می‌کردند، تحت‌تأثیر جزیره کوچک‌تر شد.  «گریت ون‌دن‌برگ» (Gerrit van den Bergh) استاد دیرینه‌شناسی دانشگاه ولونگونگ (Wollongong) و یکی از نویسندگان این مقاله نیز می‌گوید: «تصور می‌شود که دلیل اصلی این کاهش اندازه طی چندین نسل، آن است که کوچک‌بودن در جزیره، مزایای بیشتری نسبت به بزرگ‌بودن دارد. کمبود دوره‌ای غذا به‌ احتمال زیاد، مهم‌ترین نیروی انتخابی برای اندازهٔ‌ کوچک‌تر بدن است.» 

هومو ارکتوس برای نخستین‌بار حدود ۱.۹ میلیون سال قبل پدید آمد و دارای تناسبات بدنی مشابه بدن ما بود؛ البته مغزی کوچک‌تر از ما داشت. 

طول اولیهٔ استخوان بازوی فسیلی که در سال ۲۰۱۳ در ماتا مانگه کشف شد و در سال ۲۰۱۵ به‌درستی شناسایی شد، حدود ۲۰۰ تا ۲۱۱ میلی‌متر بود، درحالی‌که طول استخوان بازوی هابیت بعدی که در لیانگ بوآ کشف شد، ۲۴۳ میلی‌متر بود و میانگین طول استخوان بازوی انسان‌های امروزی حدود ۲۹۹ میلی‌متر است. 

کایفو می‌گوید: «ابتدا فکر کردم که شاید این استخوان کوچک بازو متعلق به یک کودک باشد.» 

اما بررسی میکروسکوپی نمونه‌ای از استخوان بازوی کشف‌شده در ماته منگه، شواهدی از فرآیند «بازسازی استخوان» را نشان داد که مشخص می‌کرد استخوان متعلق به فردی بالغ است. 

تاکنون ۱۰ فسیل هومو فلورسینسیس (از جمله فسیل‌هایی که در سال ۲۰۱۶ کشف شدند) از حداقل چهار فرد، شامل دو بزرگسال و دو کودک به‌همراه ابزارهای سنگی در ماتا منگه کشف شده است. این فسیل‌ها نشان می‌دهند که این اجداد هومو فلورسینسیس، حتی کوچک‌تر از هابیت‌های بعدی بوده‌اند. 

مطالعات نشان داده‌اند که هومو فلورسینسیس اندکی پس از ورود گونهٔ ما یعنی «هومو ساپینس» (Homo sapiens) به زیستگاه‌هایش، منقرض شده است.  

بروم می‌گوید: «من فکر می‌کنم گونهٔ ما به‌ احتمال زیاد [در این انقراض] مقصر بوده است. به‌ نظر می‌رسد این دودمان منزوی انسان‌های باستانی، برای مدتی بسیار طولانی در فلورس حضور داشته است و تنها پس از مدتی کوتاه از حضور هومو ساپینس در این منطقه، ناپدید شده است.»