مدیریت آب‌های مرزی کشور فاقد ردیف اعتباری مشخص

مدیر کل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری: عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در مرزهای کشور به منظور مقابله با خشکسالی ردیف بودجه‌ای مشخصی ندارد.

اخیراً مدیر کل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با بیان اینکه در مرزهای کشور علاوه بر ملاحظات امنیتی و دفاعی باید به موضوعات کمآبی و خشکسالی نیز توجه ویژه‌ای شود، گفته است: پایداری زیستی مناطق مرزی و کمک به مرزنشینان برای مقابله با خشکسالی و کم آبی از راه اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری است. به گفته ابوالقاسم حسین‌پور حوضه‌های آبخیز مرزی کشور در ۱۶ استان واقع شده‌اند و سطحی حدود ۲۵ میلیون هکتار را تحت پوشش قرار می‌دهند. در حال حاضر در دو میلیون هکتار از ۲۵ میلیون هکتار مطالعات آبخیزداری و آبخوان‌داری صورت گرفته اما فقط در ۶۰۰ هزار هکتار از آن عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری انجام شده است. آن‌طور که این مقام مسوول به ایسنا گفته، برای مدیریت آب‌های مرزی کشور طرحی در کارگروه ویژه مرز شورای امنیت کشور در سال ۱۳۹۵ تصویب شده است اما هنوز ردیف اعتباری مشخصی ندارد. مدیر کل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه سازمان جنگل‌ها پیگیری‌های زیادی برای اجرای این طرح در وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه کرد، می‌افزاید: در حال حاضر اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در مرزهای کشور به منظور مقابله با خشکسالی و جمع‌آوری آب‌های مرزی برای کمک به مرزنشینان ردیف بودجه‌ای مشخصی ندارد و اعتباری برای آن تخصیص نیافته است. به گفته حسین‌پور در حال حاضر از محل اعتبارات صندوق توسعه به‌صورت جزیی اقداماتی برای اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری انجام شده است اما کافی نیست. وی در ادامه تاکید می‌کند: اهمیت موضوع مرزنشینان و جلوگیری از هدر رفت بارش‌های کشور با با رعایت حق‌آبه زیستی فرامرزی ایجاب می‌کند که اعتبارات اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در مرزهای کشور را پیش‌بینی و تامین کنیم. مدیر کل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها با بیان اینکه بارش‌ها اگر کنترل نشوند می‌توانند خسارت وارد کنند، گفت: اراده حاکمیت بر توسعه و پایداری مناطق روستایی، توسعه پایداری زیستی مناطق مرزی و پایداری سکونت و فعالیت در مناطق مختلف کشور است. از این رو توجه به موضوع آبخیزداری و آبخوان‌داری این اهداف را محقق خواهد کرد.

انتقاد به عدم مدیریت آب‌های مرزی

اردیبهشت ماه سال جاری بود که مدیرعامل شرکت منابع آب و نیروی ایران اعلام کرد 120 طرح مربوط به مهار آب و آبرسانی به زمین های اطراف در 12 استان مرزی کشور بر روی رودخانه ها احداث شده است. به گزارش ایرنا، بهروز مرادی در جلسه بررسی عملیات احداث سد و نیروگاه سردشت عنوان کرد: این طرح ها به منظور رفع نیازهای مردم، مهار و هدایت منابع آبی و ایجاد اشتغال در این مناطق احداث شده است.این در حالی است که ششم شهریورماه گذشته، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به رتبه ۱۳۳ ایران از نظر حفظ منابع آبی اعلام کرد: به رغم وجود منابع آبی مدیریت مناسبی برای حفظ آن وجود ندارد. به گزارش تسنیم، فریده اولادقباد در جلسه شورای اداری شهرستان ری با بیان اینکه در دیپلماسی آب‌های مرزی مدیریت آبی خوبی در کشور وجود ندارد، می‌گوید: کشور ما در ناحیه خشک و نیمه خشک واقع شده است و در حال حاضر از میان 134 کشور دنیا، کشور ما از نظر حفظ منابع آبی در رتبه 133 قرار داریم و به رغم وجود منابع آبی مدیریت مناسبی برای حفظ آن وجود ندارد.

در پی ایجاد شغل با مهار آب‌های مرزی

اردیبهشت‌ماه سال جاری نیز وزیر نیرو اعلام کرد دولت با مهار آب‌های مرزی و اجرای طرح‌های آب‌وخاک در اقصی نقاط کشور در پی ایجاد اشتغال و رونق تولید است. به گزارش تسنیم، رضا اردکانیان در مراسم ویدیو کنفرانس افتتاح همزمان طرح‌های آب‌وخاک آذربایجان غربی که با حضور رئیس‌جمهور انجام شد گفته بود: با توجه به اینکه ایران در منابع آبی با کشورهای همسایه مشترک است بنابراین 13 موافقت‌نامه مرزی به امضا رسیده تا این آبها سامان یابند.

وی با بیان اینکه استان‌های مرزی ویترین کشور هستند، می‌افزاید: باید به مسئله اشتغال و رونق تولید در این مناطق توجه ویژه‌ای شود و این مهم در طرح‌های آب‌وخاک جزو برنامه‌های مهم دولت پیگیری می‌شود. گفتنی است ایران در ردیف کشورهای پهناور و پرهمسایه قرار دارد و بازخوانی تاریخچه آبی این کشور حاکی است که ایران با بیش‌تر کشورهای همسایه خود، در زمینه استفاده از آب رودخانه‌های مرزی قراردادهایی را امضا کرده است؛ قراردادهایی که عمر برخی از آن‌ها به یک قرن هم می‌رسد و از تعهد دو کشور طرف قرارداد و روابط آبی پایدار آن‌ها حکایت دارد. به گزارش ایسنا، قراردادهای بین ایران و کشورهای همسایه درباره برداشت از رودخانه‌های مرزی، بر مبنای همکاری‌های ایران با کشورهای افغانستان (در رودخانه­‌های هیرمند)، آذربایجان (در رودخانه­‌های ارس)، ارمنستان (در رودخانه ارس)، ترکمنستان (در ۱۴ رودخانه شامل هریرود، سومبار، اترک و …)، ترکیه (در رودخانه‌های قره‌سو و ساریسو) و بالاخره با جمهوری عراق (در رودخانه‌های مرزی غرب کشور و اروندرود) تعریف شده است. در این راستا، عیسی بزرگ‌زاده مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک با تاکید بر این‌که سیاست و راهبرد جمهوری اسلامی ایران در رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک، تعامل و همکاری با کشورهای همسایه در چارچوب قراردادهای دوجانبه و همکاری‌های فنی ودیپلماتیک است، اظهار کرد: خوشبختانه با همه کشورهای همسایه در چارچوب قراردادهای موجود و در قالب کمیته‌ها و کمیسیون‌های مشترک، جلسات و ملاقات‌های متعددی در طی سال­های گذشته برگزار شده و همکاری‌های نزدیکی وجود دارد و سعی شده است که معضلات و مسائل آبی مشترک به سمت مذاکرات حقوقی و فنی هدایت شود.  مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک با تاکید بر این‌که سیاست و راهبرد جمهوری اسلامی ایران در رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک، تعامل و همکاری با کشورهای همسایه در چارچوب قراردادهای دوجانبه و همکاری‌های فنی و دیپلماتیک است، تصریح می‌کند: خوشبختانه با همه کشورهای همسایه در چارچوب قراردادهای موجود و در قالب کمیته‌ها و کمیسیون‌های مشترک، جلسات و ملاقات‌های متعددی در طی سال­های گذشته برگزار شده و همکاری‌های نزدیکی وجود دارد و سعی شده است که معضلات و مسائل آبی مشترک به سمت مذاکرات حقوقی و فنی هدایت شود.