پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | حمله به سد «کاخوفکا» و احتمال خرابی نیروگاه هسته‌ای «زاپوریژیا»

اوکراین نیروهای روسیه را به منفجر کردن سد بزرگ کاخوفکا (Kakhovka) در خط مقدم جنگ متهم کرده است

حمله به سد «کاخوفکا» و احتمال خرابی نیروگاه هسته‌ای «زاپوریژیا»

بر اثر این انفجار صدها هزار نفر از ساکنان و همچنین یک نیروگاه هسته‌ای مجاور تهدید می‌شوند





حمله به سد «کاخوفکا» و احتمال خرابی نیروگاه هسته‌ای «زاپوریژیا»

۱۷ خرداد ۱۴۰۲، ۰:۰۰

اوکراین نیروهای روسیه را به منفجر کردن سد بزرگ کاخوفکا (Kakhovka) در خط مقدم جنگ متهم کرده است و می‌گوید بر اثر این انفجار صدها هزار نفر از ساکنان و همچنین یک نیروگاه هسته‌ای مجاور تهدید می‌شوند. سد و نیروگاه برق‌آبی کاخوفکا در جنوب اوکراین واقع شده‌اند. نیروگاه برق‌آبی کاخوفکا که ساخت آن در سپتامبر 1950 در زمان اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد از سال 1956 در حال بهره‌برداری است. این نیروگاه در رودخانه دنیپر در نوا کاخوفکا، شهر بندری جنوبی اوکراین قرار دارد و تا اکتبر 2015 241 پرسنل داشت. اهداف اولیه سد کاخوفکا نیز که آخرین سد در آبشار مخزن‌های دنیپر به‌شمار می‌رفت، تولید برق‌آبی، آبیاری و ناوبری بود.
با این همه صبح ششم ژوئن 2023 (برابر با ۱۶ خرداد 1402) بخش قابل توجهی از سد در اثر انفجاری که مقدار زیادی آب در پایین‌دست را آزاد کرد، تخریب شد. این سد دارای یک نیروگاه با ظرفیت نصب شده 357 مگاوات است و آب مخزن کاخوفکا، نیروگاه هسته‌ای 5.7 گیگاواتی زاپوریژیا (Zaporizhzhia) را خنک می‌کند. این آب همچنین از طریق کانال کریمه شمالی برای آبیاری مناطق وسیعی از جنوب اوکراین و شمال کریمه ارسال می‌شود.
نیروگاه کاخوفکا پیش از این در 24 فوریه 2022، در جریان تجاوز روسیه به اوکراین به تصرف نیروهای روسی درآمد. در طول هفته‌ها حملات توپخانه‌ای در ماه‌های آگوست و سپتامبر 2022 مقامات اوکراینی و روسی گزارش دادند که توانایی تأسیسات برای حمل وسایل نقلیه کاهش یافته است اما خود سد یکپارچگی ساختاری‌اش را حفظ کرد.
اواسط اکتبر 2022، گزارش‌های خبری حاکی از آن بود که روس‌ها احتمالاً در حال برنامه‌ریزی برای منفجر کردن سد برای کاهش سرعت ضدحمله اوکراین در منطقه بوده‌اند. در 11 نوامبر، یک انفجار بزرگ در سد رخ داد که طبق تصاویر دوربین‌های مدار بسته جاده و راه آهن را تخریب کرد اما خود سد عمدتاً آسیب ندید.
در اوایل نوامبر 2022، سرریزهای سد باز شده بود و مخزن کاخوفکا به پایین‌ترین سطح خود در سه دهه گذشته رسید و منابع آبیاری و آب آشامیدنی و همچنین سیستم‌های خنک‌کننده نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا را در معرض خطر قرار داد. بین یکم دسامبر 2022 و ششم فوریه 2023 هم سطح آب 2 متر کاهش یافت اما در ماه مه سال 2023 آب به بالاترین سطح ثبت‌شده خود رسید و به نظر می‌رسید که از بالای سد شروع به جاری شدن کرده است. ادامه این روند آب را به بالاتر از سطح عادی رساند و باعث آبگرفتگی برخی از روستاهای مجاور شد.
سرانجام سد شکسته شد و آب بدون کنترل در پایین‌دست جریان یافت. از آن تاریخ (سه‌شنبه، ششم ژوئن) آب از تاج تخریب‌شده سد کاخوفکا در حال عبور است و خطر سیل عظیم در منطقه جنگی در جنوب اوکراین وجود دارد. این موضوع باعث تخلیه و هشدار درباره یک «فاجعه محیط زیستی» شده است. مقامات کی‌یف، مسکو را به «حمله تروریستی» متهم کردند و زنگ خطر بین‌المللی را به صدا درآوردند و در مقابل مقامات روسیه، اوکراین را مقصر دانستند.
