استخوان بازوی کوچکی که سؤالاتی دربارهٔ یکی از گونههای منقرضشدهٔ انسان را پاسخ میدهد
راز هابیتهای اندونزی
مطالعات جدید نشان میدهد که گونهٔ منقرضشدهٔ «هومو فلورسینسیس» (Homo floresiensis) در جزیرهٔ «فلورس» اندونزی، از گونهٔ «هومو ارکتوس» (Homo erectus) منشأ گرفته است.
۱۷ مرداد ۱۴۰۳، ۲۲:۱۹
|پیام ما| وقتی محققان در جریان یک حفاری علمی، قطعات فسیلشدهٔ یک استخوان میلهایشکل به طول ۸۸ میلیمتر را در مکانی بهنام «ماتا منگه» (Mata Menge) در جزیرهٔ «فلورس» (Flores) اندونزی پیدا کردند، در ابتدا روی کیسهای که قطعات کشفشده را در آن ریخته بودند، برچسب «احتمالاً قطعات استخوان کروکودیل» چسباندند. اما کمی بعد، تازه فهمیدند که این قطعات واقعاً چه هستند!
قطعاتی که آنها یافته بودند، قدمتی حدود ۷۰۰ هزار سال داشت و مربوط به استخوان بازو (با نام هومروس) میشد که کوچکترین اندازهٔ کشفشده برای این استخوان در دودمان تکاملی انسان بود. استخوان متعلق به یک فرد از گونهٔ منقرضشدهٔ «هومو فلورسینسیس» (Homo floresiensis) بود. این فسیل صندوقچهٔ اسرار منشأ اینگونهٔ منقرضشده از انسان – که برخی به آن لقب «هابیت» هم دادهاند – را باز کرد.
پژوهشگران خبر کشف این استخوان (که دو سر آن از دست رفته) بههمراه دو دندان فسیلشده را، روز سهشنبه (۱۶ مرداد) اعلام کردند. فسیلها در مانا منگه در حوضهٔ «سوآ» (So’a) در جزیرهٔ فلورس، یعنی جایی که آشتفشان «ابولوبو» (Ebulobo) بر فراز آن خودنمایی میکند، کشف شدهاند. قبلاً نیز فسیلهایی از دندان و فک از همین گونه و با همین قدمت در این محل پیدا شده بودند. اما این نخستینبار است که استخوانی بهغیر از استخوانهای مربوط به جمجمه، از هومو فلورسینسیس در ماتا منگه یافت میشود.
براساس اندازهٔ این استخوان، محققان به این نتیجه رسیدهاند که قد این فرد، حدود یک متر بوده است؛ یعنی حدود شش سانتیمتر کوتاهتر از قد تخمینی فسیل مشهور ۶۰ هزار سالهٔ هومو فلورسینسیس که در سال ۲۰۰۳ میلادی کشف شد. فسیل قبلی در غار «لیانگ بوآ» (Liang Bua) در ۷۵ کیلومتری محل کشف این استخوان بازو کشف شده بود.
مطالعات نشان دادهاند که هومو فلورسینسیس اندکی پس از ورود گونهٔ ما یعنی «هومو ساپینس» (Homo sapiens) به زیستگاههایش، منقرض شده است
از زمان کشف هیجانانگیز گونهٔ هومو فلورسینسیس، بحثهای فراوانی دربارهٔ منشأ این گونه بین دانشمندان در گرفت. فرضیههای اصلی اینچنین بود که هابیتها یا از یک گونهٔ انسان باستانی بهنام «هومو ارکتوس» (Homo erectus) که در آفریقا پدید آمد و بعداً به سایر نقاط جهان گسترش یافت نشئت گرفته است، یا آنکه از گونههایی قدیمیتر مانند «هومو هابیلیس» (Homo habilis) یا «استرالوپیتکوس آفارنسیس» (Australopithecus afarensis) که معلوم نیست از قارهٔ آفریقا به دیگر نقاط گسترش یافته باشند، منشأ گرفته باشد.
اما بهگفتهٔ دانشمندان، شباهتها بین فسیلهای یافتشده در ماتا منگه و فسیلهای هومو ارکتوس یافتشده در جاوۀ اندونزی، شواهدی قوی از این موضوع هستند که هومو فلورسینسیس از هومو ارکتوس منشأ گرفته است. «یوسوک کایفو» (Yousuke Kaifu) استاد دیرینانسانشناسی دانشگاه توکیو که نویسندهٔ ارشد مقالهٔ این پژوهش در مجلهٔ «نیچر کامیونیکیشنز» (Nature Communications) است، میگوید: «در مقایسه با هومو ارکتوس که جثهای درشت شبیه به انسان امروزی داشته، هومو فلورسینسیس با کاهش چشمگیر اندازهٔ بدن روبهرو بوده است. این بهمعنای آن است که برگهٔ جدیدی [در مطالعهٔ گونههای انسان باستانی] باز شده است.»
