خاطرات و فعالیت های محمد صنعتی با نظری به تحولات و رخدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی کرمان در هفت دهه اخیر
250 تن قند و شکر را موش‌ها خورده‌اند
بخش پنجاه

انجمن شهرستان حق دخالت در امور مربوط به ادارات را ندارد
در یکی از جلسات انجمن، به دلیل درخواست یکی از سازمان‌های دولتی، مبنی بر عدم دخالت انجمن در امور آنجا، جو متشنج شد. در گزارش مشروحی که روزنامه کیهان از این جلسه انجمن منتشر نموده، آمده است: «… بعد از آن به خاطر مطرح شدن نامه مسئول خدمات درمانی شیر و خورشید سرخ کرمان جلسه آرامش خود را از دست داد و به صورت جنجالی ترین و پر سر و صداترین جلسه دو دوره انجمن درآمد. در این جلسه اعضای انجمن پس از قرائت نامه مسئول خدمات درمانی شیر و خورشید سرخ کرمان آرامش خود را از دست دادند و نویسنده نامه را مورد انتقاد قرار دادند و از رییس انجمن خواستند عکس العمل شدید نشان دهد تا بدین صورت مسئله تکرار نگردد و سایر مؤسسات و ادارات دولتی نیز جواب سربالا به انجمن ندهند.
ماجرا از این قرار است که از چندی قبل بنا به شکایت های پی در پی اهالی ماهان و طرح خواست آن ها وسیله آقای آزادپور نماینده آن بخش در انجمن، موضوع نبودن قابله در بخش ده هزار نفری ماهان مورد بحث قرار می گرفت.
به دنبال این بحث ها اخیراً نامه‌ای از طرف انجمن شهرستان به مسئول خدمات درمانی شیر و خورشید سرخ نوشته شد تا هر چه زودتر قابله ای به بخش ماهان اعزام کند اما ایشان در جواب انجمن نه تنها جواب مثبت و حتی وعده امیدوارکننده ای نداده است بلکه پس از نوشتن پاسخ منفی اضافه کرده است: «دستور دهید از دخالت مستقیم و اظهارنظر افرادی که حق اظهار نظر در این امر را ندارند، خودداری شود».
به دنبال قرائت این نامه توسط آقای صنعتی دبیر انجمن شهرستان اعضا هم صدا اعتراض کردند و جلسه از حالت عادی خارج شد و به صورت جنجالی ترین جلسه دو دوره اخیر درآمد. این جنجال مدتی به طول انجامید و بالاخره با زنگ های ممتد رییس انجمن سکوت برقرار شد و یکی از اعضا گفت: بر طبق مواد 7 و 12 قانون انجمن های شهرستان و استان وظایف انجمن شهرستان، مراقبت در امور بهداشت و بهبود امر درمانی در مراکز بخش ها و روستاهاست. اگر به قول مسئول سازمان خدمات درمانی شیر و خورشید سرخ ما حق دخالت و اظهار نظر در این خصوص را نداریم پس چه کسی حق دارد راجع به نبودن قابله در یک شهر ده هزار نفری صحبت کند؟
اعضای انجمن از رییس خواستند جریان را مورد تعقیب جدی قرار داده و اجازه ندهد مباحث و مطالب اصولی و خواست های مردم که در این انجمن مطرح می شود با صدور چنین پاسخی روبرو گردد» (1).
گزارش انجمن از اقدامات انجام شده
در جلسه‌ای که در تاریخ 16 مهر 1352 برگزار گردید، محمد صنعتی در گزارشی، اهم فعالیت‌ها و اقدامات انجمن شهرستان کرمان را این گونه بیان نمود:
«… آنچه مسلم است با تشکیل انجمن های شهرستان و استان گام دیگری در جهت تعمیم دموکراسی واقعی و سپردن کار مردم به مردم برداشته شد و این پارلمان های محلی نیز با وجود این که کار خود را از صفر شروع کردند آن طور که باید و شاید در خدمت به مردم موفق و موید گردیده اند.
انجمن شهرستان کرمان مفتخر است که در دوره اول و یک سال گذشته با جدیت و تلاش بسیار توانسته است اقداماتی اساسی و سودمند انجام دهد. انجمن شهرستان کرمان با تشکیل جلسات بسیار خود در مراکز بخش ها و روستاها نیز که می توان گفت از ابتکارات مفید این انجمن است موفق بوده و تشکیل این جلسات سیار نشانگر علاقه‌مندی و تحرک نمایندگان انجمن شهرستان کرمان در پیشبرد امور مربوطه می‌باشد که به طور خستگی ناپذیر پی گیر شده و در نخستین شورای حزبی استان کرمان هم مورد تحسین آقای «کلالی» (2) دبیرکل حزب ایران نوین و سایر مقامات حزبی مرکز و استان کرمان قرار گرفت و دبیرکل حزب توصیه نموده که دیگر انجمن ها نیز از این شیوه مرضیه کار و فعالیت انجمن شهرستان کرمان تأسی گیرند. البته آن چه که مقدور بوده استاندار استان کرمان همه جریان انقلاب و حزب پاسدار انقلاب در استان کرمان ما را در طرح برنامه های سازنده یاری داده که اعضای انجمن شهرستان از مساعدت های بی‌دریغ‌شان سپاس‌گزارند.
محمد صنعتی سپس به فعالیت های انجمن شهرستان کرمان در طول سومین سال ارایه خدمات به همشهریان پرداخت و یادآور شد: این انجمن در یک سال گذشته اقدامات اساسی و همه جانبه ای در جهت عمران و آبادی بخش ها و روستاهای تابعه انجام داده که از جمله از فروردین ماه سال جاری تا کنون 70 طرح عمرانی با هزینه ای معادل یک صد میلیون ریال در سطح روستاها اجرا شده و این طرح ها شامل تأمین آب آشامیدنی، روشنایی، حمام های بهداشتی، مدرسه، ایجاد و تسطیح راه بین بخش ها و روستاها و دیگر امور عمرانی می باشد.
آقای صنعتی ضمن اشاره به تصویب قانون ثبت اراضی و خانه ها و مستغلات فاقد سند مملکت که با جدیت و علاقه اعضای انجمن شهرستان کرمان همت و پشتکار نمایندگان کرمان در مجلس شورای ملی انجام گرفت اظهار داشت: با اجرای این قانون علاوه بر مزایایی که نصیب صاحبان این قبیل املاک و مستغلات می-شود حدود دویست میلیون تومان مالیات این املاک عاید خزانه دولت می شود، وی هم چنین روشن شدن وضع زمین های طهماسب آباد و اراضی وابسته به اوقاف را که قریباً تبدیل به احسن می‌شود و سایر اقدامات عمرانی در سطح شهرستان کرمان را برای مدعوین برشمرد. دبیر انجمن شهرستان کرمان در پایان مطالب خود … اظهار امیدواری نمود که چهارمین سال فعالیت انجمن های شهرستان نیز دوران انجام کارهای عام-المنفعه ای در سطح شهرستان کرمان بوده و بیلان عملکرد سال آینده بسیار درخشان و چشم گیر باشد» (3).
250 تن قند و شکر را موش‌ها خورده‌اند
رسیدگی به مشکل کسری انبار قند و شکر کرمان، یکی از مباحثی بود که در سال 1352 ش. در انجمن شهرستان کرمان مطرح گردید و به طور مفصل به آن پرداخته شد. در گزارش منتشره در روزنامه کیهان، با تیتر نمودن «250 تن قند و شکر را موش ها خورده اند» آمده است:
«… جلسه اخیر انجمن شهرستان کرمان یکی از پرشورترین جلسات از بدو تشکیل بود زیرا در این جلسه چند استاندار و یک نماینده مجلس مورد انتقاد شدید قرار گرفتند و از وضع نابسامان قند و شکر در حضور رییس این سازمان انتقاد گردید.
… در این موقع آقای امین پور مدیر قند و شکر استان کرمان در جلسه حضور یافت. رییس انجمن گفت: در جلسه قبل ایراداتی از طرف اعضا مطرح شد که چون مربوط به کار شماست خواهش کردیم تا به این جا بیایید و توضیحاتی بدهید.
آقای صنعتی گفت: در جلسه قبل بحث شد که وضع توزیع قند و شکر بسیار بد شده به خاطر جلوگیری از کمبود قند کوشش شود که از صدور قند بردسیر به سایر شهرها جلوگیری شود. ضمناً میزان مصرف قند و شکر را اطلاع دهید، به طوری که بعضی از عاملان اظهار می دارند، اداره قند و شکر از هر تن قند و شکر 60 ریال به عنوان کرایه حمل می گیرد ولی آن ها ناچار هستند خودشان سهمیه را به مغازه ها منتقل کنند. آن ها مدعی هستند که کیسه های قند و شکر عددی به آن ها تحویل می شود و هر کیسه، یک کیلو کم است، چوب این کم‌فروشی و گرفتن شصت‌ریال هزینه‌باربری را مردم می‌خورند.
سپس آقای علی آزادپور نماینده مردم ماهان گفت: در ماهان هیچ عامل فروشی حاضر نیست حتی یک کیلو قند و شکر به قیمت تعیین شده به مردم بدهد و آن ها مدعی هستند که مبلغی از آ ن ها گرفته می شود. اتفاقاً این مسئله در بخشداری هم مطرح شد و با رییس قند و شکر محل در میان گذاشتیم مثل این که او خود را موظف به گرفتن این مبلغ اضافه می داند و جواب قانع کننده ای نمی دهد. مدیر قند و شکر استان کرمان گفت: تا سال 51 کارخانه قند بردسیر موظف بود قند و شکر استحصالی خود را به سازمان قند و شکر تحویل نماید ولی چون بر طبق تصمیم دولت کارخانجات به بخش خصوصی واگذار گردید، کارخانه قند بردسیر هم از تحویل قند و شکر تولیدی خودداری کرد ولی سازمان غله و قند و شکر و چای کشور هیئت مدیره کارخانه قند بردسیر را موظف کرد در مقابل پنج هزار تن شکر که در تهران و اهواز تحویل می گیرد معادل آن از شکر تبدیل به قند شده برای هر کیلو 5/2 ریال دریافت کند و به این ترتیب توانستیم مقداری قند برای مصرف کرمان تأمین کنیم.
مصرف واقعی قند و شکر کرمان در ماه 900 الی 1200 تن قند و 600 الی 700 تن شکر است در حالی که تولید کارخانه بردسیر در سال 700 تن قند و شکر است و تکافوی مصرف اهالی را نمی دهد و تازه صاحبان جدید کارخانه می خواهند تولیدات خود را در بازار آزاد با قیمت گران تری بفروشند، در مورد 60 ریال اجرت باربری و حمل و نقل چون اداره قند و شکر کامیون‌هایی دارد مقرر شده حمل قند و شکر عاملین با وسیله دولتی صورت گیرد ولی چون مغازه ها داخل بازار است و نقاطی است که عبور کامیون ممکن نیست خودشان ناچار هستند وسیله تهیه کنند.
در این مورد آقای صنعتی به شدت اعتراض کرد و گفت:
در حالی که دولت از اجحاف سبزی فروش و بقال به شدت انتقاد می کند خود نباید عامل بی عدالتی باشد شما در حالی که عقیده دارید کامیون به محل مغازه عاملین نمی رسد و آن ها ناچار هستند از وسیله کرایه دیگری استفاده کنند، چگونه کرایه را می گیرید؟ بهتر است این اعتراض انجمن شهرستان را به تهران منعکس کرده و بخواهید از وصول این وجه خودداری شود.
در مورد کیسه های قند در سال گذشته تعدادی از کیسه های قند تحویلی از طرف کارخانه بین 500 گرم تا یک و نیم کیلو کم بود که اداره قند و شکر متوجه شد بلافاصله اقدام کرد و چون اولیاء کارخانه توجه پیدا کردند موظف شدند که کیسه ها را وزن کنند و پس از اطمینان بر درست بودن وزن تحویل نمایند.
آقای صنعتی گفت: آن چه گفته شد جواب من نیست. من گفتم عاملان قند و شکر کرمان مدعی هستند که کیسه های قند تحویلی بین 500 گرم تا یک و نیم کیلو کم است و اگر اعتراض کنند تحویل قند را به تأخیر می اندازند و ممکن است به طور کلی سهمیه آن ها قطع شود. آقای امین پور گفت: در این باره تا کنون حتی یک مورد شکایت به این جانب نرسیده و اگر رسیده بود حتماً رسیدگی می کردیم.
در این موقع آقای آیت اللهی موسوی و سپس آقای ایرانمنش توضیح دادند که شنیده شده انبار قند و شکر 250 تن قند و شکر کسری آورده آیا در این باره توضیحی دارید؟ یکی از اعضای انجمن گفت: لابد آن ها را موش ها خورده اند.
آقای امین‌پور گفت: کمبود انبار و کسری صندوق چیز تازه ای نیست و همیشه در مؤسسات اتفاق افتاده، در پایان سال 52 به موجودی ها رسیدگی شد و به هیچ وجه کسری نداشت ولی بعداً در اثر بی مبالاتی انباردار کسری پیش آمد چون انبارهای کرمان اغلب دارای سه هزار تن جنس است و در ماه تقریباً 2500 تن واردات و صادرات دارد، مقدار کسری موجودی قابل تشخیص نیست ولی چون حواله‌جات قند عاملان به علت نبودن موجودی نکول گردید به این موضوع توجه شد، پس از بررسی های اداری کسری انبار مسلم گردید چون همیشه کسری هایی پیش آمده با تشکیل پرونده از نظر تأمین منافع دولت مثبت حاصل نشد در نتیجه با ترتیبی که داده شد از حیف و میل اموال دولتی جلوگیری شد.
آقای آیت اللهی موسوی گفت: آیا به نظر شما صحیح است که 250 تن قند و شکر در این موقع که مضیقه شدید وجود دارد کسر بیاید و بعداً قیمت دولتی آن را اخذ کنند؟ تفاوت نرخ دولتی و نرخ بازار به جیب چه کسی رفته است؟ آقای امین پور گفت: بازرسانی از مرکز آمده اند و رسیدگی خواهد شد» (5).