وزنه را از پای  این شناگر باز کنید

یادداشت  مهمان

جعفر محمدی

نه ایران که هیچ کشوری نمی تواند بدون داشتن روابط عادی بین المللی به حیات عادی خود در جهان ادامه دهد. روابط سیاسی و تجاری، تولیدات و خدمات، مبادلات اطلاعاتی، داد و ستدهای علمی، تعاملات فرهنگی و … در جهان امروز چنان به هم تنیده اند که هرگونه دور شدن از فضای جهان، به معنای بستن وزنه ای به پای شناگر خودی است.

شناگری را در نظر بگیرید که در رقابت های المپیک شرکت کرده است. او برغم آمادگی جسمانی مناسب، نمی تواند همانند اکثر شناگران سرعت بگیرد. مربیانش مدام جلسه می گذارند و او را آنالیز می کنند و راهکار می دهند. یکی درباره رژیم غذایی اش توصیه هایی می کند، دیگری زوایه خاصی را برای حرکت دستانش هنگام شنا پیشنهاد می کند و آن دیگر، به او توضیح می دهد که روش درست نفس گیری به هنگام شنا چیست. اما هیچ کدام از این توصیه ها مشکل را حل نمی کند و شناگر قصه ما، با وزنه 200 کیلوگرمی که به پایش بسته اند وارد رقابت ها می شود بی آن که مربیان، درباره باز کردن آن وزنه فکری کنند و سخنی بگویند!

آن شناگر، “ایران” است و آن وزنه، روابط “نامتعارف خارجی” ایران است. جهان امروز درگیر رقابتی سهمگین بین ملت هاست، درست مانند شناگران المپیک که برای آن که یک هزارم ثانیه زودتر برسند، کوچکترین موانع را از بین می برند ولو آن که موهای سرشان باشد. بدیهی است شناگری که با وزنه ای بسته شده بر پاهایش بخواهد وارد رقابت شود، برغم همه توانمندی هایش، نخواهد توانست گوی سبقت از رقبا برباید.

جهان، تا چند سده قبل، متشکل بود از سرزمین هایی که هر کدام، مجزا و مستقل و حتی بی خبر از وجود یکدیگر به حیات خود ادامه می دادند ولی اینک با جهانی واقعاً به هم پیوسته و مرتبط با یکدیگر مواجهیم که “اثر پروانه ای” در همه شؤون آن به معنای واقعی کلمه مشهود است.

اگر ایران را دوست داریم – که داریم – مهم ترین و فوری ترین کاری که باید انجام دهیم این است که آن وزنه 200 کیلویی را باز کنیم و روابط بین المللی کشور را متعارف و عادی کنیم. تا پیش از تحقق این مهم، هر راهکاری تنها می تواند به بهبود نسبی بینجامد ولی در نتیجه مسابقه اثر مثبت نخواهد داشت.نه ایران که هیچ کشوری نمی تواند بدون داشتن روابط عادی بین المللی به حیات عادی خود در جهان ادامه دهد. روابط سیاسی و تجاری، تولیدات و خدمات، مبادلات اطلاعاتی، داد و ستدهای علمی، تعاملات فرهنگی و … در جهان امروز چنان به هم تنیده اند که هرگونه دور شدن از فضای جهان، به معنای بستن وزنه ای به پای شناگر خودی است.

حتی اگر آمریکا که به تنهایی 25 درصد اقتصاد جهان را تشکیل می دهد، از جهان خارج جدا شود و مثلاً تحت تحریم قرار بگیرد، نخواهد توانست به رشد اقتصادی خود ادامه دهد و دچار مشکلات و مصائب متعدد خواهد شد.

وقتی تجار کشوری نتوانند کالاهای مورد نیاز کشورشان را وارد یا محصولات شان را صادر کنند، وقتی بانک های کشور نتوانند همانند همتایان خود در جهان، نقل و انتقال پول داشته باشند، وقتی مردم کشوری نتوانند مانند بقیه جهانیان در ممالک مختلف تردد و سفر کنند، وقتی پروژه های کشوری نتوانند سرمایه گذار خارجی جذب کنند، وقتی دانشگاه های کشوری نتوانند تعاملات علمی متعارف با مجامع علمی دنیا داشته باشند و… معلوم است که آن کشور در رقابت بین المللی، عقب می ماند و مردمانش درگیر هزاران مشکل تحمیلی خواهند شد.

اشتباه نکنید! نمی گویم اگر ما مشکلات بین المللی مان را حل و روابط خارجی مان را متعارف کنیم، مشکلات داخلی تماماً حل می شود. در چنان وضعی، مشکلات جدید و غیرضرور بر ما تحمیل نخواهد شد و بعد از باز کردن وزنه 200 کیلویی، در کنار بقیه کشورها و در شرایط برابر با آنها به رقابت خواهیم پرداخت. نتیجه مسابقه نیز معلوم نیست ولی مسلم است شناگری که وزنه از پایش باز کرده اند، نسبت به گذشته نتایج بهتری کسب خواهد کرد.

ادامه وضعیت کنونی، به نفع شناگرانی است که در کنار ما به صف ایستاده اند و وزنه هم به پا ندارند. عربستان، ترکیه، امارات، جمهوری آذربایجان، گرجستان و حتی عراق و افغانستان بی آنکه وزنه به پایشان باشد شنا می کنند و یا از ما جلو زده اند یا پیشی گرفتن از این “شناگر وزنه به پا” را به هدفگذاری کرده اند.

در جهان پر رقابت کنونی، بسیار سخت است که عقب ماندگی را جبران کرد چرا که همه در تکاپو هستند و کوچکترین مانعی را برای موفقیت خود برنمی تابند.

روابط خارجی ایران پر از تنش است و این وضعیت، خواسته اکثریت ملت ایران نیست. تنش زدایی از روابط خارجی و عادی سازی آن، شرط لازم و نه کافی برای توسعه ایران و برون رفت از مشکلاتی است که مردم ایران با آن مواجه اند و زندگی روزمره شان نیز تحت الشعاع آن قرار گرفته است./عصر ایران