به گفتهٔ کایفو، فسیلهای کشفشده در فلورس، بیشتر شبیه به فسیلهای هومو ارکتوسی هستند که در «سانگیران» (Sangiran) جاوه کشف شدهاند که مربوط به ۸۰۰ هزار تا ۱.۱ میلیون سال پیش بودهاند، نه گونههای ابتداییتر آن.
طول اولیهٔ استخوان بازوی فسیلی که در سال ۲۰۱۳ در ماتا مانگه کشف شد و در سال ۲۰۱۵ بهدرستی شناسایی شد، حدود ۲۰۰ تا ۲۱۱ میلیمتر بود، درحالیکه طول استخوان بازوی هابیت بعدی که در لیانگ بوآ کشف شد، ۲۴۳ میلیمتر بود و میانگین طول استخوان بازوی انسانهای امروزی حدود ۲۹۹ میلیمتر است
«آدام بروم» (Adam Brumm) استاد باستانشناسی از مرکز تحقیقات استرالیایی تکامل انسان در دانشگاه گریفیث (Griffith) و یکی از نویسندگان مقاله نیز میگوید: «اکتشافات اخیر از این ایده حمایت میکند که یک فرآیند تکاملی بهنام «کوتولگی جزیرهای»، با ژنهای گروهی از هومو ارکتوسها در میآمیزد؛ یعنی گروهی از هومو ارکتوسها با جثهٔ درشت که شاید یک میلیون سال قبل از خشکی قارهٔ آسیا به جزیرهٔ منزوی فلورس رسیدهاند.»
بروم اضافه میکند: «بین یک میلیون تا ۷۰۰ هزار سال قبل، اندازهٔ بدن آنها بهشدت کاهش یافت و باعث پیدایش گونهٔ هومو فلورسینسیس شد.» با گذشت زمان، اندازهٔ بدن پستانداران با جثهٔ بزرگتر، مانند فیلهایی که در فلورس زندگی میکردند، تحتتأثیر جزیره کوچکتر شد. «گریت وندنبرگ» (Gerrit van den Bergh) استاد دیرینهشناسی دانشگاه ولونگونگ (Wollongong) و یکی از نویسندگان این مقاله نیز میگوید: «تصور میشود که دلیل اصلی این کاهش اندازه طی چندین نسل، آن است که کوچکبودن در جزیره، مزایای بیشتری نسبت به بزرگبودن دارد. کمبود دورهای غذا به احتمال زیاد، مهمترین نیروی انتخابی برای اندازهٔ کوچکتر بدن است.»
هومو ارکتوس برای نخستینبار حدود ۱.۹ میلیون سال قبل پدید آمد و دارای تناسبات بدنی مشابه بدن ما بود؛ البته مغزی کوچکتر از ما داشت.
طول اولیهٔ استخوان بازوی فسیلی که در سال ۲۰۱۳ در ماتا مانگه کشف شد و در سال ۲۰۱۵ بهدرستی شناسایی شد، حدود ۲۰۰ تا ۲۱۱ میلیمتر بود، درحالیکه طول استخوان بازوی هابیت بعدی که در لیانگ بوآ کشف شد، ۲۴۳ میلیمتر بود و میانگین طول استخوان بازوی انسانهای امروزی حدود ۲۹۹ میلیمتر است.
کایفو میگوید: «ابتدا فکر کردم که شاید این استخوان کوچک بازو متعلق به یک کودک باشد.»
اما بررسی میکروسکوپی نمونهای از استخوان بازوی کشفشده در ماته منگه، شواهدی از فرآیند «بازسازی استخوان» را نشان داد که مشخص میکرد استخوان متعلق به فردی بالغ است.
تاکنون ۱۰ فسیل هومو فلورسینسیس (از جمله فسیلهایی که در سال ۲۰۱۶ کشف شدند) از حداقل چهار فرد، شامل دو بزرگسال و دو کودک بههمراه ابزارهای سنگی در ماتا منگه کشف شده است. این فسیلها نشان میدهند که این اجداد هومو فلورسینسیس، حتی کوچکتر از هابیتهای بعدی بودهاند.
مطالعات نشان دادهاند که هومو فلورسینسیس اندکی پس از ورود گونهٔ ما یعنی «هومو ساپینس» (Homo sapiens) به زیستگاههایش، منقرض شده است.
بروم میگوید: «من فکر میکنم گونهٔ ما به احتمال زیاد [در این انقراض] مقصر بوده است. به نظر میرسد این دودمان منزوی انسانهای باستانی، برای مدتی بسیار طولانی در فلورس حضور داشته است و تنها پس از مدتی کوتاه از حضور هومو ساپینس در این منطقه، ناپدید شده است.»
منبع: متن اصلی این گزارش با عنوان «Tiny arm bone unlocks mystery of Indonesia’s extinct ‘Hobbit’ people»، روز سهشنبه ۱۶ مردادماه در خبرگزاری «رویترز» منتشر شده است.
«هابیت» چیست؟
هابیت نام موجودی خیالی در رمانهای «جان رونالد رول تالکین» (جی.آر.آر.تالکین)، نویسنده و شاعر انگلیسی است. این موجود اولینبار در رمانهای تخیلی و پرطرفدار او بهنامهای «هابیت» و «ارباب حلقهها» معرفی شد که در واقع موجودی بسیار شبیه به انسان اما با جثهای بسیار کوچکتر بود. البته تالکین برای موجود خیالی که خلق کرد، کمی پیشینهٔ تبارشناسانه هم نوشت. هابیتهای او ابتدا از سه نوع مختلف «هارفوت»، «فالوهید» و «استور» بودند که جثه و خلقیات مختلفی داشتند که با یکدیگر اختلاط هم داشتند. هرچند موجودات خیالیِ زادهٔ ذهن تالکین هیچوقت وجود خارجی نداشتهاند، اما با انتشار کتاب هابیت در ۱۹۳۷ و پس از آن ارباب حلقهها و همچنین فیلمهای پرطرفداری که از این دو رمان ساخته شدند، گونهٔ منقرضشدهٔ «هومو فلورسینسیس» که توسط دانشمندان کشف و توصیف شدهبود، بهدلیل جثهٔ کوچکش، در رسانهها به «هابیت» مشهور شد. بااینحال ارتباطی بین هابیتهای خلقشده توسط تالکین و گونهٔ منقرضشده از انسانهای باستانی در دنیای واقعی وجود ندارد.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
برکناری مدیرعامل مترو به خاطر افشاگری درباره قرارداد واگنهای مترو
پرورش ماهی خاویاری برای نخستین بار در شرق کشور آغاز شد
سازمان غذا و دارو پاسخ داد؛
ماجرای تأسیس داروخانه توسط غیر داروسازان از کجا آب میخورد؟
تاکید بر تشدید اقدامات کنترلی درباره پشه آئدس در مناطق مرزی
«دارو» از کشور قاچاق میشود
مقصد کالاهای قاچاق، کشورهای همسایه است
پرونده پیچیده «آسبادهای ایران» برای ثبت جهانی
تداوم وضعیت نارنجی هوای تهران
دیزاین تهران در هفتهای که گذشت
عیار سومین اقتصاد ایران در هفته دیزاین تهران
مسمومیت غذایی در یک مجموعۀ پتروشیمی در عسلویه منجر به مرگ یک نفر و بیماری ۳۰۰ کارگر شد
مسمومیت و مرگ
شب «مستند محیطزیست» برگزار میشود
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
وب گردی
- راهکارهای نوین تبلیغاتی: چگونه مجموعه تبلیغاتی نوین برند شما را متحول میکند
- صفر تا ۱۰۰ پوشاندن بالکن با پلکسی گلاس با کمترین هزینه
- تأثیر نوسانات اقتصادی جهانی بر عملکرد تتر
- سه شغل آنلاین برای نوجوانان | *بدون سرمایه اولیه*
- لیزر فوتونا صفحهی پایانی مشکلات پوستی
- معتبرترین و ارزانترین تولید کننده جک سقفی در ایران
- کاربرد دربهای ساختمانی
- بهترین دستگاه هایفوتراپی صورت کدام دستگاه است؟
- مزایای کلاسهای خصوصی زبان انگلیسی برای یادگیری سریعتر و مؤثرتر
- معرفی ۱۰ برند برتر لوازم آرایشی دنیا + مزایا و معایب بیشتر
بیشترین نظر کاربران
«آفاق آزادی در سپهر تاریخ» در غیاب زیباکلام
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
آشکارشدن گورهای ماقبلتاریخ هنگام ساخت بزرگراه
3
«بمو» را تکهتکه کردند
4
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
5
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
دیدگاهتان را بنویسید