|پیام ما| پنجمین روز بررسی صلاحیت کابینه پیشنهادی دولت سیزدهم، با بررسی صلاحیت عزت‌الله ضرغامی، وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آغاز شد. در این جلسه، در مخالفت با ضرغامی که برنامه خود برای این وزارتخانه را بی‌توجه به عنوان این نهاد، با گردشگری آغاز کرده و بخش کوتاهی را به میراث فرهنگی اختصاص داده، به مسائلی چون وجود غلط املایی در برنامه پیشنهادی، نبود انگیزه جهادی و نداشتن ابتکار عمل در گردشگری از لحاظ سنی و همچنین مقاومت در برابر گردشگری به دلیل ارزش‌های اعتقادی و اسلامی اشاره شد. نمایندگان همچنین در موافقت با او باز هم بیشتر بر مسئله گردشگری تکیه کردند و گفتند ضرغامی می‌تواند راه را بر دشمن ببندد و دوگانگی کاذب در گردشگری را کنار بزند. آنها همچنین گفتند وزیر پیشنهادی در «فتنه 88» روشنگری کرده، شجاعت خوبی دارد، حوزه دفاعی، مسائل استراتژیک و رسانه را می‌شناسد و به اکثر شهرهای ایران سفر کرده است.

سرنوشت انتخاب دومین سکاندار وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به زودی معلوم می‌شود. در حالی که این وزارتخانه، در دوران سازمانی خود، کمتر مدیرانی متخصص به خود دیده است، این بار نیز کنشگران این سه حوزه از نگرانی‌های خود گفته‌اند و نسبت به بی‌توجهی به بخش میراث فرهنگی انتقاد کرده‌اند. وزیر پیشنهادی در دفاع از برنامه‌های خود گزارشی 22 برگه‌ای به مجلس داده که بخش کلان آن به مرور آمارهای پیشین پرداخته و بعضی کارشناسان منتقد می‌گویند این برنامه‌ها به ویژه در بخش گردشگری، تکرار شعارهایی غیرقابل اجراست.
همچنین کارشناسان حوزه میراث فرهنگی با انتقاد از توجه به بعد اقتصادی این حوزه و تاکید بیش از حد بر گردشگری، معتقدند میراث فرهنگی در برنامه ضرغامی به سایه رفته و فراموش شده است. رضا دبیری‌نژاد، مدیر موزه ملک که از این دست منتقدان است دیروز به میراث خبر گفت که: «روز به روز بر توقعات اقتصادی افزوده می‌شود و حالا با میراث فرهنگی به عنوان یک حاشیه رو‌به‌رو هستیم. میراث فرهنگی دیگر یک حیات یا نگرش نیست بلکه به ابزار و کالا تبدیل شده است و با این نگاه ابزاری از ساحت فرهنگی کاسته شده است. دیگر این نهاد متولی آموزش، تولید دانش، پژوهش و قطب‌سازی فرهنگی نیست. با حذف نگاه‌فرهنگی و نحیف شدن میراث فرهنگی در نگرش سیاسی حاکم آیا به پایان میراث فرهنگی رسیده‌ایم؟» از نگاه او در حالی میراث فرهنگی امروز خود به یک فرع تبدیل شده که قرار است در خدمت نگاه اقتصادی و درآمدزا قرار گیرد؛ موضوعی که به فرع و حاشیه کشانده شده است چگونه می‌تواند خود را به خوزه‌های دیگر سرایت دهد و بر توسعه و برنامه‌ریزی کشور در منظر توسعه پایدار سایه اندازد؟ به اعتقاد مدیر موزه ملک وقتی میراث فرهنگی از نگاهی قدرتمند، فراگیر، از جایگاه مولد و اثربخش، از پشتیبانی‌های قدرتمند و نظریه‌ساز و از مدافعان شناسنامه‌دار خالی می‌شود باید بپذیریم که به پایان میراث فرهنگی رسیده‌ایم.
برنامه‌های ضرغامی
با وجود این انتقادات اما عصر سه‌شنبه کمیسیون فرهنگی صلاحیت ضرغامی را تایید کرد. کمیسیون فرهنگی همچنین اعلام کرده است که عملکرد اجرایی وزیر پیشنهادی بر اساس تحقق اسناد بالا‌دستی و توجه به روحیه تحول‌خواهی، فسادستیزی، برنامه‌محوری و نجات اقتصادی بخش گردشگری خواهد بود. در شرح توضیحات و تعهدات شفاهی وزیر پیشنهادی در کمیسیون به این موضوعات اشاره شده است: «تفکیک سه بخش فعلی و برنامه برای گردشگری خانواده محور در طی برنامه ۲۰ ساله، تدوین لایحه اساسنامه وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، کسب درآمد متناسب از مراکز فرهنگی – سیاحتی، گسترش تبلیغات گردشگری در فضای مجازی، استفاده از نیروهای علمی – فرهنگی برای تورگردانی و گردشگری، فراهم کردن امکانات و سرویس‌دهی به گردشگران داخلی و خارجی، ارزان کردن گردشگری، فساد ستیزی و برخورد با رانت‌خواری در آثار میراثی – هنری بررسی معیارهای عمومی.»
موافقان چه گفتند؟
در جلسه علنی دیروز نمایندگانی در موافقت با ضرغامی سخن گفتند. از جمله امیرحسین قاضی زاده هاشمی، نماینده مردم مشهد که گفت: «آقای ضرغامی هم دارای شناخت در حوزه دفاعی و هم آشنا به مسائل استراتژیک و همچنین رسانه بوده و هم اهل تعاملات اجتماعی است.» او صحبتش را اینطور آغاز کرد:‌ «آقای نیازی به تعریف و تمجید بنده ندارد و فقط از روی احترام بنده جملاتی در خصوص ایشان می‌گویم. ۲۰۰ تن از نمایندگان که در موافقت ایشان ثبت نام کردند و این نشان از شناخت کافی مجلس از ایشان است.»
او در ادامه گفت: «یکی از مطالبی که در خصوص ایشان مطرح می شود این است که چرا چهره با سابقه کار فرهنگی و رسانه‌ای برای یک وزارت اقتصادی معرفی شده است. بنده با این جمله موافقم اما آن را کامل نمی‌دانم.
اساسا چه کسی گفته که فرهنگ محصور در وزارت فرهنگ است در حالی که وزارت میراث فرهنگی و گردشگری می‌تواند تمدن بزرگ ایران را به دنیا معرفی کند. اگر می‌خواهیم فصل جدیدی از انقلاب را باز کنیم، باید فرهنگ و تمدن خود را بیش از پیش به دنیا نشان دهیم.»
این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس عنوان کرد: «دشمنان می خواهند ما را منزوی کنند اما ما باید با استفاده از ابزار گردشگری ظرفیت‌های بزرگ فکری و فرهنگی جامعه خود را به دنیا معرفی کنیم. امروز مسئله گردشگری مسئله تبلیغات است نیاز به فردی داریم که با تبلیغات آشنا باشد بتواند با جهان و همه مذاهب، اقوام و گویش‌ها سخن بگوید و دقیقا فردی رسانه‌ای نظیر آقای ضرغامی نیاز داریم.»
او همچنین گفت: «ما را تحریم کردند و حتی اجازه فروش نفت نیز به ما نمی دهند ما برای حوزه گردشگری به فردی استراتژیک نیاز داریم که به روابط بین‌المللی آشنا باشد.»
علی رضایی، نماینده مردم کنگاور در مجلس هم موضوع تعامل با مجلس، ارتباط با رسانه ها، روحیه جوانگرایی و آشنایی با مبانی نظری قرآن کریم اشاره کرد و گفت: نگاه تحول‌گرایانه ضرغامی قابل تحسین است.
