پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | یارانه‌ای که اقتصاد را متکی بار آورد و محیط‌ زیست را نابود کرد

هزینهٔ چهار برابری برق فسیلی نسبت به برق خورشیدی

یارانه‌ای که اقتصاد را متکی بار آورد و محیط‌ زیست را نابود کرد

مدیرعامل شرکت «نیرو نویان قشم»: نیروگاه‌های گازی، گازی برای استفاده ندارند و حتی در تابستان هم سراغ مازوت رفتند





یارانه‌ای که اقتصاد را متکی بار آورد و محیط‌ زیست را نابود کرد

۸ بهمن ۱۴۰۲، ۲۱:۲۸

هزینهٔ هر کیلووات برق فسیلی چهار برابر برق خورشیدی است؛ هر کیلووات‌ساعت برق فسیلی هشت سنت هزینه‌ دارد و هر کیلووات برق خورشیدی حدود دو سنت. بااین‌حال یارانه انرژی منجر شده تا پروژه‌های برق تجدیدپذیر را به‌عنوان لوکس تلقی کنند و بیش از ۹۰ درصد از برق تولیدی کشور برپایهٔ نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و فسیلی باشد. موضوعی که البته از دید «اسفندیار زارعی»، مدیرعامل شرکت «نیرو نویان قشم» دوام چندانی ندارد؛ چراکه نیروگاه‌های گازی، گازی برای استفاده ندارند و حتی در تابستان هم سراغ مازوت رفتند و نیروگاه‌های برقابی هم با توجه‌ به بی‌آبی تولید ندارند. بنابراین، هیچ راهی جز توسعهٔ نیروگاه‌های تجدیدپذیر به‌ویژه خورشیدی وجود ندارد.
کشور در تولید برق متکی به گاز و سوخت‌های فسیلی است؛ اما جهان به‌سمت تجدیدپذیرها رفته است. انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۲۵ به اصلی‌ترین منبع تولید برق جهان تبدیل می‌شود تا جای زغال‌سنگ را به‌عنوان سوختِ فسیلی آلوده‌کنندهٔ هوا بگیرد. انرژی‌های تجدیدپذیر ظرف سه سال به بزرگترین منبع برق جهان تبدیل می‌شود. براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۲۳، ازاین‌پس ۹۰ درصد تقاضای جدید حوزهٔ برق تا سال ۲۰۲۵ توسط منابع انرژی پاک و انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد و خورشید و انرژی هسته‌ای پوشش داده خواهد شد.

بااین‌حال، در ایران از ظرفیت ۹۱ هزار و ۱۱۲ مگاواتی کنونی ۷۴ هزار و ۱۹۸ مگاوات آن مربوط به نیروگاه‌های حرارتی است. نیروگاه‌های حرارتی که عمده آن را بخش خصوصی ایجاد کرده است. مجموع ظرفیت نیروگاهی که تا پایان سال ۱۴۰۱ به مدار آمد، هفت هزار و ۵۴ مگاوات در بخش تجدیدپذیر و حرارتی بوده است که شش هزار و ۸۶۴ مگاوات آن در بخش حرارتی است.

 

تولید برق یکی از آلاینده‌ترین کارهاست. ایران برخلاف همهٔ دنیا و کشورهای همسایه‌اش تمرکز اصلی‌اش را بر روی تولید برق از سوخت‌های فسیلی گذاشته است. ۶۸ درصد از برق را بخش خصوصی تولید می‌کند و این ریل‌گذاری اشتباه روی فسیلی‌ها ناشی از یارانهٔ پنهانی است که دولت در اختیار نیروگاه‌های فسیلی قرار داده است. برای تولید هر کیلووات برق فسیلی یک‌چهارم مترمکعب گاز مصرف می‌شود و هر مترمکعب گاز با نرخی که به ترکیه صادر می‌شود، بالغ بر ۱۴ سنت است. موضوعی که با یارانهٔ پنهان دولت در هیچ یک از محاسبات نمی‌آید و از طرفی وقتی که بهای هر کیلووات برق برای مشترکان خانگی با نرخ صد تومان محاسبه می‌شود، قطعاً رقابت برق تجدیدپذیر با برق فسیلی عملاً شدنی نیست؛ درحالی‌که اگر هزینه‌های انرژی واقعی شود، مزیت‌های رقابتی برق تجدیدپذیر آشکار می‌شود.

 

اسفندیار زارعی، مدیرعامل شرکت «نیرو نویان قشم» با اشاره به هزینهٔ چهار برابری تولید برق از طریق نیروگاه‌های فسیلی نسبت به نیروگاه‌های تجدیدپذیر، این استدلال را که برق خورشیدی یک برق گران و خاص است، اشتباه می‌خواند. او در این‌ رابطه به «دنیای اقتصاد» گفته است: «یارانه، علت سودآور نبودن این صنعت بوده است. درواقع براساس محاسبه‌ای که سرمایه‌گذاران انجام داده‌اند، اگر هر کیلووات‌ساعت را به دولت به نرخ هزار تومان بفروشند، بازگشت سرمایهٔ آنها۱۰ سال طول می‌کشد. بنابراین، ترجیح دادند در صنایعی مانند پتروشیمی با بازگشت سرمایهٔ سه‌ساله سرمایه‌گذاری کنند. از طرفی امروزه براساس برخی گزارش‌ها با توجه‌ به معضل تأمین گاز و مازوت، گفته می‌شود در سال ۱۴۰۵ امکان تأمین انرژی موردنظر نیروگاه‌های فسیلی سخت می‌شود.»
یک نوع بی‌اعتمادی وجود دارد که صنایع ترجیح می‌دهند نیروگاه خورشیدی به پست خودشان نزدیک باشد و برای استفاده از انرژی تولیدی آن، مالکیت داشته باشند. زارعی اما معتقد است با لحاظ عدم‌النفع صنایع از قطعی برق، هیچ راهی جز توسعهٔ نیروگاه‌های تجدیدپذیر به‌ویژه خورشیدی‌ها وجود ندارد. او در این‌ رابطه گفته است: «دولت اعلام می‌کند ۱۵ هزار مگاوات کسری برق در پیک مصرف ناترازی داریم، درحالی‌که این میزان درصورت تولید صنایع با تمام ظرفیت به حدود ۳۰ هزار مگاوات می‌رسد و سالانه هفت تا هشت درصد میزان مصرف افزایش می‌یابد. نیروگاه‌های گازی که گازی برای استفاده ندارند و حتی در تابستان هم سراغ مازوت رفتند و نیروگاه‌های برقابی که اصولاً با توجه‌ به بی‌آبی، تولید ندارند. بنابراین، هیچ راهی جز توسعهٔ نیروگاه‌های تجدیدپذیر به‌ویژه خورشیدی وجود ندارد.»

 

حرکت به‌سوی کاهش تولید آلاینده‌های هوا و پایین آوردن میزان گازهای آلاینده تولیدی برای ایرانی‌ها یک رؤیاست. به‌تازگی مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی دربارهٔ «فرصت‌های اجرای برنامهٔ مدیریت کربن» در کشور منتشر کرده است که نشان می‌دهد ایران در رتبهٔ هشتم از نظر رتبه‌بندی انتشار گازهای گلخانه‌ای کشورهای جهان قرار دارد و در سال‌های اخیر از کشورهای صنعتی نظیر آلمان و کره جنوبی پیشی گرفته و به کشور ژاپن نزدیک
شده است.
استخراج سوخت‌های فسیلی (۲۶ درصد)، صنعت برق (۱۸.۱ درصد) و حمل‌ونقل (۱۵.۸ درصد) اصلی‌ترین منابع تولید گازهای گلخانه‌ای در کشور هستند.
بررسی شاخص‌های بین‌المللی اقلیمی نظیر شاخص عملکرد تغییراقلیم بیانگر وضعیت نه‌چندان مناسب ایران در این شاخص است. این در‌حالی‌است که در سیاست‌های کلی محیط‌ زیست مصوب سال ۱۳۹۴ به گسترش اقتصاد سبز با استفاده از صنعت کم‌کربن و همچنین تقویت دیپلماسی محیط‌ زیست به‌منظور حرکت به‌سمت اقتصاد کم‌کربن تأکید شده است.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *