به نام پرستاران به کام پزشکان

پس از ۱۴ سال از اصلاح قانون تعرفه خدمات پرستاری هنوز هزینه خدمات پرستاران به پزشکان پرداخت می‌شود.

تعرفه‌های خدمات پرستاری، هزینه خدمات انجام‌شده پرستار است که سال‌هاست به دلیل ضعف در قانون، این هزینه به پزشک تعلق می‌گیرد و پس از ۱۴سال از اصلاح این قانون پرستاران منتظر اجرای آن هستند. لبخند از لبانشان جدا نمی‌شود. آن‌قدر با حساسیت به کارشان می‌پردازند که مبادا اشتباهی رخ دهد و پیش خانواده‌هایی که امانتشان را به آن‌ها سپرده‌اند، شرمنده شوند.

به قول خودشان کارشان «پرستاری» است و در هر شیفت باید ۸ ساعت را به‌اجبار هم که شده، لب‌هایشان لبخند را فراموش نکنند.

به عقیده‌شان برابر با هر ثانیه از ۸ ساعت شیفتشان یک مشکل حل‌نشده‌ای دارند اما همچنان استقامتشان را حفظ می‌کنند و آن‌قدر روزهای سختی را پشت سر گذاشتند که روزهای کرونایی هم نتوانست آن‌ها را از پای درآورد.

اما این روزها بیش‌ازپیش گلایه دارند زیرا معتقدند فقط در قاب رسانه مورد تمجید و ستایش قرار می‌گیرند و درصد بالایی از حق‌وحقوق آن‌ها در حال ضایع شدن است و هیچ مسئولی و حتی مسئولان وزارت بهداشت حمایتی از آن‌ها نمی‌کنند.

شروع تصویب تعرفه‌های پزشکی

محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار کشور می‌گوید: تمام خدمات گروه‌های پزشکی در بیمارستان‌های دولتی دارای تعرفه است به جز گروه پرستاری و تا قبل از سال ۱۳۷۴ حقوق پرستار، پزشک و سایر گروه‌های درمانی به صورت ثابت پرداخت می‌شد و در مقابل آن به مردم خدمات پزشکی و پیراپزشکی ارائه می‌کردند.

وی می‌افزاید: در دهه ۷۰، گروه حاکم بر وزارت بهداشت که معمولاً از گروه پزشکان هیئت‌علمی هم بودند و همچنان هم به همین شکل است، گفته بودند که حقوق دریافتی آن‌ها کم است؛ بنابراین در این دهه تعرفه‌های پزشکی یکی پس از دیگری اعمال شدند. پس پزشکان به غیر از حقوق دریافتی ثابت تعرفه آن کار را هم دریافت می‌کردند.

دبیر کل خانه پرستار کشور ادامه می‌دهد: به‌عنوان‌مثال اگر یک عمل جراحی ۱۰۰ هزار تومان باشد کل مبلغ تحت عنوان حق‌العمل پزشک محاسبه و ۶۵ درصد این مبلغ به پزشک معالج که جراحی را انجام داده است، تعلق می‌گرفت؛ ۵ درصد به دانشگاه علوم پزشکی که بیمارستان تحت نظر آن بود تعلق می‌گرفت، ۱۰ درصد به بیمارستان داده می‌شود و ۲۰ درصد باقی‌مانده بین بقیه گروه‌های غیرپزشک تعلق می‌گیرد.

وی تصریح می‌کند: بنابراین از کل درآمدی که در یک بیمارستان ایجاد شود تا سقف ۶۵ درصد آن سهم ۷ درصد از افرادی بود که جزو هیئت‌علمی هستند و ۲۰ درصد آن بین ۹۳ درصد پرسنل تقسیم می‌شود البته ناگفته نماند که حقوق ثابت هم به‌صورت جداگانه پرداخت می‌شد.

شریفی مقدم بیان می‌کند: هر دوره به تعرفه پزشکان اضافه می‌شد و حتی موضوع تعرفه گذاری برای پزشکان به حدی بالا گرفت که کارهای انجام‌شده توسط پرستار هم به اسم پزشک معالج ثبت و مبلغ کار طبق تعرفه به پزشک پرداخت می‌شود.