شکستن سد کاخوفکا پس از آن رخ می‌دهد که به نظر می‌رسید نیروهای کی‌یف دور جدید حملات را در خطوط مقدم در جنوب و شرق انجام داده‌اند و این گمانه‌زنی‌ها را تقویت می‌کند که حمله متقابل مورد انتظار آنها آغاز شده باشد.
شهردار محلی ساعاتی پس از حادثه گفت که این ریزش می‌تواند در میدان جنگ و فراتر از آن عواقبی چشمگیر داشته باشد، زیرا یکی از شهرها در کنار سد کاملاً زیر آب رفته است. در حالی که کی‌یف ابراز نگرانی می‌کرد که مسکو سد را برای ایجاد سیل تخریب کند، مقامات اوکراینی هشدار دادند که آب ظرف چند ساعت به سطح بحرانی خواهد رسید و از مردم دو طرف رودخانه دنیپرو خواستند که خانه‌هایشان را تخلیه کنند. اکنون حدود 80 شهرک در معرض خطر سیل قرار دارند و منطقه سیل‌زده خرسون در پی خسارت وارده به سد برق‌آبی کاخوفکا در حالت بحرانی قرار گرفته است.
در طول جنگ، هر دو طرف یکدیگر را به هدف قرار دادن سد متهم کرده‌اند. ولادیمیر سالدو، رئیس منطقه خرسون، که دست‌نشانده مسکو و در روسیه مستقر است، گفت که «حمله موشکی» اوکراین به سد منجر به رها شدن «میزان زیادی آب در رودخانه دنیپرو» شده است. سالدو، کی‌یف را به خرابکاری در ساخت سد متهم کرد تا توجه را از «شکست‌های وحشتناک آن در به اصطلاح ضد‌حمله» منحرف کند. اما در عین حال گفت که وضعیت قابل کنترل است و نیازی به تخلیه عمده نیست. او با اشاره به سمتی از رودخانه که در کنترل روسیه است، گفت: «این مانع از دفاع ارتش ما از ساحل چپ نمی‌شود.» از سوی دیگر شهردار نوا کاخوفکا -که روبه‌روی سد قرار دارد- گفت که این شهر ساعاتی پس از این حادثه کاملاً زیر آب رفته است. کارشناسان حدس می‌زنند که تخریب سدی که آب آن برابر با دریاچه بزرگ نمکی «سالت لیک» در ایالات متحده است، می‌تواند تأثیر فاجعه‌باری بر جوامع محلی و محیط زیست داشته باشد. آب این مخزن علاوه بر خنک کردن نیروگاه هسته‌ای ژاپوروژیا تحت کنترل روسیه، آب آشامیدنی کریمه تحت اشغال روسیه را تامین می‌کند. شرکت انرژی دولتی اوکراین، انرگو اتم (Energoatom) گفته است که شکستن سد می‌تواند عواقبی برای زاپوریژیا، بزرگترین نیروگاه هسته‌ای اروپا داشته باشد، اما وضعیت تحت کنترل است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم اعلام کرده که وضعیت را زیر نظر دارد و هیچ خطر فوری ایمنی هسته‌ای در این نیروگاه وجود ندارد. آسیب کلی که احتمالاً توسط سد شکسته ایجاد می‌شود، بسیار بدتر از بدترین مدل شکست شبیه‌سازی شده در سال 2022 به نظر می‌رسد زیرا سطح آب این مخزن بسیار بالاست. تحولات روز سه‌شنبه یک روز پس از آن رخ داد که روسیه اعلام کرد که ارتش اوکراین یک حمله مهم را در تلاش برای شکستن خطوط دفاعی خود در خطوط مقدم جنوب شرقی جنگ انجام داده است. این می‌تواند آغازی برای ضدحمله بزرگی باشد که کی‌یف از ماه‌ها پیش آماده کرده بود. منطقه خرسون یکی از چهار منطقه‌ای بود که سال 2022 توسط کرملین به صورت غیر قانونی به روسیه ضمیمه شد، اما پس از تهاجم قبلی اوکراین که پایتخت منطقه‌ای به همین نام را بازپس گرفت، تنها بخشی از آن توسط نیروهای مسکو کنترل می‌شود.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشترین بازنشر