ضرورت تدوین مالیاتهای محیطزیستی
۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، ۲۰:۳۸
مالیات محیطزیستی (ecotax) وضع مالیات بر فعالیتهای دارای عوارض جانبی برای محیطزیست است. این نوع از مالیات نمونهای از مالیاتهای پیگویی(pigovian tax) هستند. اصطلاح مالیات پیگویی بر مجموعهای از مالیاتها اطلاق میشود که شامل بازارهای بعضاً دارای مضرات و عوارض است و عمدتاً عملکرد بهینهٔ بازار و کاهش آثار جانبی و موانع برقراری فروض قضیهٔ اول رفاه را مدنظر دارد و و در پی آن است تا خروجی بازار برای همهٔ ابعاد جامعه بهینه باشد.
وضع مالیاتهای پیگویی سبب میشود عملکرد بازار به نتیجهٔ بهینهٔ اجتماعی میل کند. با این اوصاف مالیات محیطزیستی یا در ادبیات برخی کارشناسان مالیات سبز ابزار اقتصادی بهسازی محیطزیست تلقی میشود که نهتنها محدود به کسب درآمد صرف نیست بلکه میکوشد هزینهای را به آلایندهها و مخربهای محیطزیست با هدف اثرگذاری مثبت تحمیل کند. متکی بر نظر برخی پژوهشگران در اجرای مالیات محیطزیستی علاوهبر موارد فوق میتوان به جلب توجه تولیدکنندگان به محیطزیست و پذیرش بارهای اجتماعی اشاره کرد. بهعبارتی ترویج فعالیتهای سازگار با محیطزیست و همسو با توسعهٔ پایدار از طریق انگیزههای اقتصادی مورد توجه است. مالیاتهای محیطزیستی با تأثیرات (حداقل در ظاهر) مثبت بهعنوان راهکاری در راستای حفاظت از طبیعت و کاهش آلودگی شامل حوزههای مالیات بر انرژی، حملونقل و منابع، معدنکاوی و بعضاً آلودگی آب و خاک و هوا و دیداری و شنیداری میشوند.
هرچند که در پس چنین اهداف ارزشمندی به این مجموعه از مالیاتها میتوان بهعنوان منبع درآمدی پایدار در درازمدت نگریست. موافقان وضع مالیاتهای محیطزیستی بر این اعتقادند که این رویکرد در کاهش سطح آلودگی، افزایش درآمد دولتها، ارتقای آگاهیهای عمومی، پیشرفت فناوریهای نوین سبز و جبران عوارض تحمیلشده بر جامعه و کاهش انتشار گازهای گلخانهای و هدایت کارخانجات و نهادها به یافتن راهکارهای جایگزین مسیرهای آلاینده پیشین بسیار مفید خواهد بود. هرچند مبرهن است که وضع مالیاتهای اینچنینی روش مکمل نظارت بر صیانت اصولی از محیطزیست است. از سویی مخالفان معتقدند نحوهٔ وضع و اجرای اکثر مالیاتهای محیطزیستی علاوهبر آنکه فاقد تعاریف استاندارد است، بعضاً با سبزشویی و سفیدشویی در برخی کشورها همگام شده و با تحمیل هزینههای نامربوط سبب سر باز زدن برخی افراد و سازمانها و نهادهای ملزم به پرداخت، شده است.
بااینهمه، نمیتوان منکر توفیق وضع برخی مالیاتهای محیطزیستی شد. برای مثال مالیات کربن مطابق گزارش سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی اقدامی موفق بوده است. مالیات کربن بهعنوان زیرمجموعهای از مالیاتهای محیطزیستی عمدتاً بر تولید و توزیع و مصرف سوختهای فسیلی حاوی کربن بهمنظور پرداخت هزینههای اجتماعی نهان کربن و وخامت وضعیت جهان با توجه به گرمایش زمین و تغییراقلیم تعلق میگیرد.
نخستینبار کشور فنلاند در ۱۹۹۰ با هدف ایجاد محدودیت برای اقدامات کربنزا قانون مالیات کربن را ارائه کرد و در بازهٔ زمانی ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۴ بسیار موفق عمل کرد.
اکنون بسیاری از کشورهای اروپا نیز از اقدامات این کشور الگو گرفتهاند. یکی دیگر از نمونههای اولیهٔ وضع مالیاتهای محیطزیستی در جزایر بالئارس سال ۱۹۹۹ بوده است که توسط ائتلاف سوسیالیستی سبز برای حفاظت این منطقه از فشار بالای گردشگری بود.
کشور فرانسه نیز علاوهبر مالیات کربن، مالیاتهای دیگر محیطزیستی را برای مثال در شبکهای از جادههای ملی و منطقهای پیرامون حملونقل و بهرهگیری از وسائط نقلیه وضع کرده است. در آلمان نیز سیاست مالیات محیطزیستی در آغاز با مالیات بر نفت با نرخهای متغیری وضع شد و سپس قوانینی در سالهای ۱۹۹۸ و ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲ تصویب شد و مالیاتها را در جهت منافع نیروگاههای معمولی کارآمد تنظیم کرد. با وجود آنکه برخی طرحهای پیشنهادی در بعضی از کشورها مورد نقد و مناقشه قرار گرفت، اما کشورهای دیگری نیز مانند هند و… از آن تبعیت کردند.
بهنظر میرسد توجه به مسائل و راهکارهایی مانند وضع مالیاتهای محیطزیستی و گسترش دامنهٔ حوزههای مشمول آن برای کشوری چون ایران به قصد صیانت از طبیعت در مقابل آسیبهای تغییراقلیم و حفاظت از محیطزیست در مواجهه با عوارض جانبی توسعه و همچنین ارتقای امنیت محیطزیستی راهگشا خواهد بود.
برچسب ها:
آلایندهها، آلودگی آب، تغییراقلیم، سبزشویی، سوختهای فسیلی، گازهای گلخانهای، گرمایش زمین، محیطزیست
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- حداقل سرمایه برای واردات از دبی: آنچه باید بدانید
- چطور زودتر از همه از پیش فروش قطارها مطلع شویم؟
- چه کسانی نمی توانند مهاجرت کنند؟
- تفاوت رهگیری مالیاتی و کد مالیاتی چیست؟
- نوآوریهای جدید تتر در ارائه خدمات مالی دیجیتال
- عمر باتری آیفون 15 پرو مکس در مقابل سامسونگ اس 24 اولترا
- دوره mba و dba مرکز آموزش های آزاد دانشگاه تهران
- آینده واردات عروسک و اسباب بازی از چین به ایران، پیشبینی و ترندها
- قطار رجا؛ انتخابی امن و راحت برای سفرهای شما
- حضور خوشبخت در نمایشگاه آگروفود ۱۴۰۳ بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید