۱۵ مادر چابهاری در سال ۱۴۰۰ در این شهر جان باختند. علت اولیه مرگ یک نفر خونریزی شدید اعلام شد. یک مادر را عفونت کشته بود و دیگری را کووید ۱۹. برای مرگ‌های مادری در بیمارستان امام علی(ع) چابهار کمیته حقیقت‌یاب تشکیل شد و یکی از اولیای دم مادران چابهاری سال گذشته از بیمارستان امام علی(ع) با عنوان قصور پزشکی شکایت کرد. محمد سهیم بادپا، وکیل دادگستری که وکالت خانواده ریحانه قدری، زنی که ۱۵ آذر به دلیل خونریزی فوت کرده بود حالا به روزنامه «پیام ما» می‌گوید که بعد از گذشت یک سال هنوز کمیسیون نظام پزشکی نظرش را به بازرس پرونده درباره علت فوت این مادر باردار اعلام نکرده است.

روزنامه «پیام ما»، اسفند سال گذشته در گزارشی خبر از مرگ ۱۵ تازه مادر در چابهار داده بود. فهرست مرگ مادری در چابهار علت مرگ زنان را مواردی چون خونریزی، کرونا، مسمومیت حاملگی اعلام کرده بود. مسئولان بیمارستان همان زمان به «پیام ما» گفته‌ بودند که کمیته حقیقت‌یابی با حضور مسئولان دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر و معاونت درمان این دانشگاه تشکیل شده است. پیگیری فعالان مدنی و اولیای دم به ثبت دو شکایت منجر شد. یک شکایت در کمیسیون اصل نود مجلس ثبت شد و یک شکایت هم در دادسرای چابهار. محمد سهیم بادپا، وکیل یکی از اولیای دم که شکایتی علیه بیمارستان امام علی(ع) چابهار که مرگ‌های مادری در آنجا رخ داده است، ثبت کرده بود؛ تاکید داشت که اولیای دم و شهروندان چابهاری، قصور پزشکی و بی‌احتیاطی و کمبود کادر درمان و تجهیزات بیمارستانی را از عوامل مرگ مادری می‌دانند.

مرگ مادری به مرگ‌هایی گفته می‌شود که حین بارداری، زایمان یا حتی ۴۲ روز بعد از زایمان رخ می‌دهند. بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت بیش از ۵۰۰ هزار زن در جهان سالانه به همین علت می‌میرند

ابتدای سال ۱۴۰۱، یک فعال مدنی، خبر عزل رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر را در فضای مجازی منتشر کرد. ۲۹ شهریور امسال، همایون دادگر؛ مدیر شبکه بهداشت و درمان چابهار در گفت‌وگو با ایسنا تاکید کرد که از زمستان سال ۱۴۰۰ تا ابتدای پاییز سال ۱۴۰۱ مرگ‌های مادری در چابهار صفر شده است. او گفته بود که نقایص موجود در سیر بارداری و زایمان مادران باردار شناسایی و رفع شده است. به گفته او یکی از مهمترین اقدامات، واکسیناسیون کووید مادران باردار بوده که تا پایان پاییز ۱۴۰۰ پوشش واکسیناسیون زنان باردار در شهرستان چابهار به بیش‌ از ۹۵ درصد رسید است.
فعالان محلی هم در گفت‌وگو با روزنامه «پیام ما» خبر می‌دهند که سیستم‌ درمانی دانشگاه امام علی(ع) چابهار آمار مرگ مادری تا پایان زمستان سال ۱۴۰۱ را همچنان صفر نشان می‌دهد. با وجود این روند مثبت اما کمیسیون نظام پزشکی هنوز نظرش را درباره پرونده یکی از مرگ‌های مادری که سهیم بادپا وکالت آن را به عهده دارد، اعلام نکرده است. این وکیل دادگستری می‌گوید با وجود مراجعه چندباره به دادسرا، کمیسیون نظام پزشکی هنوز نظرش را درباره پرونده مرگ مادری به بازرسی اعلام نکرده است: «من سه بار حضوری با بازرس صحبت کردم و ۳ درخواست کتبی هم ثبت کردم اما کمیسیون نظام پزشکی قصور داشته و هنوز رای بدوی صادر نکرده است و مشخص نیست علت این تعلل در صدور رای چیست.»
واقعیت مرگ‌های مادری در ایران
مرگ مادری به مرگ‌هایی گفته می‌شود که حین بارداری، زایمان یا حتی ۴۲ روز بعد از زایمان رخ می‌دهند. بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت بیش از ۵۰۰ هزار زن در جهان سالانه به همین علت می‌میرند. شاخص مرگ مادران در کل کشور در سال ۹۱، ۱۹.۵ مورد مرگ مادر به ازای ۱۰۰ هزار تولد زنده بود. در سال ۹۸ بنابر آمارهای وزارت بهداشت، ۴۲۰ مورد مرگ مادری در کشور ثبت شده است که حدود ۳۰۰ مورد آن با تعریف جهانی مرگ مادری تطابق ندارد. وزارت بهداشت در گزارش خود اینطور توصیف کرده که ۱۲۰ زنی که مرگشان، در رده مرگ مادری نبود، به دلایلی مانند تصادف، قتل یا حوادثی مانند گازگرفتگی، تروما و سوختگی جان باختند. بر اساس این گزارش زنان باردار یا نو مادرانی که غیرایرانی و بدون کارت اقامت دائم هستند نیز مرگشان جزو مرگ‌های مادری در ایران محسوب نمی‌شود.
اخبار رسمی در سال ۱۴۰۱ حکایت از مرگ ۳ مادر در نقاط مختلف ایران دارد. ۱۹ اردیبهشت امسال زن ۳۱ ساله باردار در بیمارستان امام علی(ع) شهر ازنا حین جراحی سزارین درگذشت. دانشگاه علوم‌ پزشکی یک تیم ارزیاب برای بررسی علل حادثه به بیمارستان امام علی(ع) ازنا فرستاد و در سمت دیگر ماجرا، پزشکی قانونی مشغول حقیقت‌یابی شد. ۱۸ شهریور امسال، مدیر درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان از فوت مادر ۳۱ ساله ساعاتی پس از انجام زایمان سزارین به دلیل خونریزی مغزی خبر داد و در نهایت خبرگزاری تسنیم آبان امسال از مرگ زنی جوان در اتاق زایمان یکی از بیمارستان‌های منطقه انقلاب خبر داد. به نوشته خبرگزاری تسنیم، زن از ناحیه کبدی دچار بیماری بوده است.
سال ۹۵ اما فرماندار سابق چابهار اعلام کرده بود که در شهر چابهار، میزان مرگ مادری به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، ۴۸ مورد است. هرچند که آمارهای تازه حکایت از صفر شدن مرگ و میر مادری در این شهر و در بیمارستان امام علی(ع) آن حکایت دارد اما مشکلات بیمارستان امام علی(ع) و کمبود امکانات درمانی در آن همچنان پابرجاست. محمد آخوندها، فعال اجتماعی ساکن سیستان و بلوچستان مشکلات مربوط به بیمارستان را در سه گروه طبقه‌بندی می‌کند. او به روزنامه «پیام ما» می‌گوید: «اولین مشکل مربوط به مدیریت این بیمارستان و بحث انتصابات است. ما در عرض هر چند ماه رئیس دانشگاه عوض می‌کنیم، همین سبب می‌شود که نیروها و کادر بیمارستان گروهی عوض شوند، این افراد نه بر اساس شایسته‌سالاری بلکه بر اساس روابط تغییر می‌کنند.» او می‌گوید گاهی این روابط به نحوی عمل می‌کنند که اختلالی در عملکرد بیمارستان هم ایجاد می‌کنند: «مثلا در بیمارستان آسانسور خراب می‌شود، مسئول تاسیسات هزینه می‌کند تا آسانسور تعمیر شود اما افرادی خرابکاری می‌کنند و دوباره آسانسور خراب می‌شود و می‌دانید همین موضوع چه صدماتی می‌تواند در روند درمانی افراد ایجاد کند؟» این فعال اجتماعی مشکل بعدی بیمارستان را کمبود امکانات عنوان می‌کند: «بیمارستان با این عظمت با کمبود سرم و دارو دست و پنجه نرم می‌کند. کمبود دارو بزرگترین مشکل حوزه جنوب است. داروهای دست پایین در شهرهای مجاور راحت پیدا می‌شود اما اینجا گاهی پیش می‌آید که معاون فرماندار برای یک سرم با رئیس شبکه بهداشت تماس می‌گیرد و می‌گوید به یک مریض سرم بزنید.»
سومین مشکل این بیمارستان از نظر آخوندها، کمبود نیرو است: «این بیمارستان حدود ۷۰۰ هزار نفر جمعیت را پوشش می‌دهد، پرستاران دو شیفت حضور دارند، فشار کاری بالاست و همین باعث می‌شود تا گاهی عدم رسیدگی و عدم کارایی گزارش شود.» به گفته این فعال اجتماعی در سال جاری مرگ مادری گزارش نشده اما آمار نوزاد فوتی در شهر همچنان بالاست.