سایت خبری پیام ما آنلاین | خاطرات و فعالیت های محمد صنعتی با نظری به تحولات و رخدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی کرمان در هفت دهه اخیر/ نقش عباس مسعودی در تأسیس دانشگاه در کرمان

خاطرات و فعالیت های محمد صنعتی با نظری به تحولات و رخدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی کرمان در هفت دهه اخیر/ نقش عباس مسعودی در تأسیس دانشگاه در کرمان





۱۱ خرداد ۱۳۹۵، ۱۳:۲۲

خاطرات و فعالیت های محمد صنعتی با نظری به تحولات و رخدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی کرمان در هفت دهه اخیر/ نقش عباس مسعودی در تأسیس دانشگاه در کرمان

بخش سی و نهم
در شماره‌های قبل در خصوص تشکیل هیئت مشورتی روزنامه اطلاعات و تأسی شرکت اتوبوس‌رانی صحبت شد و در این شماره به طرح تأسیس دانشگاه در کرمان پرداخته خواهد شد.
در این مقطع چون تنها اهرم اجرایی کارهای پیشنهاد شده توسط هیئت مشورتی روزنامه اطلاعات، پیگیری مستمر بود، مسئله تأسیس دانشکده نیز در هر جلسه توسط یکی از اعضا مطرح و گزارش آن جهت نشر به روزنامه اطلاعات فرستاده می‌شد. این جریان ادامه داشت تا آن که آقای عباس مسعودی به کرمان مسافرت نمود.
اما این بار، اعضای هیئت مشورتی از درخواست تأسیس دانشکده کشاورزی و فنی پا را فراتر نهاده و تأسیس دانشگاه مورد توجه قرار گرفته بود. در سفر سناتور مسعودی به کرمان (دی 1347)، وی ضمن بازدید از شهرهای مختلف، به همراه اعضای هیئت مشورتی، نشست‌های متعددی با متنفذین و فرهیختگان کرمانی داشت. در همین مذاکرات، درخواست تأسیس دانشگاه در کرمان برای اولین بار اعلام گردید.
«سناتور مسعودی مدیر موسسه اطلاعات پس از بازگشت از جیرفت به کرمان در ضیافتی که در منزل آقای ابوالقاسم هرندی یکی از معاریف کرمان به افتخار ایشان تشکیل شده بود، شرکت کردند. در این جلسه پیرامون تأسیس دانشگاه در شهر کرمان مذاکراتی به عمل آمد و آقای مسعودی در این زمینه قول داد که با مقامات مسئول صحبت نماید … در همین جلسه توسط سناتور مسعودی از آقای ژند ـ یکی از اعضای هیئت مشورتی اطلاعات در کرمان که چهل هکتار اراضی زیر کشت متعلق به خود را برای ایجاد دانشگاه در کرمان اختصاص داد و یک قطعه چک یک صد هزار ریالی نیز به این منظور پرداخت کرد، تشکر نمود …» (1).
همان گونه که ذکر شد، مسعودی پس از بازگشت به تهران، در چند شماره روزنامه اطلاعات، خاطرات و یادداشت‌هایی از سفر کرمان به رشته تحریر درآورد و در تمامی آنان از خواسته کرمانیان مبنی بر تأسیس دانشگاه سخن گفت و از آن حمایت نمود.
«… هفته پیش که فرصتی دست داد و چند روزی را میان هم‌ وطنان کرمانی گذراندم، از یک طرف شاهد و ناظر عقب‌ماندگی مردم بودم و از سوی دیگر تحول شایان توجهی را در هر نقطه‌ای که قدم گذاردم به چشم دیدم و به گوش شنیدم؛ تحولی که دیر شروع شده اما به سرعت پیش می‌رود … مهم‌ترین نکته‌ای که در این دیدار توجهم را جلب نمود، علاقه مفرطی بود که مردم به تعلیم و تربیت و کسب معلومات دارند. هر جا قدم گذاشتم، توقع و انتظار مردم را در توسعه آموزش و پرورش بیشتر احساس کردم؛ از دانشگاه گرفته تا هنرکده و دبستان و دبیرستان، همه چیز می‌خواستند. در هر جا از کمبود معلم و دبیر شکوه داشتند … اولین برخورد من عصر همان روز ورود با اعضای هیئت مشورتی اطلاعات در کرمان و جمعی از شخصیت‌های محلی در فرودگاه و سپس در سالن هتل صحرا … نشسته و اولین موضوعی که در میان گذاشتند، مسئله فرهنگ بود. گفتند: ما دانشگاه می‌خواهیم. چند سال است بزرگان قوم که به این دیار سفر کرده‌اند، همه به ما وعده تأسیس دانشگاه داده‌اند ولی عملی نشده‌ است.
گفتم: هرگز این توقع را نداشته باشید، چون امکانش به این زودی میسر نخواهد بود … گفتند: چرا در شهرهای دیگر تأسیس شده و چرا همه کارها در پایتخت متمرکز گردیده و در نتیجه فرزندان ما را تهران و دیگر نقاط جذب می‌کند. از این حیث ما در زحمت هستیم، چه بسیار خانواده‌های کرمانی به خاطر فرزندان خود که علاقه‌مند بودند دوره دانشگاه را ببینند، ترک دیار کرده و راه تهران پیش گرفته‌اند. هر سال بر عده داوطلبان تحصیل دانشگاه ما افزوده می‌شود. هر سال عده بی‌شماری از مدارس متوسطه بیرون می‌آیند و معطل می‌مانند و ناچار به تهران و یا نقاط دیگر می‌روند …
گفت و شنود در این باره بسیار شد، چون من مشکلات انجام این کار یعنی تأسیس دانشگاه را برای آن‌ها می‌شمردم و آن‌ها متقابلاً ضرورت آن را.
بالاخره مطلب به این جا کشید که کرمان با جمعیت هفتصد ـ هشتصد هزار نفری خود مسلماً واجد شرایط داشتن یک دانشگاه می‌باشد …
وقتی موضوع دانشگاه به میان آمد، پیشنهاد کردم، اگر در این باره اصرار داشته باشد که حق هم دارید، باید خود پیش‌قدم و مبتکر و سازنده آن برای رشته صنعتی و کشاورزی باشید والا اگر بخواهید به امید دولت بنشینید به این زودی فکر تأسیس در کرمان انجام شدنی نیست؛ گفتند: ما حاضریم در این راه قدم پیش گذاریم. گفتم: بسم الله، شروع کنید …» (3).
عباس مسعودی در ادامه یادداشت‌های خود از سفر کرمان در شماره دیگر روزنامه اطلاعات، باز از تأسیس دانشگاه و همت مردم این دیار گفت با عنوان «مردم کرمان دانشگاه می‌سازند و خود اداره می‌کنند» نوشت:
«… در آخرین روز توقف خود در کرمان، مجمعی بسیار عالی در باشگاه فرهنگیان (4) شهر کرمان به عنوان خداحافظی تشکیل شده بود …
در همین مجلس بود که سایر اعضای هیئت مشورتی [روزنامه] اطلاعات آمادگی خود را هر یک برای پرداخت یک صد هزار ریال عنوان کردند …
روز شنبه وقتی در دفتر کار خود حاضر شدم، چند تلفن از جانب کرمانی‌های مقیم تهران به من شد که می‌خواستند مرا ببینند. روز یکشنبه قرار ملاقات داشتم، معلوم شد چند دکتر جوان تحصیل‌کرده کرمانی با تلفن از کرمان دستور داشتند بیایند و در باره تأسیس دانشگاه ملی کرمان با من صحبت کنند و آمادگی خود را برای خدمت در این راه اعلام دارند. آن روز به دیدار دو تن از ایشان نائل شدم و از این برخورد و ملاقات بی‌اندازه خوشوقت گردیدم … و یقین کردم مسئله علاقه‌مندی مردم به تأسیس دانشگاه صورت ظاهری و تعارفی نیست …
نکته‌ای که قابل ذکر می‌باشد این است که اعضای هیئت مشورتی اطلاعات که مبتکر این طرح هستند و سایر افراد … همگی اظهار علاقه می‌کردند و آمادگی خود را برای اداره امور دانشگاه اعلام می‌داشتند، بدین معنی که کرمانی‌ها از اولیای امور فقط توقع راهنمایی و تنظیم پروگرام درسی مرحله اول برای دانشکده فنی و در مرحله دوم برای دانشکده کشاورزی دارند؛ به هیچ وجه نمی‌خواهند تحمیل مالی به دولت بشود، بلکه ساختمان و کلیه اداره امور دانشگاه ملی را خود به عهده می‌گیرند و با طیب خاطر و به دست دانشمندان کرمانی، خود جریان آن را تعقیب می‌کنند» (6).
مسعودی در ادامه پیگیری خواسته کرمان مبنی بر احداث دانشگاه، در یادداشت‌های خود، از ترتیب دادن جلسه‌ای در روزنامه اطلاعات و ملاقات با استاندار کرمان و تعدادی از اساتید کرمانی مقیم در تهران می‌نماید:
«… روز دوشنبه این جلسه با حضور آقای دکتر منتصری استاندار کرمان و آقایان فرهنگ مهر (7)، دکتر احمدی (8)، دکتر رفیعی نماینده رفسنجان تشکیل شد تا موضوع دانشگاه ملی کرمان بررسی شود. چند تن از شخصیت‌های دیگر کرمانی از جمله آقایان منتظری، دکتر ناظرزاده کرمانی (9)، دکتر نوربخش (10)، و دکتر باستانی پاریزی دعوت شده بودند … پیش از این جلسه، روز دیگری با استاندار فعلی کرمان (دکتر منتصری) که خود دانشگاهی و خدماتی در پایه‌گذاری دانشگاه صنعتی آریامهر انجام داده و مدتی ریاست دانشگاه تبریز را عهده‌دار بود، ملاقات و بحث و گفتگو داشتیم …» (11).

پی نوشت:
(1) ـ روزنامه اطلاعات، سه‌شنبه 10 دی 1347، شماره 12278.
(2) ـ این عکس با عنوان «هیئت مشورتی اطلاعات در جلسه‌ای که مسئله دانشگاه مطرح بود» در روزنامه اطلاعات پنجشنبه 19 دی 1347، شماره 12786 منتشر گردیده است.
(3) ـ روزنامه اطلاعات، سه‌شنبه 10 دی 1347، شماره 12278.
(4) ـ منظور «خانه معلم» کنونی شهر کرمان واقع در خیابان شهدا (زریسف) است.
(5) ـ این عکس در جلوی باشگاه فرهنگیان کرمان (خیابان شهدا؛ زریسف) گرفته شده است و عده‌ای از معتمدین کرمان، از جمله مرحوم ابوالقاسم هرندی (ردیف اول، نفر چهارم از سمت چپ، عصا در دست) حضور دارند (محمد صنعتی).
(6) ـ روزنامه اطلاعات، چهار‌شنبه 11 دی 1347، شماره 12279، ص 7 و 8.
(7) ـ فرهنگ مهر؛ «فرزند مهربان مهر، متولد 1302 ش. پس از اخذ دیپلم به اروپا رفت و در رشته اقتصاد از دانشگاه لندن دکترا گرفت. وی پس از بازگشت عهده‌دار سمت‌هایی چون: مدیرکل نفت و امتیازات دارایی، معاونت کل وزارت دارایی (1349 ش.)، معاونت نخست‌وزیری، مدیرعامل شرکت سهامی بیمه ایران، ریاست دانشگاه شیراز گردید. وی تحصیل‌کرده و مطلع و سال‌ها ریاست انجمن زرتشتیان را بر عهده داشت». عاقلی، باقر: شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج 3، ص 1578.
(8) ـ دکتر محمد علی احمدی کرمانی؛ «فرزند میرزا عبدالحسین روحانی و از نوادگان آیت الله حاج آقا احمد کرمانی در 1297 ش. در کرمان تولد یافت. تحصیلات ابتدایی را در دبستان انگلیسی و تحصیلات متوسطه را در دبیرستان جم پایان داد و وارد دانشکده حقوق تهران شد کرمان و در رشته علوم سیاسی دانشگاه تهران لیسانس گرفت. در سال 1333 موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس در رشته علوم اداری و دکترای علوم سیاسی دریافت کرد.
احمدی ابتدا در شرکت نفت ایران و انگلیس استخدام شد، بعد وارد وزارت دارایی وارد شد و تدریجاً مدارجی را طی کرد. چندی سمت مترجمی داشت. از اهم مشاغل وی در وزارت دارایی می‌توان مشاغل زیر را نام برد: مدیرکل بودجه، مدیرکل حساب‌داری وزارت دادگستری، مدیرکل تطبیق اسناد و خزانه‌داری کشور. دکتر احمدی مدتی عضو هیئت مدیره و قائم‌مقام مدیر عامل شرکت سهامی بیمه ایران بود. در سال 1350 رییس مدرسه عالی بازرگانی و در 1357 در ماه‌های آخر رژیم سابق مدت کوتاهی استانداری کرمان را بر عهده گرفت.
وی چند سفر کوتاه مدت برای مطالعات اداری و مالی به آمریکا عزیمت نمود. او از مؤسسین کانون علوم اداری ایران می‌باشد و مجله‌ای نیز بدین نام انتشار داد. چندی هم عضو هیئت امناء دانشکده صنعتی بود. کتابی نیز از وی به نام «بودجه برنامه‌ای» انتشار یافته است. در سال 1378 ش. در تهران درگذشت». برگرفته از عاقلی، باقر: شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج 1، ص 60.
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از طرف دولت موقت مهندس بازرگان نیز در سمت استانداری کرمان ابقا گردید و چند روز عهده‌دار این سمت بود.
(9) ـ دکتر احمد ناظرزاده کرمانی (1292 ـ 1355 ش.) استاد دانشگاه، شاعر و نویسنده مشهور کرمانی.
(10) ـ دکتر محمدجواد نوربخش، استاد دانشگاه و رییس دروایش نعمت‌اللهی نوربخشی.
(11) ـ روزنامه اطلاعات، پنج‌شنبه 19 دی 1347، شماره 12786، ص 7 و 8.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *