ساماندهی جستجوگران طلای کثیف

زباله گردها مجهز به لباس‌هایی مخصوص می‌شوند

 

ارزش طلای کثیف سبب شده عده‌ای تحت عنوان زباله گرد مشغول پرسه زدن در میان زباله و ضایعات باشند. اکنون دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر از تهیه لباس مخصوص برای زباله گردها و ساماندهی این افراد در تهران سخن گفته است.

به دلیل عدم تفکیک زباله از مبدا، چند سالی است که پدیده زباله گردی از سوی برخی از افراد صورت می گیرد که این موضوع علاوه بر ایجاد ناهنجاری اجتماعی، باعث آلودگی زیست محیطی شهر نیز می شود.

به گفته اسکندر مؤمنی دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر،  در اذهان عمومی عمدتاً این طور تلقی می‌شود که زباله‌گردها معتاد هستند. در این زمینه با شهرداری تهران رایزنی‌هایی انجام شده و بنا شده تا اقداماتی انجام دهند اما در مرحله اول از پلیس درخواست می‌کنم به این مساله ورود کنند تا شهرداری نیز این مساله را ساماندهی کند. در همین راستا اعتبارات لازم در این خصوص پیش‌بینی شده تا نسبت به فرهنگ‌سازی و تهیه لباس و ساماندهی زباله‌گردها اقدام شود.

ضایعاتی که ارزش توجه دارند

امروزه از زباله به عنوان طلای کثیف یاد می‌شود، ضایعاتی که در صورت برنامه ریزی هدفمند و هوشمندانه به منبعی از پول و ثروت تبدیل میشوند و در صورت بی توجهی و نداشتن برنامه به بحرانی تبدیل می شوند که حل آن به راحتی امکان پذیر نیست.

سارا اردو فعال محیط زیست پیش از این به پیام ما گفته بود:  «زباله یا پسماندها به طلای کثیف معروف هستند.یکی از با ارزشترین منابعی که تقریبا افراد کمی از آن اطلاع دارند. علاوه بر شهرداری، همیشه افرادی در حال جمعآوری زباله هستند. این افراد عموما زبالههای منازل یا کارتنها و پلاستیکهای رها شده مراکز تجاری را جمعآوری کرده و به محلهای غیر استانداردی برده و به پول تبدیل می‌کنند.»

زباله گردی یکی از راه های درآمد برخی مردم از سال های گذشته بوده و نگرش های متفاوتی هم نسبت به آن در جامعه وجود دارد . با افزایش تولید زباله و مشکلاتی که در جمع آوری و دفع آن‌ها بوجود آمد ، کارشناسان بازیابی زباله ها را به عنوان یک راهکار مهم مطرح کردند تا اشتغال و درآمد هم بدنبال داشته باشد. 

برهمین اساس گروهی از مردم با جست وجو در میان زباله ها برخی اقلام قابل بازیابی را جدا و با فروش آن ها هزینه های زندگی را تامین کرده و گروه اندکی نیز از این راه وسایل دورانداخته مردم را برای استفاده دوباره جمع می کنند.

اگراز دلیل کسانی که به این امر مبادرت می کنند بگذریم ، جنبه های اجتماعی و بهداشتی موضوع از نظر شهروندان مهم بوده و تاثیرات گوناگونی بر روی آن ها می‌گذارد.

برده‌داری نوین با طلای کثیف

زباله‌گردی و زباله‌دزدی در جای جای شهر تهران به‌دلیل نبود مدیریت جامع پسماند در حال گسترش است. کودکان و نوجوانانی که بعضاً قدشان به اندازه طول مخازن زباله هم نمی‌رسد با مشقت فراوان زباله‌های شهری را با کیسه‌هایی بر دوش در شهر جداسازی و حمل می‌کنند. این نوجوانان در نبود نظارت‌های سیستمی به‌صورت غیرمستقیم و با اندک دریافتی به خدمت پیمانکاران این بخش‌ها درآمده‌اند تا با دور ریختنی‌ها زندگی خود را تأمین کنند. آنطور که مشرق گزارش می‌دهد جمع‌آوری زباله روی دوش، با چرخ‌دستی یا وانت‌بار فرقی در نوع فعالیت این نوجوانان ندارد. آنان سلامت خود را با تفکیک زباله به خطر می‌اندازند تا عده‌ای در قالب قراردادهای کلان به چپاول خود بپردازند. بهره‌کشی از کودکان در پروسه زباله‌گردی و تفکیک، واکنش شورای شهر را در پی داشت بلکه شاید کسی به‌داد این کودکان قربانی برسد.

سود فراوان طلای‌کثیف سبب شده تا عده‌ای سودجو به هر بهانه‌ای سوء‌استفاده کنند. فقدان نظارت دقیق و واگذاری مجوز جمع‌آوری زباله به پیمانکارانی که کودکان محروم را که برای نان، ناچار هستند کار کنند؛ سبب شکل‌گیری مراکز مجاز و غیرمجاز بازیافت زباله در حاشیه مناطق جنوبی تهران شده است و متأسفانه در این مراکز همچون گود محمودآباد و دیگر گودها عده‌ای از هموطنانمان و اتباع بیگانه در بدترین شرایط زیستی در میان کوهی از زباله هم کار می‌کنند و هم متأسفانه زندگی!

سود سرشار از قبل زباله 

سال گذشته بود که مدیرکل دفتر آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی  اعلام کرد روزانه هفت تا هشت هزار تن زباله در تهران تولید می‌شود که ۳۰ درصد آن مورد بازیافت و تفکیک قرار می‌گیرد که ارزش آن در هر روز یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است بنابراین باید توجه داشت با یک پدیده پیچیده و چند بعدی مواجه هستیم.

الهام فخاری رییس کمیته بودجه و نظارت، تأکید می‌کند که باید از نظر نظارتی فعال‌تر و سنجیده‌تر عمل کنیم. کار خلاف قانون را روی کاغذ نمی‌آورند، باید رد پیمانکارانی که به صورت شفاهی و غیررسمی کودکان را به کار می‌گیرند، زده شود و برخورد جدی با آن‌ها صورت گیرد که البته این کار با یک برنامه نظارتی مشخص صورت می‌گیرد و تأکید می‌کنم، این کار غیرممکن نیست و جزو وظایف است.

با این حال تجارت سودآور و سنگینی پشت پسماند وجود دارد. زباله برخی مناطق بسیار خوب است و کیفیت بالاتری دارد و بهتر تبدیل می‌شود؛ برخی افراد در زمینه ساماندهی پسماند مقاومت می‌کنند؛ چراکه بازار سیاهی در این‌باره وجود دارد و ترجیح می‌دهند که اوضاع سروسامان پیدا نکند؛ چراکه درآمد آن‌ها دچار مشکل می‌شود.

زباله در دنیا به عنوان طلای کثیف شناخته می شود و سالیانه میلیون‌ها دلار درآمد برای بسیاری از کشورها به همراه دارد. بنابراین در ایران نیز باید با تامین مالی، بالابردن آگاهی، ارایه راه حل های فنی و مدیریت شهری ساماندهی پسماندها را از وضعیت بحرانی خارج کرد.