|پیام ما| با وجود اینکه شهرستان زرندیه در منطقه گرم و خشک قرار دارد، اما قطب کشاورزی و صنعت استان مرکزی و کشور به شمار می‌رود و ۱۲ هزار هکتار باغات پسته که افزون بر ۸۰ درصد باغات پسته استان مرکزی را به خود اختصاص داده در این شهرستان مستقر است. در واقع باغات پسته منطقه سلطان احمدلو زرندیه در حکم یک کمربند سبز موجب شده‌اند که تهران به عنوان یک کلانشهر آلوده نفس تازه کند و بخشی از هوای آلوده‌اش تصفیه شود.شهرستان زرندیه، از نظر وسعت، شهرستان دوم استان مرکزی محسوب می‌شود و شناسنامه آن با صنعت و کشاورزی عجین شده است، اما در این منطقه که دارای ظرفیت بالای تولید است و که باید از منابع آبی لازم برخوردار باشد نه از رودخانه دائم و فصلی خبری هست و نه از سدهایی که بتوانند آب‌های سطحی را جمع‌آوری و ذخیره‌سازی کنند تا در مواقع نیاز مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

حیات زرندیه وابسته به بارش‌هاست و این در حالی است که این شهرستان جزو نقاط کم‌بارش استان مرکزی محسوب می‌شود و این مسئله نگرانی‌هایی را در بین تولیدکنندگان کشاورزی و صنعتی ایجاد کرده است، چراکه با کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و کمبود بارندگی‌ها، آینده امیدوارکننده‌ای پیش روی آنها ترسیم نشده و بیم آن می‌رود که با تداوم خشکسالی، وضعیت فاجعه‌باری در حوزه کشاورزی بوجود آید و ساکنین این شهرستان را به سمت کاهش فعالیت‌های کشاورزی پیش ببرد.
رئیس هیئت مدیره تعاونی تولیدکنندگان پسته استان مرکزی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: گرچه درختان پسته در برابر کم‌آبی مقاوم بوده و سازگار با چنین شرایطی هستند، اما خشکسالی و کم‌آبی شدید به کمیت و کیفیت پسته شهرستان زرندیه صدمه می‌زند. او آبیاری مناسب باغات پسته را عامل مهمی در تولید با کیفیت این محصول دانست و بیان کرد: در آبیاری به شیوه سنتی به دلیل نیاز کم درخت پسته به آبیاری معمولا هر ۴۵ روز یکبار عملیات آبیاری انجام می‌شود که این کار در فصل گرما به دلیل قرار گرفتن شهرستان در منطقه خشک با گرمای بالا به درخت آسیب جدی رسانده و نهایتا منجر به تولید پسته نامرغوب می‌شود.

رئیس هیات مدیره تعاونی تولیدکنندگان پسته استان مرکزی: در شرایط کنونی که به دلیل کاهش میزان نزولات آسمانی و خشکسالی سال‌های اخیر، شاهد از بین‌ رفتن مراتع و خشکی طبیعت هستیم و زمین نیز مساعد بروز پدیده ریزگردها شده و گردوغبار ناشی از فرسایش خاک مرکز کشور را نیز تهدید می‌کند. باغات سبز پسته زرندیه نقش موثری در جلوگیری از بروز گردوغبار ایفا می کنند و ایجاد چنین باغ‌هایی لازمه توسعه است

او ادامه داد: در آبیاری نوین که بخش اعظمی از باغات منطقه سلطان‌احمدلو تحت پوشش این سیستم آبیاری هستند، درخت پسته در دوره‌های سه روزه و در بازه زمانی هر ۱۵ روز یکبار آبیاری می‌شود که علاوه بر مدیریت منابع آبی موجب ارتقای کیفیت پسته تولیدی و کسب رتبه ممتاز مرغوبیت می‌شود.
بارانی افزود: شرایط آبی در این شهرستان به گونه‌ای شده است که بیم آن می‌رود که حتی برای روش‌های نوین آبیاری نیز نمی‌توانیم منابع آبی تامین کنیم در حالیکه باغات پسته شهرستان زرندیه، ریه تنفسی پایتخت کشور محسوب می‌شوند و وجود باغات متعدد پسته در شهرستان زرندیه و مجاورت آن با استان تهران، چراغ سبزی برای بهتر نفس کشیدن پایتخت کشور به شمار رفته و بخشی از اکسیژن مورد نیاز این کلانشهر را تامین می‌کند.
او ادامه داد: در شرایط کنونی که به دلیل کاهش میزان نزولات آسمانی و خشکسالی سال‌های اخیر، شاهد از بین‌ رفتن مراتع و خشکی طبیعت هستیم و زمین نیز مساعد بروز پدیده ریزگردها شده و گرد و غبار ناشی از فرسایش خاک مرکز کشور را نیز تهدید می‌کند. باغات سبز پسته زرندیه نقش موثری در جلوگیری از بروز گرد و غبار ایفا می کنند و ایجاد چنین باغ‌هایی لازمه توسعه است.

مدیر جهاد کشاورزی زرندیه: بیشترین زراعت شهرستان با نیاز آبی بالا در فصل بهار با کشت محصولاتی نظیر ذرت، یونجه، صیفی جات و … صورت می‌گیرد که محدودیت‌هایی برای کشت چنین محصولات آب‌بری در نظر گرفته شده و کشاورزان بویژه در کشت صیفی جات ملزم به استفاده از سیستم آبیاری نوین نظیر نوار تیپ و یا کشت زیر پلاستیک شده‌اند

15 سال پیگیری بی‌نتیجه برای پساب
رئیس هیئت مدیره تعاونی تولیدکنندگان پسته استان مرکزی انتقال بخشی از پساب جنوب شهر تهران به زرندیه برای توسعه باغ‌های پسته را راهکار موثری برای برون‌رفت این شهرستان از بحران آبی دانست و افزود: در صورت تحقق این مهم که از حدود ۱۵ سال پیش پیگیری‌هایی در خصوص آن صورت گرفته ولی به سرانجام نرسیده، علاوه بر حفظ باغات موجود، امکان ایجاد سه هزار هکتار باغ پسته دیگر در این شهرستان فراهم می‌شود.
او تحقق این امر و انتقال یک مترمکعب در ثانیه از پساب جنوب شهر تهران به دشت سلطان احمدلو زرندیه را موجب فراهم شدن زمینه اشتغال بیش از سه هزار نفر در این منطقه دانست و بیان کرد: این امر موجب تحول عظیمی در این منطقه می‌شود.
بارانی با بیان اینکه با اجرای این طرح علاوه بر ایجاد تولید و اشتغال، یک فضای سبز مناسب در نزدیکی تهران فراهم خواهد شد، ادامه داد: در صورت عملی شدن این پیشنهاد، این تعاونی حاضر است هزینه این انتقال را از تهران تا زرندیه پرداخت کند.
او انتقال پساب جنوب تهران به زرندیه را یک طرح عظیم ملی دانست و افزود: درختان پسته این دشت از کم‌آبی آسیب می‌بینند در حالیکه دولت می‌تواند با حمایت از این طرح ضمن جلوگیری از آسیب رسیدن به باغات پسته این شهرستان از ظرفیت فضای سبز متاثر از پسته‌کاری در حاشیه پایتخت استفاده کند.
زخم خشکسالی عمیق‌تر شده است
مدیر جهاد کشاورزی زرندیه نیز با تشریح وضعیت منابع آبی در حوزه کشاورزی این شهرستان گفت: بحران آب در این شهرستان جدی است و زخم خشکسالی بر تن کشاورزی این منطقه عمیق‌تر شده است.
رحیم محمودی افزود: با توجه به محدودیت منابع آبی بر لزوم بهره‌گیری از سیستم‌های نوین آبیاری در حوزه زراعی و باغی شهرستان تاکید شده و اجازه داده نشده است که بحران آبی بخواهد سطح زیر کشت را به طور محسوسی کاهش دهد.
او بر استفاده بهینه آب با اجرای سیستم‌های نوین آبیاری تاکید کرد و گفت: تاکنون افزون بر ۶۰ درصد از اراضی کشاورزی و قریب به ۸۰ درصد باغات زرندیه به سیستم نوین آبیاری شامل نوار تیپ، بارانی و قطره‌ای تجهیز شده است و به متقاضیان، تسهیلات کافی به منظور اجرای سیستم نوین آبیاری اعطا می‌شود.
محمودی با اشاره به اینکه تسهیلات اعطایی صرفا به اراضی مستثنیات تعلق گرفته و برای اراضی ملی قابلیت اجرایی ندارد، افزود: البته سنددار شدن اراضی و رفع تداخلات، موضوع مهمی است که در دستور کار وزارتخانه قرار دارد و با تحقق آن اراضی بیشتری تحت پوشش سیستم‌های نوین آبیاری قرار خواهد گرفت. در حال حاضر بخشی از اراضی کشاورزی شهرستان به ویژه منطقه خشکرود جزو اراضی ملی هستند.
او درباره تعیین الگوی کشت در این شهرستان متناسب با میزان منابع آبی موجود گفت: بیشترین زراعت شهرستان با نیاز آبی بالا در فصل بهار با کشت محصولاتی نظیر ذرت، یونجه، صیفی‌جات و … صورت می‌گیرد که محدودیت‌هایی برای کشت چنین محصولات آب‌بری در نظر گرفته شده و کشاورزان بویژه در کشت صیفی‌جات ملزم به استفاده از سیستم آبیاری نوین نظیر نوار تیپ و یا کشت زیر پلاستیک شده‌اند.
بازچرخانی پساب صنعتی در حد یک پیشنهاد