بنده کارمند صدا و سیما بودم و از نزدیک با ایشان آشنایی دارم. تخصص و تجربه در حوزه مرتبط با رسانه از ویژگی‌های بارز ایشان است. همچنین توانمندی در ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی در دستگاه‌های امنیتی و حاکمیتی پیرامون مأموریت‌های وزارتخانه از دیگر ویژگی‌های ایشان است.» این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، ضرغامی را از نظر مدیریتی توانمند و شجاع نامید و گفت: «ایشان با مبانی نظری و قرآنی آشنایی دارند و این موضوع می‌تواند در مأموریت‌ها کمک کند. ایشان در ماجرای “فتنه ۸۸” روشنگری کردند پس شجاعت خوبی دارند.»
مخالفان چه گفتند؟
تعداد مخالفان از موافقان کمتر بود. علی موسوی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس به عنوان یکی از مخالفان گفت: «در برنامه‌های وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی و در بخش صنایع دستی صرفا از سیاست جدایی فرش دستباف و صنایع دستی انتقاد شده است و برنامه‌ای برای تولیدات و افزایش صادرات این هنر صنعت ارزشمند تبیین نشده است.»
نماینده مردم ملکان خطاب به وزیر پیشنهادی اضافه کرد: «با نگاهی اجمالی به پیشینه سوابق کاری و برنامه ارائه شده از سوی شما این امید وجود دارد که آیا شما در دوران مسئولیت‌تان شاهد تحول اساسی و تغییر به نفع مردم خواهیم بود؟ یا به واسطه سوابق رسانه‌ای شما اقدامات اجرایی و تصمیمات شما جنبه تبلیغاتی و نمایشی خواهد داشت؟ دغدغه نبود انگیزه بالای کار و تلاش جهادی از سوی شما در وزارتخانه‌ای که تناسب چندانی با امور جاری و بدنه آن ندارید، نگران‌کننده است.
با عنایت به نقش محوری این وزارتخانه در سازماندهی و ارتقای فعالیت‌های میراثی و گردشگری در کشور و ضرورت ایجاد مشوق‌ها و حمایت‌های مادی و معنوی از فعالان این حوزه، شما به عنوان وزیر تحول‌گرا و باتجربه مطرح شده‌اید اما به نظر می‌رسد تخصص و احاطه لازم را ندارید.»
نماینده مردم ملکان با بیان اینکه گردشگری روستایی کمترین اثر منفی بر محیط زیست و اجتماعی و افزایش آگاهی‌های عمومی و سودآوری و فرصت‌های درآمدی در جوامع محلی و قشر محروم را دارد، گفت: «شما برای این اقشار محروم و کم‌درآمد چه برنامه‌ای دارید. آقای ضرغامی برای صنایع دستی و هنرهای سنتی که بزرگترین تحول و اشتغال‌زایی مناطق محروم و بهبود معیشت را ایجاد می‌کند و مانع مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ می‌شود چه برنامه‌ زودبازده و کوتاه مدت و چه برنامه بلندمدت برای این اقشار دارید؟»
سه‌شنبه شب نیز معین الدین سعیدی، نماینده مردم چابهار در مخالفت با وزیر پیشنهادی به وجود غلط املایی در برنامه او و نداشتن تخصص اشاره کرد و گفت: « غلط‌های املایی در برنامه‌های ضرغامی وجود دارد و گزارش توصیفی ناقصی از وضعیت گردشگری ارائه شده است.
آقای ضرغامی مدیری است در تراز انقلاب اسلامی، تحول‌گرا، خلاق، هیچ نکته خاکستری در کارنامه مالی ایشان نیست، ولی هر کسی را بهر کاری ساختند.
اگر برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی می‌شدید برای دفاع از ایشان ثبت نام می‌کردم، به استناد برنامه‌ای که ارائه کردید شما را مناسب این جایگاه نمی‌دانم.»