وی با بیان اینکه تعرفه‌های پزشکان از ۵۰۰ عدد شروع شد و در حال حاضر این تعداد به ۶ هزار عدد رسیده است، می‌گوید: افزایش تعرفه‌های پزشکی سبب ایجاد یک اختلاف فاحشی شد و می‌توان گفت تقریباً تفاوتی ۱۰۰ برابری در پرداخت کارانه ایجاد کرد به همین دلیل پرستاران خواستار تعرفه شدند زیرا تنها گروهی که در کادر درمان فاقد تعرفه هستند قشر پرستار است.

دبیر کل خانه پرستار کشور ادامه می‌دهد: بنابراین بعد از کلی پیگیری و درخواست بالاخره در تیرماه سال ۱۳۸۶ تعرفه‌های خدمات پرستاری تأیید و تصویب شدند البته ناگفته نماند بعد از تأیید به مدت ۲ سال از هر بعدی این تعرفه‌ها مورد سنجش قرار گرفتند تا از تمام بهانه‌های ممکن برای جلوگیری از اجرای این قانون توسط سیستم پزشکی وزارت بهداشت در امان بماند.

تعرفه پرستاری یک‌چهارم تعرفه پزشکی

وی می‌افزاید: قانون تعرفه‌های پرستاری بعد از طی کردن کمیسیون‌های اجتماعی دولت و سایر کمیته‌های فرعی بالاخره در اواخر دولت دهم قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری به صحن دولت رفت و تصویب شد اما با روی کار آمدن دولت بعدی مصوبات ماه‌های آخر دولت قبل قبول نشد و دوباره ما به پیگیری اجرای آن پرداختیم.

شریفی مقدم تصریح کرد: قانون در سال‌های ۹۴ و ۹۵، دوباره به کمیسیون اجتماعی دولت ارجاع شد و به‌رغم فضای موافق برای تأیید تعرفه‌های پرستاری اما نماینده وزارت بهداشت که معاونت وقت پرستاری وزارت بهداشت را به عهده داشت، مخالف اجرای این طرح بود و به‌رغم اینکه تمام مسئولان به‌ویژه مقام معظم رهبری نسبت به مشکلات پرستاری حساس هستند سیستم پزشک سالار وزارت بهداشت تن به اجرای قانون تعرفه گذاری پرستاران نداد.

وی ادامه می‌دهد: به‌عنوان‌مثال فرآیند دیالیز صفر تا صد آن توسط پرستار انجام می‌شود و تمام مسئولیت‌های قانونی آن به عهده پرستار است؛ بنابراین این کار یک کار صد درصد پرستاری است زیرا پزشک هیچ‌گونه دخالتی در این فرآیند ندارد اما تعرفه آن به اسم پزشک ثبت می‌شود اما اگر همین اقدام به اسم پرستار باشد نه‌تنها وی مزد زحمت خود را می‌گیرد بلکه هزینه دریافتی از بیمار و بیمه هم کمتر می‌شود.

دبیر کل خانه پرستار کشور بیان می‌کند: تعرفه پرستار یک‌چهارم تعرفه پزشکی است؛ بنابراین اجرای این قانون نه‌تنها به نفع پرستار است بلکه به نفع بیمار و بیمه‌ها هم است؛ زیرا کاری که به‌عنوان‌مثال ۱۰۰ هزار تومان به اسم پزشک ثبت شود با اجرای این تعرفه پرستاری ۲۵ هزار تومان ثبت می‌شود ولی سیستم پزشک سالار وزارت بهداشت اجازه پیاده شدن این شیوه را نمی‌دهد.

معاونت پرستاری علیه پرستاران

وی با بیان اینکه سیستم پزشکی مخالف است؛ زیرا اگر تعرفه‌های پرستاری اجرا شود این قشر هم در بین کادر درمان هویت‌دار و باقدرت می‌شود و علاوه بر آن حقوق دریافتی بیشتری به آن‌ها تعلق می‌گیرد، درباره کارایی معاونت پرستاری وزارت بهداشت می‌گوید: معاونت پرستاری را ما پرستاران ایجاد کردیم چون در گذشته در وزارت بهداشت همچنین پستی وجود نداشت. بنابراین گفتیم که در وزارت خانه پرستاران هم مانند سایر اقشار درمان معاونت داشته باشد زیرا معتقد بودیم که معاونت پرستاری می‌تواند به‌عنوان مقام اجرایی حلال مشکلات و احیای قوانین پرستاران شود.

شریفی مقدم تصریح می‌کند: اما نه‌تنها معاونت پرستاری نتوانست کاری کند بلکه خود در پاره‌ای از موضوعات به مانعی بزرگ برای پرستاری تبدیل شد و اگر تا قبل از اضافه شدن این پست به چارت اداری وزارت بهداشت؛ پرستاران برای بیان مشکلات و اعتراض‌های خود مستقیم با وزیر یا معاونت درمان صحبت می‌کردند اما حال این معاونت به سپر بلا تبدیل‌شده است زیرا نه‌تنها اختیاری ندارد بلکه اعتراض‌های پرستاران به معاونتی حواله می‌شود که نه اختیاری دارد و نه می‌تواند کاری انجام دهد.

کاهش کیفیت کار درمان با نگاه کالایی به طبابت

وی ادامه می‌دهد: تا قبل از دهه ۷۰، پرستار و پزشک در قالب یک تیم باهم کار می‌کردند چون محوریت کار «بیمار» و «درمان» بوده است اما بعد از تعرفه‌گذاری پزشکی، مردم و مریض کنار گذاشته شدند و طبابت به یک نگاه کالایی تبدیل شد و کیفیت کار از بین رفت و اولویت از محوریت مریض به سمت جمع‌کردن پول تغییر مسیر داد.

دبیر کل خانه پرستار کشور با بیان اینکه ارزیابی بیمارستان‌ها با درآمد بیشتر صورت می‌گرفت، بیان می‌کند: در حال حاضر رؤسای تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور پزشک هستند و رئیس بیمارستان پزشک یا جراح است درصورتی‌که شاید جراح در کاردرمان حرفه و تخصص داشته باشد اما مدیریت نیازمند دانش و علم است و هر کسی از پس آن برنمی‌آید اما این موضوع در بیمارستان‌های دولتی کشور ما رعایت نمی‌شود.

وی تصریح می‌کند: علت اصلی این اقدام این است تا قوانینی که در بیمارستان وضع می‌شود از منافع سیستم پزشکی دفاع کند در غیر این صورت در هیچ کجای دنیا اختلاف در پرداخت‌ها بیشتر از ۵ برابر نیست؛ به‌عنوان نمونه در کشور آمریکا میان درآمد یک پرستار و پزشک متخصص ۲.۵ برابر اختلاف وجود دارد اما متأسفانه پزشکان دارای سمت در وزارت بهداشت که سیاست‌گذار، تصمیم‌گیرنده و قانون‌گذار هستند، قوانین را به نفع خودشان اجرا می‌کنند و جلوی اجرای قوانینی را مانند تعرفه گذاری پرستاران می‌گیرند.

جمعیت پرستار نسبت به تخت استاندارد نیست

دبیر کل خانه پرستار کشور می‌گوید: موضوع تعرفه‌های پرستاری بدون منبع تأمین مالی نیست زیرا بخشی از منابع مالی اجرای این قانون از فعالیت‌های صورت گرفته‌شده توسط پرستار است که بخشی از آن تعریف‌نشده است و بخشی دیگر آن در قالب تعرفه به پزشکان تعلق می‌گیرد.

وی درباره آمار پرستاران اظهار می‌کند: تاکنون جذب پرستار به‌صورت حداقلی انجام‌نشده است و بیشتر استخدامی‌ها در قالب قراردادهای ۸۹ روزه و شرکتی است درصورتی‌که جمعیت پرستار نسبت به تخت در کشور ایران مناسب نیست و جالب‌تر اینکه وضعیت خوزستان نسبت به‌جاهای دیگر بدتر است به‌طوری‌که در کشور متوسط تعداد پرستار به تخت ۱.۱ است اما خوزستان تعداد پرستار به تخت بیمارستان‌های دولتی آن زیر یک به ازای تخت است. | مهر