مدیر صنعت، معدن و تجارت شهرستان زرندیه درباره مشکل کمبود آب در حوزه صنایع شهرستان گفت: تنش آبی در حوزه صنعت شهرستان زرندیه بیشتر در فصول گرم سال مشهود است و از خردادماه تا اواخر شهریورماه مشکل کمبود منابع آبی در حوزه صنایع دیده می‌شود در حالیکه در سایر فصول مشکلی در این خصوص وجود ندارد.
مهدی عزیزآبادی افزود: صنایع شهرستان علاوه بر نیاز آبی در چرخه تولید، به دلیل آبیاری فضای سبز واحدهای صنعتی و تولیدی، فعالیت سیستم‌های سرمایشی با مشکلاتی مواجه هستند که لازم است برای آن چاره‌اندیشی شود.
او درباره الزام صنایع به بازچرخانی پساب صنعتی برای استفاده مجدد در چرخه تولید بیان کرد: این طرح در حد یک پیشنهاد مطرح شده و تاکنون هیچ اقدام عملیاتی برای اجرایی شدن آن از سوی شرکت شهرک‌های صنعتی صورت نگرفته است.
عزیزآبادی با اشاره به اینکه از مجموع حدودا ۴۰۰ واحد صنعتی و تولیدی در شهرستان زرندیه تنها تعدادی از صنایع آب‌بر هستند، گفت: به دلیل نیاز آبی بالای، این صنایع ناگزیر به استفاده از آب شرب هستند که البته از آب بخش کشاورزی استفاده می‌کنند.
او اضافه کرد: به دلیل محدودیت منابع آبی در شهرستان زرندیه هیچگونه مجوزی مبنی بر فعالیت صنایع با نیاز آبی بالا در شهرک‌های صنعتی مامونیه، پرندک و زاویه صادر نمی‌شود. این مقام مسئول در صمت زرندیه با تاکید بر اینکه برخی واحدهای صنعتی و تولیدی اقدام به خرید آب از چاه‌های کشاورزی شهرستان می‌کنند، گفت: خرید آب برای مصارف صنعتی در حالی صورت می‌گیرد که تعداد معدودی از صنایع نظیر تولید روغن نباتی اقدام به احداث تصفیه‌خانه کرده و پساب تصفیه شده را وارد چرخه تولید می‌کنند که باید ساز و کار قانونی برای الزام صنایع با نیاز آبی بالا در خصوص ایجاد تصفیه‌خانه اندیشیده شود.
دشت زرندیه در رده دشت‌های ممنوعه بحرانی
مدیر امور منابع آب زرندیه نیز در خصوص آخرین وضعیت منابع آبی شهرستان زرندیه گفت: دشت زرندیه یکی از دشت‌های ممنوعه بحرانی کشور است و فقر منابع آبی در کمین این شهرستان است.
جمال محمدی بیان کرد: بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده در طرح تعادل‌بخشی توسط وزارت نیرو، میزان آب قابل برنامه‌ریزی، یعنی میزان کل آبی که می‌توان از سفره‌های زیرزمینی برداشت کرد تا دیگر شاهد افت سطح آب نباشیم ۸۱ میلیون مترمکعب در سال است و این در حالی است که هم اکنون نزدیک به دو برابر این مقدار از طرق مختلف از سفره‌های آب زیرزمینی در حال برداشت است و این موضوع باعث شده سالیانه در این دشت حدود ۸۰ سانتیمتر افت سطح آب صورت گیرد.
این مقام مسئول در امور منابع آب زرندیه با بیان اینکه اضافه برداشت به دو صورت انجام می‌گیرد، افزود: عده‌ای به صورت لحظه‌ای اضافه برداشت دارند یعنی اگر مجوز آنها مثلا ۳۰ لیتر در ثانیه است ۳۵ لیتر در ثانیه برداشت می‌کنند و این ۵ لیتر اضافه برداشت غیرمجاز است و طبق قوانین و دستورالعمل‌های موجود با آنها برخورد می‌شود. البته در چند سال اخیر تعداد قابل‌توجهی از چاه‌ها با پیگیری‌ها و اخطاریه‌های داده شده اقدام به تقلیل منصوبات و کاهش برداشت کردند، ولی هنوز هم تعدادی از این چاه‌ها وجود دارند که به تذکرات و قوانین توجه نکرده و همچنان در حال اضافه برداشت هستند.
او با تاکید بر تجهیز اراضی کشاورزی و باغات به سیستم آبیاری نوین گفت: آبیاری به شیوه غرقابی در این شهرستان دیگر قابل قبول و دارای توجیه نیست و کشاورزان باید اراضی کشاورزی را مجهز به سیستم‌های نوین آبیاری کنند.